„Nederlanders wilden
Milosevic doden”

Zijn ministerie vertoonde beelden waarop twee van de vier in het Engels, met een Nederlands accent, een verklaring afleggen. Een man, Johannes van Iersel geheten, zegt daarin over Milosevic: „Als we hem waren tegengekomen hadden we hem in een skibox gestopt boven op het dak van een auto en waren we zo het land uitgereden.” Een tweede zegt dat het plan was „de president te ontvoeren en te vermoorden, hem te onthoofden en dan het hoofd in een doos naar huis te sturen.” Op de beelden was niet te zien of de mannen vrijuit konden spreken.

Eén zegt dat hij soldaat eerste klas is en lid van een speciaal team. Hij noemt zijn registratienummer. Het ministerie van Defensie in Den Haag bevestigt dat de man met dat registratienummer soldaat eerste klas Johannes de Rie (30) uit Purmerend is, die in 1989 opkwam voor zijn militaire dienstplicht. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken zei de zaak te onderzoeken.

Van de anderen (behalve Johannes van Iersel, omschreven als ”Sarordijan Tjetje” en ”Ian van Stajk”) heeft Defensie de identiteit nog niet kunnen controleren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft nog niets vernomen vanuit Belgrado.

Losgeld
Volgens Matic hebben de vier bekend dat zij Milosevic wilden vermoorden of „andere terroristische activiteiten” wilden ondernemen. Ze deden zich volgens Matic voor als amateurs, maar het zijn „in feite beroepsmoordenaars die door westerse veiligheidsdiensten gestuurd waren.” Volgens Matic zijn ze getraind door de Britse SAS-commando's. In hun bagage vonden de Joegoslaven de SAS-Survival guide.

Matic zei dat de vier een Servische prominent wilden ontvoeren om over te dragen aan president Clinton tijdens de G-8-top die van 21 tot 23 juli in Okinawa in Japan werd gehouden. „De vier zijn gearresteerd op het grondgebied van de federale republiek Joegoslavië, net voor het begin van de top in Okinawa”, aldus Matic.

„We willen hen (de VS) vertellen dat geen enkele huurmoordenaar door onze defensie heen kan dringen”, aldus Matic. Eerder dit jaar ontmaskerde de Joegoslavische minister een groep samenzweerders die van de Franse geheime dienst de opdracht zouden hebben gekregen om Milosevic te vermoorden.

Matic zei ook dat de SAS en Amerikaanse politie- en inlichtingendiensten veiligheidstroepen opleiden in de Joegoslavische deelrepubliek Montenegro. De pro-westerse regering van Montenegro, die zich wil afscheiden van Joegoslavië, zou wapens kopen in Bosnië en Kroatië en Kroatië zelf zou voorbereidingen treffen voor terreuracties tegen Joegoslavië.

De staatstelevisie meldde dat 24 Kroatische politieagenten „met uitgebreide gevechtservaring opgedaan in de oorlogen in Kroatië en Bosnië en speciaal getraind voor het plegen van wrede moorden' eerder deze maand in de Montenegrijnse hoofdstad Podgorica waren aangekomen. Volgens het bericht moeten de Kroaten duizenden goed bewapende Montenegrijnse agenten opleiden. Montenegro zou de Kroaten tussen de 1.500 en 4.000 dollar (3600 en 9500 gulden) per week betalen. Montenegro heeft onlangs de banden met Kroatië aangehaald.

De Verenigde Staten hebben een beloning uitgeloofd van 5 miljoen dollar voor degene die informatie geeft die leidt tot de arrestatie van de Joegoslavische president Milosevic, de vroegere Bosnisch-Servische president Karadzic of de vroegere Bosnisch-Servische legerleider Mladic.

Ongeloofwaardig
C. Homan, als onderzoeker verbonden aan het Instituut Clingendael, zegt in een reactie „het vreemd te vinden dat de persconferentie met de beelden van de vier Nederlanders pas twee weken na hun arrestatie volgt.” Volgens Homan had de persconferentie een propagandistisch karakter.

Het verhaal dat Matic en de Nederlanders afstaken vindt de onderzoeker ongeloofwaardig. „Die Nederlands zijn niet door de SAS getraind. Als de Britten Milosevic willen ontvoeren besteden ze dat niet uit aan een paar amateuristische Nederlanders. Als je ook op de beelden zag hoeveel messen die vier in hun koffers bij zich hadden en dat een hond de douane af moest schrikken als die een blik in de koffers wilde werpen. Het is allemaal zo ongeloofwaardig.”

De enige verklaring die Homan op dit moment voor de aanhouding van de vier Nederlanders kan bedenken is dat „het hier jongelui betreft die de losgeldpremie van 5 miljoen dollar wilden verdienen. Ik kan me niet voorstellen dat hier de NAVO achter zit. Die heeft daar speciale eenheden voor. Daar behoren die vier duidelijk niet toe.”

Berechting
De vier Nederlanders worden waarschijnlijk op een relatief normale manier berecht. Volgens advocaat M. Wladimiroff, die onder meer de Bosnische Serviër Dusko Tadic verdedigde voor het Joegoslavië-tribunaal, bestaat de mogelijkheid dat de autoriteiten er een showproces van maken. Hij denkt dat de mannen circa twintig jaar in de cel terecht kunnen komen als de aanklager de bewijzen voor een aanslag op de president rond kan krijgen. Als de mannen door een militaire rechtbank berecht worden, kunnen de straffen hoger uitvallen dan voor een burgerlijke rechter.