Mexico stelt optreden Amerika aan de kaak
Mexico heeft dinsdag voor het Internationaal Gerechtshof de „systematische” schending van de rechten van buitenlanders gehekeld die in de Verenigde Staten worden gearresteerd. Dit gebeurde in een soort internationaal kort geding waarbij Mexico uitstel van executie vroeg voor 51 Mexicanen.
In tientallen gevallen zijn in de afgelopen jaren Mexicanen in de VS gearresteerd en ter dood veroordeeld zonder dat de autoriteiten een Mexicaans consulaat verwittigden. Volgens de Weense conventie over consulaire bijstand moet een land een gearresteerde buitenlander wijzen op zijn recht op contact met zijn ambassade of consulaat.
De Mexicaanse delegatie wees voor de hoogste VN-rechters op het geval van een Mexicaan die twaalf jaar in de VS vastzat zonder dat de Mexicaanse autoriteiten ervan wisten. De man had slechts een lagereschoolopleiding en bovendien een hersenbeschadiging. Pas toen Mexico het voor hem opnam en goede advocaten inhuurde, kreeg de man behoorlijke rechtsbijstand. Volgens Mexico kan consulaire bijstand voor Mexicanen in de VS „een kwestie van leven of dood” zijn.
De VS geven in veel gevallen toe dat ze de Weense conventie schenden. Meer dan excuses kunnen er dan echter niet van af. Daarmee wil Mexico geen genoegen meer nemen. Er moet binnen de Amerikaanse procedure een remedie komen waardoor de rechten van de verdachte worden hersteld. Dat kan door hem opnieuw te berechten, maar dan met consulaire bijstand van Mexico.
De procedure waarmee Mexico de VS hiertoe veroordeeld wil krijgen, kan jaren duren. Daarom ging het dinsdag vooralsnog alleen om een maatregel waarom Mexico het Internationaal Gerechtshof in een soort internationaal kort geding heeft gevraagd. Mexico vroeg de VN-rechters de VS te bevelen geen Mexicanen meer te executeren en geen executiedata meer vast te stellen, totdat de zaak in een bodemprocedure is uitgevochten. De eerstvolgende executie van een Mexicaan in de VS, César Roberto Fierro, dreigt volgens Mexico al in februari te gebeuren.
De Amerikaanse delegatie wees in haar repliek het Mexicaanse verzoek om een uitspraak in kort geding af. De Weense conventie zou daarvoor geen basis bieden. De door Mexico gevraagde maatregelen zouden een „diepe inmenging” zijn in de interne aangelegenheden van het Amerikaanse rechtssysteem. Daardoor zou de soevereiniteit van de VS kunnen worden aangetast.
