Dankdag

Nieuws en achtergronden rond de jaarlijkse nationale dankdag voor gewas en arbeid.

Alle artikelen met deze tag

Dankdag

“Als je God dankt, besef je hoe ontzettend veel je hebt gekregen”. Dankdag is een christelijke feestdag die vooral in Nederland wordt gehouden onder protestanten. De volledige naam is: dankdag voor gewas en arbeid.

Wanneer is dankdag ontstaan?

Het vieren van bid- en dankdag heeft zijn oorsprong in de middeleeuwse bededagen. De zogenoemde quatertemper- en kruisdagen (rogationes minores of litaniae minores) worden als de voorlopers van de Nederlands-protestantse bid- en dankdag beschouwd. Dit waren dagen van bezinning, gebed, vasten en boetedoening, aan het begin van elk van de vier seizoenen (quatertemperdagen) en in tijden van nood en gevaar (kruisdagen). Toen vanaf de zestiende eeuw de Reformatie vorderde, heeft een deel van de reformatorische kerken in Nederland de traditie van de bededagen overgenomen.

Wat betekent dankdag voor ons vandaag?

Dankdag kun je zien als een reminder. Als moderne mensen denken we vaak dat we de touwtjes in handen hebben en alles zelf kunnen regelen, maar eigenlijk zijn we erg afhankelijk van anderen, van de omstandigheden, en bovenal van God.
In Psalm 127 wordt beleden dat de mens in alle dingen van de zegen van de Heere afhankelijk is. Zo staat er geschreven: Een lied Hammaaloth, van Salomo. Zo de HEERE het huis niet bouwt, te vergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan; zo de HEERE de stad niet bewaart, te vergeefs waakt de wachter (Psalm 127:1). Het is daarom belangrijk om de Heere in alles te danken voor Zijn zegen.

Vaste dagen en gebruiken?

Op de Synode van Dordrecht die in 1618 en 1619 werd gehouden, werd besloten dat er in tijden van oorlog, honger en andere rampen zoals watersnood massaal gebeden en gedankt zou worden. In de reformatorische kerken is vanaf toen altijd bid- en dankdag gehouden. De overheid kondigde aan wanneer er bid- en dankdag zou worden gehouden. Tegenwoordig wordt dankdag voor gewas en arbeid landelijk op de eerste woensdag van november gehouden, hoewel plaatselijke en provinciale gebruiken hiervan kunnen afwijken.

In diverse oorspronkelijke vissersdorpen, zoals Katwijk aan Zee en Arnemuiden, wordt tijdens biddag extra aandacht besteedt aan de visserij. Men spreekt in deze gemeenten ook wel van dankdag voor gewas, arbeid en visserij. Op Urk wordt sinds de negentiende eeuw vanwege het seizoen van de visserij dankdag op de laatste dag van het jaar, 31 december, gehouden.

In veel kerkelijke gemeenten die zich verbonden weten met de reformatorische tradities worden op dankdag een of meerdere erediensten gehouden. Sommige mensen nemen een hele dag vrij van hun werk om deze diensten bij te wonen, andere nemen ’s avonds na hun werk deel aan een dienst.

Wat betekent dankdag voor mij persoonlijk?

Het vieren van dankdag is God danken voor Zijn zegen voor jouw leven en werk, en dat van anderen. We belijden op deze dag dat Hij de bron van al het goede in de wereld is, en dat wij mensen afhankelijk zijn van Zijn genade. Je mag de Heere danken voor Zijn goedheid. Want uit Hem, en door Hem, en tot Hem zijn alle dingen. Hem zij de heerlijkheid in der eeuwigheid. Amen (Romeinen 11:36).