Stond het boek tot eind vorige week nog op plaats 54.295 van de bekende internetverkoper Amazon, inmiddels neemt het werk de tweede plek op de hitlijst in.De toenemende boekverkoop was echter slechts een minimaal neveneffect van het gebaar van Chavez. Veel belangrijker was het feit dat hij uit eigen beweging toenadering tot zijn Amerikaanse collega zocht. Tot voor kort blonk de Venezolaanse leider nog uit in anti-Amerikaanse retoriek. Vooral president George W. Bush moest het met enige regelmaat ontgelden. Tegen Obama verklaarde het Zuid-Amerikaanse staatshoofd echter –in het Engels–: „Ik wil je vriend zijn.”

Die verklaring ging overigens wel met een duidelijk signaal gepaard – en wel in de vorm van het geschenk dat Chavez aan Obama overhandigde. Het boek handelt over de effecten –en vooral de schadelijke– van buitenlandse interventie in Latijns-Amerika, te beginnen met de Spaanse veroveringen, bijna 500 jaar geleden. Het boek is dan ook favoriet bij linkse revolutionairen in de regio.

Obama reageerde enigszins formeel op de manoeuvre van Chavez. „Ik denk dat het een leuk gebaar is. Ik ben nu eenmaal een lezer.”

Maar voor Chavez ging het veel verder dan een leuk gebaar. „Dit boek is een monument in onze Latijns-Amerikaanse geschiedenis. Het stelt ons in staat onze geschiedenis te doorgronden en daarop voort te borduren.” De boodschap aan het adres van Washington was overduidelijk: bemoei je met je eigen zaken, want we hebben al genoeg ellende van buitenlandse inmenging gehad.

Met evenveel gemak had Obama zijn ambtgenoot een stapel boeken kunnen overhandigen over de schadelijke effecten van het optreden van linkse revolutionairen in Latijns-Amerika, over de welig tierende corruptie en over de schaamteloze ont­bossing van het tropisch regenwoud. Om maar eens enkele zaken te noemen.

Dat deed hij echter niet. De president koos er juist voor om de landen in de ‘achtertuin’ van de Verenigde Staten de hand te reiken. Niet in de laatste plaats richting Cuba, waar Washington al decennialang een gespannen verhouding mee heeft.

Met die houding lijkt het Witte Huis een realistischer koers in te slaan dan de vorige Amerikaanse regering, die de wereld vooral opdeelde in ”goed” en ”kwaad”. Dat leverde de Verenigde Staten de afgelopen jaren een in toenemende mate verslechterend imago op.

Overigens hoeft het nauwelijk betoog dat handreikingen niet altijd op zijn plaats zijn. Leiders als de Zimbabwaanse president Mugabe en zijn Iraanse collega Ahmadinejad hoeven –terecht– niet op een hartelijke ontvangst op het Witte Huis te rekenen. En zij zijn niet de enigen op het lijstje van dubieuze figuren. Waarmee natuurlijk niet gezegd is dat Hugo Chavez door zijn gebaar van afgelopen weekeinde plotseling tot de ”good guys” behoort. Zijn linkse ideeën en zijn niet-aflatende pogingen om aan de macht te blijven spreken wat dat betreft voor zich.

Voor alles draait het bij de grote wereldmachten natuurlijk om invloed. Wat dat betreft valt er voor de Verenigde Staten in Latijns-Amerika nog wel het een en ander te winnen. Recentelijk stuurde Rusland een smaldeel van zijn marine naar Venezuela om samen met de Venezolaanse krijgsmacht een oefening te houden – een niet vertoonde manoeuvre sinds de Koude Oorlog. De harde taal van de regering-Bush richting Caracas bleek uiteindelijk alleen maar Moskou in de kaart te spelen. En dat is wel het laatste waar men in Washington op zit te wachten.

Reageren aan scribent? buza@refdag.nl