Waarom trekt de WHO aan de bel?

De organisatie die de wereldwijde gezondheid in de gaten houdt, bespeurt „zorgelijke trends” rond corona, inclusief een toename van het aantal opnames op de verpleegafdeling en de intensive care op het noordelijk halfrond. De WHO schat dat op dit moment wereldwijd honderdduizenden mensen met corona in het ziekenhuis liggen. Dit zouden er echter nog veel meer kunnen zijn, omdat de meeste landen gegevens over corona niet meer bijhouden.

Vooral in de Verenigde Staten grijpt corona om zich heen. Daar neemt het aantal ziekenhuisopnames sinds begin juli in hoog tempo toe. In Europa is een lichte groei in het aantal besmettingen, maar dit leidt tot nu toe niet tot een toename van het aantal ziekenhuisopnames.

Hoe is de situatie in Nederland?

Tot nu toe hebben ziekenhuizen de situatie goed onder controle. Op de Nederlandse ic’s is het zelfs zeldzaam rustig, meldde de Volkskrant donderdag. Op dit moment is zo’n 60 procent van de ic’s bezet.

Dat wil niet zeggen dat het zo rustig blijft. De herfst staat voor de deur. Het hoogseizoen voor verkoudheidsvirussen, waaronder corona, breekt aan.

De eerste signalen wijzen al op een nieuwe opleving van het virus. Zo nam het aantal virusdeeltjes dat in rioolwater wordt aangetroffen de afgelopen week met 13 procent toe. Viroloog prof. dr. Bert Niesters (UMCG) wijt de toename van het virus vooral aan menselijk gedrag. Nu de vakantie er voor de meesten opzit, komen mensen weer bij elkaar en krijgt corona de kans om toe te slaan.

Ook ziekenhuizen krijgen het langzaamaan drukker. Lagen er halverwege juli zo’n 30 coronapatiënten op de verpleegafdeling, inmiddels gaat het om zo’n 120 patiënten. Op de ic’s zijn nu rond de zes bedden bezet met coronapatiënten.

Hoe realistisch is het scenario dat ziekenhuizen de patiëntenstroom niet meer aankunnen?

Niets is uitgesloten. Corona heeft vaker voor verrassingen gezorgd. Als er een nieuwe variant opduikt die de opgebouwde immuniteit weet te omzeilen, ontstaat er een probleem.

Toch maken deskundigen zich geen grote zorgen. Viroloog Niesters verwacht niet dat de ziekenhuizen in de problemen komen. Ook zorgminister Ernst Kuipers heeft „geen enkele zorg” dat ziekenhuizen in dezelfde situatie komen als twee jaar geleden, toen ze de patiëntenstroom soms ternauwernood aankonden. Hij zei dat vrijdag in reactie op uitspraken van WHO-baas Tedros Adhanom Ghebreyesus, die waarschuwt voor meer besmettingen in de winter. Het verschil met twee jaar geleden is dat de meeste mensen inmiddels immuniteit tegen corona hebben opgebouwd door een doorgemaakte infectie of door vaccinatie.

Welke coronavariant heeft nu de overhand?

Momenteel is EG.5, ook wel Eris genoemd, aan een opmars bezig. Dit is een subvariant van omikron die waarschijnlijker besmettelijker, maar niet ziekmakender is dan eerdere varianten. Eris is op dit moment verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de coronabesmettingen in Nederland, volgens gegevens van het RIVM.

Wat kunnen kwetsbare personen doen?

Zij doen er goed aan een coronaprik te halen, vindt prof. Niesters. In oktober komt er een nieuwe vaccinatieronde. De prik is bedoeld voor mensen met een verhoogd risico op ernstige covid, zoals ouderen, mensen met een onderliggende aandoening en zorgmedewerkers.

Daarnaast kunnen kwetsbaren het risico op een besmetting verkleinen door zich aan de algemene hygiënemaatregelen te houden, zoals handen wassen. En blijf thuis bij klachten, voegt Niesters eraan toe.