De wereld verandert ingrijpend. De politiek maakt zich klaar om voor Nederland een passend antwoord te vinden. Bezuinigingen zijn onontkoombaar. Maar de eigen winkel beter organiseren is niet genoeg. We zullen op het wereldtoneel ook nieuwe klanten moeten aantrekken.

Waarmee en hoe doen we dat? Wat is het nieuwe verdienmodel voor Nederland? Meer dan 70 procent van onze economie is gebaseerd op internationale activiteiten. Hoe zorgen we er dan voor dat ons land beter uit de economische crisis komt? Hoe verbinden we onze strategie met veiligheid, energiezekerheid, bestrijding van de klimaatcrisis en de verduurzaming van onze economie? Met en door water.

Nederland is er sterk door geworden: havens, Deltawerken, landbouw, veilig drinkwater. Iedereen kent ons als waterland. Dat verleden is een strategisch voordeel voor een nieuwe toekomst. De vraag naar waterexpertise neemt wereldwijd toe. Aan de ene kant zien we in de toekomst grote tekorten aan water ontstaan, aan de andere kant worden laaggelegen delta’s en kustgebieden steeds kwetsbaarder voor overstromingen.

Nederland heeft de kennis en expertise, maar ook de reputatie en de naam om daarin oplossingen te bieden. Ook en juist vanuit gebieden die niet als watersector worden gezien, zoals landbouw, design en ruimtelijke ordening. De mondiale watercrisis is verbonden met gezondheid, veiligheid en welvaart in brede zin. Nederland laat zien hoe een delta leefbaar kan zijn. Andere landen willen die kunst ook verstaan, elk op zijn eigen manier.

Geld is belangrijk, maar het is vooral een kwestie van kiezen. Wij vragen het nieuwe kabinet in beleid, lobby en regelgeving van water een prioriteit te maken. Een speerpunt van ontwikkeling. Dan telt elke bestede euro drie keer. Met water kan Nederland het verschil maken – in de thuismarkt en op het wereldtoneel. En zo sterker uit de crisis komen.

Hoog op de agenda

Afgelopen week overhandigde het Netherlands Water Partnership het manifest ”Het blauwe perspectief” aan minister Huizinga. Daarin staat ook de blauwe agenda, een stappenplan voor de politiek om de BV Nederland te steunen bij de keuze voor water.

Wij vragen van de politiek om van water een meerjarig volgehouden speerpunt te maken in 
de positionering van Nederland 
in Europa en de wereld. Dat betekent onder andere dat we water centraal stellen bij onze diplomatieke inzet, dat we onze relaties 
op regeringsniveau benutten 
om water hoog op de agenda te zetten en de positie van Nederland te versterken in internationale water- en klimaatnetwerken. Daarnaast zal Europa voor de ”Kennisagenda 2020” landen aanwijzen als trekker voor een bepaald thema. Voor Nederland zou dat het thema water moeten zijn.

Om Nederland de ”water valley” van de wereld te maken is bovendien een sterke thuismarkt voor onderzoek, innovatie en ondernemerschap nodig. Willen we leiderschap in water tonen, dan moeten we het ook thuis laten zien. Het deltaprogramma uitvoeren, eisen stellen aan de verkleining van de watervoetafdruk van Nederlandse overheden, bedrijven en huishoudens en het creëren van experimenteerruimte zijn voorbeelden van de wijze waarop een voortrekkersrol in het binnenland versterkt kan worden. Ook onze innovatiebudgetten moeten we minstens op peil houden, en daarbij slechts enkele speerpunten kiezen, waaronder water.

Nederland staat bekend om zijn deskundige ngo’s en ontwikkelingssamenwerking. Wanneer we ook hier water centraal stellen, kan onze kennis een grote meerwaarde hebben. Voor mensen die in kwetsbare delta’s wonen, maar ook voor watertoepassingen in landbouw en sanitatie. Water is een basisvoorwaarde voor mensen, Nederland kan veel bereiken door hier de focus op te richten.

Silicon Valley

De watersector wil inzetten op slimme waterplannen, duurzame delta’s, topdeskundigheid in watertechnologie, onderwijs en wetenschappelijke excellentie. Nederland kan een Harvard en een Silicon Valley voor water worden. Leiderschap betekent overigens niet dat Nederland het alleenrecht heeft; we brengen kennis en expertise uit alle landen samen en gaan op zoek naar wereldwijde partnerschappen.

Water biedt ons een kansrijk en haalbaar perspectief. Er is al een wereld gewonnen wanneer we meer samenhang aanbrengen in hetgeen we al doen. Wij kunnen als Nederland leidend in water zijn. Dat is niet alleen in economische zin belangrijk, dat is belangrijk voor de toekomst van een duurzaam Nederland.

De auteur is directeur van het Netherlands Water Partnership (NWP), een organisatie waarin meer dan 200 bedrijven, overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties op het gebied van water samenwerken.