Het regeringscomité voor religieuze zaken (GCRA) boog zich vorige week tijdens een conferentie over aanpassingen van de Vietnamese godsdienstwet. Op tafel lagen twee ontwerpbesluiten, blijkt uit een verslag dat het comité dinsdag publiceerde. De bijna 250 afgevaardigden konden opmerkingen plaatsen bij de voorstellen.

De minister van Binnenlandse Zaken prees een aantal „uitstekende resultaten”, maar drong er tegelijkertijd op aan de regering een nieuw decreet voor te leggen. Dat moet in de plaats komen van eerdere richtlijnen voor de Vietnamese godsdienstwet die in 2018 van kracht werd. Na enkele jaren zijn daarin tekortkomingen ontdekt en de aanpassingen moeten die verhelpen.

Goedkeuring

Volgens waarnemers probeert de regering van het Aziatische land met de aanpassingen de controle op religie te vergroten. De Amerikaanse commissie voor godsdienstvrijheid, de Uscirf, twitterde dat het zich grote zorgen maakt over het nieuwe ontwerpdecreet. „Indien aangenomen, zouden sommige draconische bepalingen de religieuze vrijheid in Vietnam verder kunnen beperken.”

Zo zal de nieuwe regelgeving ook van toepassing zijn op onlinebijeenkomsten. Ook bevatten de voorgestelde wijzigingen de verplichting om kerkelijke activiteiten een jaar van tevoren ter goedkeuring te melden. Een andere vereiste zou zijn dat elke opleiding van geestelijken tijd moet inruimen voor de studie van de revolutionaire geschiedenis van het land.

Het andere ontwerpbesluit stelt het land in staat straffen op te leggen voor bestuurlijke overtredingen van religieuze regelgeving. De maatregelen variëren van waarschuwingen tot boetes ter hoogte van 30 miljoen Vietnamese dong (zo’n 1200 euro) voor een persoon en 60 miljoen dong voor een organisatie. Volledig sluiten van een religieuze organisatie behoort ook tot de mogelijkheden.

Een Vietnamese leider zei tegen nieuwsdienst Morning Star News over het nieuwe strafdecreet: „Het lijkt te zijn geschreven met het doel om de bestraffing van individuen en organisaties aan te moedigen. Het zijn niet eens de geldboetes, maar hoe dit hele ellendige systeem eruitziet onder het mom van meer vrijheid van godsdienst.”

Openbare moraal

De voornaamste kritiek is dat veel bepalingen van de voorgestelde wetgeving vaag geformuleerd zijn. De verwijzing naar misdaden zoals „profiteren van geloof en religie” of „het veroorzaken van sociale verdeeldheid” of „het schenden van de openbare moraal” zijn voor meerderlei uitleg vatbaar. Bij zulke regels is het moeilijk te zeggen of het niet aanbidden van je voorouders of het niet vereren van nationale helden betekent dat je de openbare moraal schendt, aldus Morning Star News.

Een mensenrechtenadvocaat in Vietnam noemde de inhoud van het ontwerpdecreet dan ook dubbelzinnig. „Door de bovenstaande definities open te laten, zullen ambtenaren willekeurig interpreteren en straffen opleggen aan mensen”, uitte hij zijn vrees tegen Radio Free Asia.

Vietnam noemde eerder de beschuldigingen dat haar religieuze beleid in strijd is met vrijheid van godsdienst ongegrond. Zij wees erop dat de grondwet die vrijheid biedt en dat religieuze groepen floreren in het multireligieuze land, waar het boeddhisme de belangrijkste religie is. Het christendom is vooral verbreid onder de bergvolken. Wel levert Vietnam naar eigen zeggen inspanningen om ervoor te zorgen dat religies bewegen binnen de kaders van de wet.

Politiekolonel

In de praktijk houdt dat in dat de communistische autoriteiten stevige grip op geloofsgemeenschappen houden. Tekenend voor de omgang met religie is de benoeming van veiligheidsfunctionarissen als voorzitter van het comité voor religieuze zaken, de GCRA. Op dit moment geeft Vu Hoai Bac –een politiekolonel– leiding aan het comité. Ook in de achterliggende jaren stonden hoge veiligheidsbeambten aan het roer.

Mensenrechtenorganisaties wijzen erop dat Vietnam lastige en ingewikkelde eisen stelt aan religieuze groeperingen om zich bij de overheid te registreren. Ook in huidige wetgeving staan al strenge eisen voor religieuze activiteiten.