Zo was er een driejarig onderzoek in Groot-Brittannië onder scholieren. Wat blijkt? Op de onderzochte scholen (84 lagere en 95 middelbare) blijft het muziekonderwijs in kwaliteit en kwantiteit ernstig achter. De onderzoekers noemen die uitkomsten zorgwekkend. Volgens hen heeft het gebrek aan muziekonderwijs een negatief effect op de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen. Jongeren die wél muziek maken of wél zingen kunnen zich namelijk beter concentreren en zijn veel creatiever in het oplossen van problemen.Een ander bericht. Klassieke muziek in de wachtkamer van tandarts of huisarts of in de behandelkamer van een psycholoog zorgt ervoor dat de patiënt rustiger wordt. Karin Dijkstra (Universiteit Twente) deed onderzoek naar de effecten van muziek, natuur en kleur in zorg­omgevingen. Als het gaat om muziek: patiënten ervaren minder angst en stress als er klassieke muziek wordt gedraaid. Muziekvoorkeur speelt zelfs geen rol: ook op degene die niet van klassiek houdt, heeft deze muziek toch een rustgevende uitwerking. Terwijl eenzelfde experiment met popmuziek geen resultaat oplevert...

Dus: klassieke muziek is gewoon goed voor een mens. Je wordt er beter van. Niets ligt daarom meer voor de hand dan dat er al vanaf de jongste leeftijden grote aandacht is voor het onderwerp ”kind en klassieke muziek”.

Helaas, de praktijk lijkt anders. Een muziekdocent aan de pabo constateerde onlangs in deze krant dat het muziekonderwijs op de basisschool „bedroevend slecht” is. „Zó slecht, dat het Cito het niet eens meer wil meten.” Zijn collega stelde vast dat er in het lager onderwijs veel aandacht is voor vakken als taal en rekenen. Omdat die gemeten worden. Maar voor vakken als beeldende vorming en muziek is geen vastgestelde norm. Dus zijn die niet echt in beeld.

Onbestaanbaar: van muziek wordt een kind beter. Maar op de scholen verwaarlozen we dat vak!

Intussen zijn er genoeg initiatieven om daar verandering in te brengen. Anderhalf jaar geleden ontwikkelden Piet Baaijens en Mar van der Veer voor het lager onderwijs de methode ”Luisterland”. Om kinderen dagelijks in aanraking te brengen met klassieke muziek. En onlangs bracht Driestar educatief de muziekmethode ”Meer met muziek!” op de markt. Om van groep 1 tot 8 van de basisschool gestructureerd bezig te zijn met muziek. Zal het helpen?

Dat is school. Maar hoe is het thuis? Uit recente cijfers blijkt dat in Nederland van de 4 miljoen kinderen tot en met 18 jaar er 200.000 op een muziekschool zitten. Dus: 3,8 miljoen kinderen niet! Natuurlijk, buiten de muziekschool kun je ook leren musiceren. Maar laten dat er eens 800.000 zijn. Dan nog blijven er 3 miljoen kinderen over die nooit aan actieve muziekbeoefening doen! Terwijl het goed voor ze is...

Ook hier ontbreekt het niet aan initiatieven. Recent kwam het Fonds voor Cultuurparticipatie van de grond. Een van de programma’s is: ”Er zit muziek in ieder kind”. Doel: alle kinderen in Nederland gaan een muziekinstrument bespelen. Idealistisch? Jazeker. Maar daarom niet minder loffelijk.

„Muziek is geen luxe. Ze is van levensbelang, net zoals de lucht die we inademen en het water dat wij drinken”, zei de bekende Engelse dirigent Simon Rattle. Als dat waar is, is muziekles op school geen vrijblijvende zaak en is goede muziek in de huiskamer van het grootste belang.

Reageren aan scribent? beeldenstorm@refdag.nl.