Zij gingen na urenlang beraad uiteen met alleen de afspraak dat zij elkaar op 20 maart opnieuw ontmoeten voor een uiterste poging om alsnog de tegenstellingen te overbruggen.

Op 22 en 23 maart vergaderen de regeringsleiders. Het is steeds de bedoeling geweest dat zij eventueel de laatste knopen doorhakken en daarmee een akkoord bezegelen over de beoogde aanpassing van de budgettaire spelregels. Het uiteindelijke besluit in dit verband vereist unanimiteit.

De Luxemburgse premier Juncker, die in het groothertogdom tevens de schatkist beheert en die momenteel het voorzitterschap van de Unie bekleedt, toonde zich na afloop van de jongste onderhandelingsronde weinig optimistisch. „Als ik alles op een rijtje zet, ben ik sceptisch”, verklaarde hij. „Ik voel er niets voor een pact dat slecht functioneert te vervangen door een pact dat later nog slechter blijkt te functioneren.”

Hij zal naar zijn zeggen niet meewerken aan hervormingen die erop gericht zijn de nationale belangen van lidstaten te beschermen. Europees commissaris Almunia (Economische en Monetaire Zaken) constateerde dat op sommige punten het uitzicht op een deal eerder is verslechterd dan verbeterd.

De begrotingsvoorschriften zijn in het vorige decennium ingevoerd om een verzwakking van de euro en, daarmee samenhangend, een hoge rente te vermijden. Zij houden in dat het tekort niet mag stijgen boven de 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

De voortdurende overschrijdingen in de achterliggende jaren in de twee toonaangevende EU-naties Duitsland en Frankrijk vormden de directe aanleiding tot het starten van een debat over een flexibeler aanpak.

Vooral Duitsland, dat in het verleden nota bene zelf het initiatief ontplooide voor het hanteren van een streng regime, blokkeert thans een compromis. Het dringt aan op een vergaande versoepeling. Het wil bij het bepalen van de omvang van het negatieve saldo allerlei betalingen, waaronder de afdracht aan de EU-kas en de uitgaven voor de wederopbouw van de vroegere DDR, buiten beschouwing laten, zodat het in de toekomst niet telkens weer door Brussel op de vingers wordt getikt en in uiterste instantie een forse boete krijgt opgelegd.

Bondskanselier Schröder en zijn kabinet stellen in dit verband een lijst van „relevante factoren” voor die moeten fungeren als verzachtende omstandigheden.

De discussie draait om de vraag hoe lang die lijst zal zijn. Juncker benadrukte dat wat hem betreft landen alleen bij kleine overtredingen van de norm van 3 procent op clementie mogen rekenen. Ook minister Zalm, die altijd een voorstander is geweest van een strikte begrotingsdiscipline, toonde zich bereid tot slechts een beperkte handreiking in de richting van de oosterburen.

Hun Duitse collega, Eichel, liet dinsdag na afloop echter weten dat de eisen van de zijde van Berlijn keihard op tafel blijven.