Voorpagina

Eerdere berichtgeving

El Al-man consulteert advocaat tijdens verhoor

RLD'er ontkent dat
lading gevaarlijk was

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – Onderzoeker F. J. Erhart van de Rijksluchtvaartdienst (RLD) ontkent met klem dat de El Al-Boeing die de Bijlmerramp veroorzaakte gevaarlijke lading of munitie vervoerde. „Ik denk dat dit berust op een misverstand”, zei hij gisteren tijdens zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie.

De ontkenning van Erhart kwam gisteren enkele uren nadat het verhoor van S. Koopmans, voormalig chef van de luchtverkeersleiding op Schiphol, de ingrijpende onthulling opleverde dat ruim een kwartier na de ramp bekend was dat het vliegtuig munitie, gif, explosieven, brandbare gassen en brandbare vloeistoffen vervoerde. Koopmans kwam daarachter toen hij tijdens het voorbereiden van zijn verhoor stuitte op twee geluidsbanden met telefoongesprekken die de verkeersleiding vlak na de ramp voerde.

Op een van de twee banden bleek een gesprek te staan waarin een medewerker van de Israëlische vliegmaatschappij El Al aangaf dat er gevaarlijke stoffen in de Boeing zaten. In datzelfde gesprek beloofden medewerkers van de luchtverkeersleiding op Schiphol die gevoelige informatie geheim te zullen houden. Wel verklaarde Koopmans dat de RLD door de medewerkers op de hoogte zou zijn gesteld van het bericht van El Al.

Erhart, onderzoeker van het Bureau Vooronderzoek Ongevallen en Incidenten (BVOI) van de RLD, die weer onder het ministerie van Verkeer en Waterstaat valt, zei tegen de commissie dat het bericht hem niet bereikte. Hij hoorde het voor het eerst in het verhoor van Koopmans, enkele uren daarvoor. Erhart, die onderzoek deed naar de lading van het ramptoestel, gelooft niet dat het waar is. Volgens hem gaat het om een misverstand.

„Ik ben naderhand bij mijn onderzoek geconfronteerd met alle vrachtbrieven”, aldus Erhart. „Daar was geen sprake van gevaarlijke stoffen. Het waren de bekende lijsten met verf, parfum en dergelijke. Er was geen munitie aan boord.” Direct na de crash vloog Erhart met een collega per helikopter naar de rampplek en trof daar, naar eigen zeggen, niets aan dat wees op een militaire of gevaarlijke lading.

Verkeerde brief
Volgens Erhart gaf de El Al-medewerker vlak na de ramp informatie door aan de verkeersleiding op Schiphol die was gebaseerd op verkeerde vrachtbrieven. In de vracht die het vliegtuig van New York naar Schiphol vervoerde, waren wel militair materieel en explosieven aanwezig, maar die waren op Schiphol uitgeladen. Bij vertrek zaten die spullen er niet meer in. De medewerker van El Al zou de informatie van de vracht New York-Schiphol hebben doorgegeven.

Dat er op de rampplek doosjes met geweerkogels zijn gevonden, kan Erharts mening niet veranderen. „Dat kan voor de jacht zijn geweest”, verklaarde hij. Ook het halfverbrande document dat werd gevonden en dat aangaf dat er ”military equipment” tussen de lading zat, is volgens de BVOI-onderzoeker weinigzeggend. „Militaire goederen kunnen van alles zijn, kunnen schoenen zijn, kunnen uniformen zijn. In dit geval bestond het hoofdzakelijk uit computeronderdelen.”

De enquêtecommissie hoorde vandaag ook de onderhoudstechnici O'Neil en Gaalman die het vliegtuig namens El Al vlak voor de start als laatsten controleerden. O'Neil liet aanvankelijk weten dat alle onderhoudswerkzaamheden bij El Al regelmatig verliepen. Nadat commissievoorzitter Meijer hem er dreigend aan herinnerde dat hij onder ede stond, wilde O'Neil overleggen met de advocaat die hij bij zich had. Na dat overleg deelde O'Neil mee de commissie vertrouwelijk verder te willen antwoorden over dit onderwerp.

RLD-werknemer H. van Klaveren liet de commissie vanmorgen weten dat het onderzoek, dat hij vlak na de ramp deed naar de administratie van het onderhoud van de El Al-Boeing, naar zijn mening voldoende is onderbouwd. De conclusie luidde destijds dat er met die administratie niets mis was. De enquêtecommissie lijkt daarover echter haar twijfels te hebben.

Klachten
Zo bevroeg commissielid Van den Doel (VVD) Van Klaveren of die de lijst van 25 pagina's aan klachten waarvan het onderhoud was uitgesteld, niet erg lang vond. Van Klaveren gaf toe dat de lijst langer was dan hij had verwacht, maar volgens hem gaf de lijst geen aanleiding voor de conclusie dat het ramptoestel technisch slecht was onderhouden. Bovendien werd Van Klaveren kritisch ondervraagd over de gebrekkige ondertekening van onderhoudsdocumenten. Van een anonieme brief met aantijgingen tegen het onderhoud van El Al die bij de RLD binnenkwam, had Van Klaveren tot anderhalve week geleden niet gehoord. De commissie is in het bezit van de brief.

Zie ook:
Enquête opent beerput
rond Bijlmerramp

Schadelijke lading in
toestel altijd ontkend

Israël toont weinig
interesse in enquête

Delen uit het verhoor
van Koopmans