Is dat een stem geven aan het gewone volk dat anders door de elite niet zou worden gehoord? Of het ondermijnen van instituties en het voor politiek gewin uitbuiten van het gevoel door de overheid achtergesteld en buitengesloten te zijn?

Er zijn dagen waarop je die beide vragen bijna helemaal afzonderlijk van elkaar kunt bezien. In de unieke constellatie van Rutte I, het ‘Telegraafkabinet’ van VVD en CDA, leek het nuchtere verstand te zegevieren. Lastige medisch-ethische dossiers werden tijdelijk geparkeerd. Dat PVV én SGP toen samen optraden als gedoogpartners beloofde wat.

Thierry Baudet leek in 2017-2018 een aristocratische volkstribuun in spe. Hij bekritiseerde het partijkartel en fulmineerde tegen het te hoge tekentafelgehalte van de Haagse klimaatplannen. Soms zei hij ook nog iets vleiends over de joods-christelijke wortels van onze beschaving. Zoals bekend leverde het hem bij een deel van de SGP-aanhang de nodige goodwill op.

Maar dat was toen. Wie de vraag naar de bondgenoten van de SGP én die naar de aard van het populisme nu te berde brengt, moet inzake de PVV het nodige onder ogen te zien. Het politieke instinct van Wilders is na al die jaren nog immer fenomenaal, maar zijn stijl van politiek bedrijven blijft beginselloos en opportunistisch. Dat maakt hem tot een onbetrouwbare partner. Op een aantal politieke dossiers kan het zijn dat SGP en PVV in de toekomst vergelijkbare inschattingen zullen maken. Maar wie zijn lot verbindt aan dat van de PVV loopt toch echt het risico te eindigen in de politieke wildernis.

Wat geldt voor de PVV geldt in nog veel sterkere mate voor FVD. „Wij moeten shockeren, de boel ontregelen”, zo vatte FVD’er Van Meijeren de FVD-missie eind juli 2021 in een uitzending van Café Weltschmerz samen. Het ontregelen van de parlementaire werkzaamheden is sindsdien het handelsmerk van de partij. Dat biedt nul aanknopingspunten voor de SGP om de krachten met FVD te bundelen. De boodschap dat een kabinet zich moet willen laten gezeggen door Gods Woord is alleen geloofwaardig uit te dragen door een partij die de parlementaire mores respecteert.

Met dat alles is natuurlijk niet gezegd dat je als SGP’er nooit meer als vriend op de FVD-burelen kunt worden onthaald. Sterker nog, wie afreist naar een JFVD-borrel en aldaar suggereert dat het klimaatbeleid een aan het brein van het WEF ontsproten complot is, kan zelfs rekenen op een klaterend applaus, zoals vrijdagavond bleek.

Dat geklap is echter hol en leeg. Het bewijst hooguit dat de FVD opgetogen is als een spreker van degelijke snit bereid is in het FVD-complotframe te stappen. Daaruit concluderen dat SGP en FVD elkaars bondgenoten zijn, is dus ronduit dom. Sterker, dat is een tragisch misverstand.