Buitenland

Veel mis bij ondergang van Koersk

Het officiële onderzoek naar de ondergang van de Russische kernonderzeeër Koersk heeft een schrikbarende lijst van slordigheden, tekortkomingen en fouten opgeleverd. De regeringskrant Rossijskaja Gazeta meldde dat donderdag.

AP
30 August 2002 09:42Gewijzigd op 13 November 2020 23:46

Zo zijn op andere onderzeeërs van de Russische Noordelijke Vloot lekkages van dezelfde torpedobrandstof geconstateerd die de Koersk in augustus 2000 deed vergaan.

De krant bracht vier pagina’s met uitvoerige details van het onderzoek naar de ramp, die alle 118 bemanningsleden het leven kostte. Aanklagers verzamelden tal van bewijzen over het negeren van veiligheidsvoorschriften door de in financiële nood verkerende marine, maar zij concludeerden dat geen van de schendingen de ramp rechtstreeks had veroorzaakt.

Procureur-generaal Vladimir Oestinov sloot vorige maand het onderzoek af met de mededeling dat niemand schuldig is aan de explosie, die werd veroorzaakt door het lekken van hoogst brandbare waterstofperoxide door scheurtjes van een torpedo. De explosie, met de kracht van een zwakke aardbeving, deed zich voor toen de waterstofperoxide in contact kwam met kerosine en staal.

De torpedo die de explosie veroorzaakte was in 1990 in Kazachstan gebouwd, kort voor de ineenstorting van de Sovjet-Unie. Het projectiel was vervolgens in 1993-1994 nog getest. Onderzoekers constateerden dat enkele onderdelen één tot zes jaar langer dienst hadden gedaan dan hun officiële levensduur. Zij zeiden dat er geen mankementen in de torpedo’s van de Koersk waren ontdekt voordat de onderzeeër voor zijn laatste missie uitvoer, maar signaleerden wel dat er geen gegevens zijn gevonden over de toestand van de rubberringen of pakkingen van de torpedo’s, die regelmatig moeten worden vernieuwd.

De aanklagers zeiden dat een onderzoek van andere onderzeeërs in 2000-2001 het gebruik van slechte pakkingen had aangetoond, waardoor waterstofperoxide weglekte uit torpedotanks. De inspecteurs vonden zelfs roestplekken op enkele wapens.

Verder bleek dat de dodelijke torpedo was gecontroleerd en geladen door ongekwalificeerde stafleden. Ook werd geconstateerd dat de bemanning van de Koersk nooit eerder dergelijke torpedo’s aan boord had en geen instructies kreeg hoe ermee moest worden omgegaan. Bovendien was de schriftelijke toestemming voor het gebruik van de torpedo’s gegeven door marineofficieren die daartoe niet waren gemachtigd.

Toen de Koersk zonk, werden de reddingspogingen gehinderd door een soortgelijke combinatie van slordigheid, onverantwoordelijkheid en ontoereikende uitrusting. De krachtige schokgolf die de explosie veroorzaakte, werd geregistreerd op het vlaggenschip van de Noordelijke Vloot, de kruiser Peter de Grote. Admiraal Vjatsjeslav Popov, die de leiding had van de oefeningen, negeerde evenwel het bericht en liet de kruiser in tegenovergestelde richting wegvaren.

Popov lanceerde negen uur na de explosie een grootscheepse zoektocht, waarna het de marine nog 31 uur kostte om de Koersk te lokaliseren op de bodem van de Barentszzee. Dat het zo lang duurde voor het wrak was gevonden, was vermoedelijk mede te wijten aan het niet functioneren van de speciale noodboei van de Koersk. Door technische tekortkomingen en fouten van de bemanning steeg de boei niet, zoals de bedoeling was, naar het oppervlak.

Terwijl de Russische autoriteiten bleven weigeren buitenlandse hulp te accepteren, deden Russische onderzeeboten een week lang vergeefse pogingen het noodluik van de Koersk te openen. Uit het onderzoek is gebleken dat de marinebemanning van de reddingsonderzeeboten onvoldoende was opgeleid en dat zij de voorraden en de reserveonderdelen misten om hun capsules goed te kunnen bedienen. Toen buitenlandse duikers de Koersk bereikten, kostte het hen maar enkele uren om het noodluik te openen.

Procureur-generaal Oestinov concludeerde dat alle bemanningsleden binnen acht uur na de explosie stierven aan kolendampvergiftiging en dat hulp hoe dan ook te laat zou zijn gekomen. De Russische natie was niettemin hevig geschokt over het gekluns van de marine en de regering, en het prestige van president Vladimir Poetin liep een forse deuk op.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer