Trump zei met zijn overwinning geschiedenis te hebben geschreven. „Dit is een beweging die niemand ooit eerder heeft gezien, de grootste politieke beweging in dit land.” Hij bedankte het Amerikaanse volk, zijn team, zijn familie en zijn vrouw Melania.

Formeel gezien had Trump nog geen meerderheid toen hij zijn toespraak hield. Maar toen de swingstate Pennsylvania aan hem toeviel, was wel duidelijk dat de zege hem niet meer kon ontgaan. Trump miste op dat moment nog drie kiesmannen voor een meerderheid.

Trump wachtte ook niet op het telefoontje van zijn rivaal Kamala Harris. Gebruikelijk is dat de kandidaat die verloren heeft de winnaar feliciteert. Harris liet vannacht weten pas woensdag een toespraak te houden.

Trump zei: „Ik zal nooit meer een rally houden, kun je dat geloven? Maar dat hoeft ook niet meer, want we zijn nu in de positie om het land definitief te veranderen. Ik geloof dat God mijn leven heeft gespaard met een reden (na de moordaanslag op hem tijdens de campagne, red.). We gaan regeren met een simpel motto: beloftes die we doen, komen we na. Ik vraag het hele land om mee te doen. Het is tijd om de verdeeldheid achter ons te laten en ons te verenigen. Succes zal ons samenbrengen.”

„We gaan regeren met een simpel motto: beloftes die we doen, komen we na” - Donald Trump, presidentskandidaat

Trump sprak ook dank uit aan Elon Musk, de techmiljardair die hem heeft gesteund. „Hij kan dingen die niemand anders kan. China niet, Rusland niet, niemand anders in de VS. We moeten onze supergenieën beschermen, we hebben er niet zo veel.”

Opnieuw geteld

Waarnemers stellen dat de verkiezingen zonder noemenswaardige incidenten zijn verlopen. Op de verkiezingsdag beweerde Trump nog dat er sprake was van stemfraude in de stad Philadelphia. Seth Bluestein, Republikein en lid van de kiesraad in de stad, noemde dat onzin. „Deze bewering is absoluut niet waar. Het stemproces in Philadelphia is veilig en secuur verlopen.” Ook de openbaar aanklager van Philadelphia weerspreekt de bewering van Trump. „De enige die van massaal bedrog spreekt, is Donald J. Trump. Er zijn geen feiten die deze wilde beschuldiging ondersteunen”, aldus Larry Krasner.

In Gwinnett County in de staat Georgia zorgde een traag werkend computersysteem voor problemen. Daardoor konden ruim 320.000 stemmen niet worden verwerkt. Maar dat probleem werd snel opgelost.

In Milwaukee, de grootste stad van swingstate Wisconsin, werden 31.000 uitgebrachte stemmen uit voorzorg opnieuw geteld. Volgens een lokale journalist is dat gedaan omdat de stemautomaten niet goed afgesloten waren. Er zijn volgens hem geen aanwijzingen dat er daadwerkelijk iets mis is gegaan met de aantallen.

Russische inmenging

Als gevolg van hevige regenval waren er in de staat Missouri overstromingen. Daardoor kwamen twee stembureaumedewerkers om. De twee, een man van 70 en een vrouw van 73, werden in Wright County weggespoeld toen ze in een auto zaten. Pas vier uur later werden hun lichamen teruggevonden.

In de staten Michigan, Wisconsin en Georgia waren er bommeldingen. Al spoedig bleek het om loos alarm te gaan. Volgens de FBI zijn de bommeldingen afkomstig van Russische e-mailadressen. Een lokale hoge functionaris in Georgia noemde het ongeloofwaardige bedreigingen. Hij zei dat de Russen niet wilden dat „we soepele, eerlijke en accurate verkiezingen hebben”. In Georgia bleven zo’n tien stembureaus langer open vanwege de bommeldingen.

De Russische ambassade in Washington DC noemt de beschuldigingen van Russische inmenging in de verkiezingen „kwaadaardige laster”. „We willen benadrukken dat Rusland zich niet mengt in de interne aangelegenheden van andere landen, inclusief de Verenigde Staten”, schrijft de ambassade in een verklaring die is verspreid door staatspersbureau RIA. „Zoals president Vladimir Poetin meermaals heeft benadrukt: we respecteren de wil van het Amerikaanse volk.”

Staat democratie

De presidentsverkiezingen van dit jaar gaan de boeken in als de duurste ooit. Door de kandidaten is de afgelopen tijd 15,9 miljard dollar (14,5 miljard euro) uitgegeven. Dat is een record, blijkt uit onderzoek van de non-profitorganisatie OpenSecrets. Bij de presidentsverkiezingen in 2020 werd 15,1 miljard dollar uitgegeven en in 2016 was het nog 6,5 miljard. Tien miljard is uitgegeven aan reclamezendtijd. Het geld komt van donaties van bedrijven, organisaties, politieke actiecomités en individuen.

Uit een onderzoek van Edison Research blijkt dat de staat van de democratie voor vele kiezers de belangrijkste reden is geweest om te gaan stemmen. Die uitkomst weerspreekt de gangbare opvatting dat de economische situatie het belangrijkste motief zou zijn. Voor 35 procent van de kiezers was de toekomst van de democratie doorslaggevend. De economie was voor 31 procent van de kiezers het belangrijkst. Voor 14 procent was het abortusvraagstuk het belangrijkst, voor 11 procent migratie en voor 4 procent het buitenlandbeleid.

Landelijk vindt maar liefst 73 procent van de kiezers dat de democratie in gevaar is; 25 procent zegt dat de democratie veilig is. Dat Republikeinen doorgaans beter scoren op de economie blijkt ook uit deze peiling: 51 procent vertrouwt Trump meer als het gaat om de economie, tegenover 47 procent voor Harris.