Bij de besluitvorming in de plenaire vergaderzaal in Straatsburg waren er 382 stemmen voor de herbenoeming van de Portugees tot voorzitter van de Europese Commissie; 219 stemmen tegen en 117 onthoudingen. Het EP telt in totaal 736 leden.Barroso had graag „brede consensus” bereikt, zoals hij het aanduidde in een voorafgaand debat. Hij richtte in die zin een „dringende oproep” tot alle „pro-Europese politieke families.” Als u een sterke Commissie wenst tegenover de lidstaten, dan moet u mij een sterk mandaat geven via een overweldigende uitslag, hield hij de volksvertegenwoordigers voor.

De groenen gunden hem dat niet en handhaafden en bloc hun afwijzende opstelling. Veel sociaaldemocraten oordeelden eveneens negatief, waaronder die van de PvdA, of onthielden zich van stemming. Hij laat te veel de oren hangen naar de regeringen en het sociale gehalte van zijn programma schiet tekort, klonk het samengevat van de zijde van aanvoerder Schulz van laatstgenoemde groepering.

Steun voor Barroso was er van de christendemocraten, van de meeste liberalen en van de ECR (Europese Conservatieven en Hervormers), de fractie waarbij afgevaardigde Van Dalen van de ChristenUnie is aangesloten. Zijn reactie op het resultaat luidde: „Overtuigend en daarmee een opsteker voor Barroso.”

Zijn collega Belder van de SGP, die deel uitmaakt van de EFD (Europa van Vrijheid en Democratie) stemde tegen. Hij proefde naar zijn zeggen in de sfeer rond de te nemen beslissing en in de toekomstvisie van Barroso te veel de geest van het Verdrag van Lissabon, dat pas in werking treedt als de Ierse burgers er bij het referendum op 2 oktober mee akkoord gaan.

José Manuel Barroso is 53 jaar, gehuwd en vader van drie kinderen. Voorheen bekleedde hij onder meer de functies van minister van Buitenlandse Zaken en premier. Hij behoort in zijn land tot een centrumrechtse partij, die in internationaal verband onderdak vindt bij de Europese Volkspartij (EVP) van christendemocraten. De Portugees probeerde overigens onmiddellijk na zijn herverkiezing de partijpolitiek te overstijgen. „Ik ken maar één partij, die heet Europa”, benadrukte hij enkele malen.

Het Parlement heeft de afgelopen tijd in de procedure rond de aanwijzing van een Commissievoorzitter voor de periode tot en met 2014 zijn tanden laten zien. Dat past in de permanente drang die deze EU-instelling aan de dag legt om het aanzien, de invloed en macht te vergroten.

In juni al nomineerden de regeringschefs met unanimiteit Barroso voor de prestigieuze post. Het EP weigerde echter hun wens te honoreren om voor de zomervakantie reeds instemming te betuigen. Sociaaldemocraten, liberalen en groenen uitten twijfels en bezwaren ten aanzien van de voorgestelde persoon en lieten die liever even bungelen. Na hoorzittingen eerder deze maand met de diverse fracties, waarbij Barroso links en rechts toezeggingen deed met betrekking tot zijn voorgenomen plannen, gingen de liberalen om en tekende zich de vereiste meerderheid af. Voor VVD-delegatieleider Van Baalen is er, zo verklaarde hij woensdag, sprake van een „verstandshuwelijk.”

Nu de bezetting van het voorzitterschap is geregeld, kan Barroso beginnen met het samenstellen van zijn nieuwe ploeg van commissarissen. Daarbij gaat het om een ingewikkeld onderhandelingsspel met de 27 regeringen, met als inzet: wie krijgt welke post? Elk van de EU-landen mag een lid leveren en probeert uiteraard voor hem of haar een belangrijke portefeuille in de wacht te slepen.

Den Haag was in 2004 in dat opzicht erg succesvol door voor Kroes (VVD) het algemeen als zwaar aangemerkte pakket van Mededinging te veroveren. Zij beschikt in haar huidige functie over grote bevoegdheden voor het handhaven van een eerlijke concurrentie tussen bedrijven. Uiteindelijk is aan Barroso het laatste woord voor wat betreft de verdeling van de diverse beleidsterreinen onder zijn teamgenoten.

Volgens Van Baalen heeft hij in de liberale fractie gezegd dat hij Kroes graag ziet terugkeren als commissaris. Daarom vindt de VVD-Europarlementariër dat het Nederlandse kabinet haar opnieuw naar voren moet schuiven. Het CDA wil graag iemand uit eigen gelederen voordragen. Van Dalen pleitte er woensdag openlijk voor oud-minister Veerman aan te melden voor de post Landbouw.

Na de formatie van een Europese Commissie dient volgens de spelregels het Parlement zijn goedkeuring te hechten aan het aantreden van dat voltallige Brusselse college. Dat gebeurt niet altijd zonder slag of stoot, leerde de gang van zaken de vorige keer, in 2004. Toen blokkeerden de afgevaardigden de aanstelling van de Italiaan Buttiglioni omdat een groot deel van hen diens opvattingen over homoseksualiteit verwerpelijk achtte. Wie weet, misschien moet Barroso op enig moment later dit jaar nogmaals stevig in de slag met het EP.