Toch bezoek voor
vier Nederlanders

Jankovic vertelde de zaakgelastigde dat er nog geen aanklacht tegen het viertal is geformuleerd. De vier zitten momenteel een straf uit van dertig dagen voor illegale grensoverschrijding. Die straf loopt eind deze week af. Maar volgens hun Servische advocaat Jovanovic staat hen vervolgens een langdurige strafzaak te wachten. De vier hebben, mogelijk onder druk, voor de Servische televisie verklaard dat ze van plan waren president Milosevic te ontvoeren.

Tegenover het actualiteitenprogramma Netwerk zei Jovanovic gisteren een aanklacht wegens terrorisme te verwachten. Daarop staat minimaal drie jaar celstraf. Als het zou gaan om plannen voor het ontvoeren en doden van een president, dan denkt hij aan een eis van tussen de tien en twintig jaar cel. Jovanovic zei verder te twijfelen aan de verklaringen zoals de vier die op de televisie hebben afgelegd. Hij denkt dat de aanklacht wordt gebaseerd op deze tv-verklaringen.

Verkiezingen
De vier mannen zijn half juli zonder geldig visum aan de grens tussen Montenegro en Servië gearresteerd. Ze zouden bij hun arrestatie militaire kleding hebben gedragen en een grote hoeveelheid steekwapens in bezit hebben gehad. Tijdens een gefilmd en op de televisie uitgezonden verhoor vertelden zij onder meer van plan te zijn geweest de Joegoslavische president Slobodan Milosevic, „als zij hem zouden tegenkomen”, te kidnappen en in een skibox uit Joegoslavië te ontvoeren.

Eventueel zouden zij alleen zijn hoofd in een doos naar Nederland hebben willen sturen, zo vertelde een van hen. De Joegoslavische autoriteiten nemen de getuigenis zeer hoog op. Waarnemers in Belgrado plaatsen de hele geschiedenis echter in het kader van verkiezingspropaganda. Op 24 september worden er in Joegoslavië presidentsverkiezingen gehouden.

Ook advocaat M. Wladimiroff, die de Bosnische Serviër Tadic bijstond voor het Joegoslavië-tribunaal en een kenner is van het Joegoslavisch recht, ziet verbanden met de stembusgang. In de Volkskrant voorspelde hij vanmorgen dat de vier Nederlanders niet hoeven te vrezen voor een proces. „Belgrado zal dit gedoe volhouden tot de verkiezingen en het maximaal proberen uit te buiten. Daarna worden de mannen gewoon het land uitgezet. Voor het einde van het jaar moeten ze weer thuis zijn.”

De advocaat wijst erop dat de Joegoslavische autoriteiten buiten de betwijfelde televisieverklaringen waarschijnlijk geen snipper bewijs hebben. Volgens hem proberen ze de zaak te rekken. „Daarom hebben ze bewust niemand van de ambassade toegelaten.”

„Onacceptabel”
Zaakgelastigde Klompenhouwer is de eerste die de vier mag bezoeken. Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken benadrukte in een reactie nog eens dat het veel te lang heeft geduurd voordat Nederland toegang kreeg tot de vier mannen. „Dat is onacceptabel en niet overeenkomstig de internationale verplichtingen van Joegoslavië. Hopelijk zullen we nu ook snel duidelijkheid krijgen op onze andere vragen over het verdere verloop van de zaak. We zijn er nog niet.”