Verkiezingen Azerbeidzjan niet eerlijk verlopen
BAKU (ANP/RTR/AFP) – De parlementsverkiezingen in Azerbeidzjan zijn niet vrij en eerlijk verlopen. Tot die conclusie zijn Europese waarnemers maandag gekomen. De oppositie in de ex–Sowjetrepubliek heeft voor dinsdag een grote landelijke demonstratie aangekondigd.
Ongeveer vijftig waarnemers van de Raad van Europa hielden zondag toezicht op het verloop van de verkiezingen. Delegatieleider Leo Platvoet, GroenLinks–Eerste Kamerlid, sprak van een van een rommelig verloop. „Velen hadden geen stemkaart gekregen, anderen hadden er drie. Stemlijsten klopten vaak niet en op sommige stembureaus ging het er chaotisch toe", concludeerde de Nederlander.Ook de waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben kritiek op de gang van zaken tijdens de verkiezingen. „Hoewel er in vergelijking met het verleden vooruitgang is geboekt, voldeed de stembusgang niet aan de maatstaven die de OVSE hanteert", meldde een woordvoerder maandag. De kiescommissie heeft volgens de OVSE–waarnemers de regeringskandidaten voorgetrokken.
De regeringspartij YAP (Nieuw Azerbeidzjan) van president Ilham Alijev heeft met 63 van de 125 zetels de meerderheid in het parlement behaald, meldde de centrale kiesraad maandag. Dat is de kleinst mogelijke meerderheid. YAP had 74 zetels.
De oppositionele coalitie Azadliq (Vrijheid) kwam niet verder dan vijf zetels, terwijl de rest van de zetels naar onafhankelijke kandidaten en splinterpartijtjes is gegaan. Volgens de centrale kiesraad was de opkomst bijna 47 procent.
Volgens Platvoet is er weliswaar geen sprake van massale verkiezingsfraude, maar is het grootste kwaad in de aanloop naar de stembusgang geschied. Vlak voor de verkiezingen had de regering de oppositiepartijen geïntimideerd en onder druk gezet. De politie viel onder meer kantoren binnen van oppositiepartijen.
Azadliq noemde de verkiezingen frauduleus en „volslagen vervalst". Het oppositionele verbond zal het nieuwe parlement niet erkennen en dus boycotten.
Dinsdag wordt een grote demonstratie gehouden in de hoofdstad Baku. „We zullen er voor zorgen dat hier eerlijke verkiezingen worden gehouden", zei Isa Gambar, de lijsttrekker van de oppositiepartij Moesavat, die deel uitmaakt van Azadliq.
Volgens Azadliq gaat het om de grootste demonstratie die Azerbeidzjan sinds de onafhankelijkheid in 1991 heeft meegemaakt. De oppositie beschuldigt president Alijev van het onderdrukken van politieke tegenstanders en het verdelen van de olieopbrengsten onder zijn aanhangers.
Het olierijke land aan de Kaspische Zee wordt autoritair geregeerd door president Alijev, die in 2003 zijn vader opvolgde. Alijev heeft bezworen dat de verkiezingen democratisch zijn verlopen.
Azerbeidzjan is sinds 2001 lid van de Raad van Europa, een samenwerkingsverband van 46 Europese landen op het gebied van mensenrechten. De Europese Raad zal zijn conclusies en aanbevelingen terugkoppelen naar de leiding in Baku, aldus de Nederlandse waarnemer Platvoet. In totaal woonden 1700 internationale waarnemers, namens vier organisaties, de verkiezingen bij.
Overigens hebben waarnemers uit de Gemeenschap van Onafhankelijke Sowjetrepublieken (GOS) gemeld dat de verkiezingen in Azebeidzjan correct zijn verlopen.