Die kwalificatie is in de eerste plaats dus een soort ‘technische’ aanduiding. Maar de beelden uit Valkenburg en andere plaatsen in de omgeving laten zien dat de term rampgebied ook in concreet opzicht alleszins gerechtvaardigd is. De Maas kende de hoogste waterstand in zo’n 200 jaar. En de piek van het extreme hoogwater is nog niet overal bereikt. Afgesloten snelwegen, ingestorte bruggen, schrijnende evacuaties van zieke en kwetsbare burgers maken het drama compleet.

Toen het KNMI eerder deze week de code rood wegens uitzonderlijke regenval afgaf, waren de eerste reacties soms op het smalende af. Wat betekenen weeralarmen nog in deze tijd en moeten we dat soort waarschuwingen nog wel serieus nemen? De realiteit logenstraft deze uitlatingen in elk geval voor dit moment.

Om over de situatie in de buurlanden nog maar niet te spreken. In België had het noodweer tot vrijdagmorgen aan zeker twaald mensen het leven gekost. In Duitsland steeg het aantal slachtoffers tot boven de negentig. Daar worden nog 1300 personen vermist, vermoedelijk mensen die naar hoger gelegen gebied zijn gevlucht en geen contact met de buitenwereld kunnen krijgen.

Alle aandacht moet nu uitgaan naar het lenigen van de nood. Onvermijdelijk klinkt echter her en der inmiddels de vraag hoe dit heeft kunnen gebeuren en hoe we dit soort situaties in de toekomst kunnen voorkomen.

We dachten dat we de gevaren van de zee het hoofd konden bieden met een groots Deltaplan. Toen kwam de waarschuwing dat de dreiging van overstromingen vooral van binnenuit –via de rivieren– zou komen. Maar alle dijkverzwaringen en spaarbekkens konden de huidige ramp niet verhinderen. Het water baande zich een weg via de heuvels.

We waren voorbereid op extreem weer dat volgens de statistieken eens in de 25 jaar voorkomt. Er was echter sprake van regenval die zich eens in een eeuw voordoet. Kunnen en moeten we ons daartegen wapenen? Dat is vaak ook een kwestie van een afweging van risico’s en maatschappelijke kosten. Leg dat maar eens uit aan de mensen die nu door de overstromingen zijn getroffen.

Investeringen om het risico van wateroverlast te beperken zijn nodig. Maar het is goed te bedenken dat dit soort discussies steeds op menselijke berekeningen en afwegingen is gebaseerd. Hier past in de eerste plaats het diepe besef dat de mens de elementen niet in de hand heeft. Ontzag voor de Schepper van hemel en aarde, zoals de discipelen uitriepen: „Wie is toch Deze, dat Hij ook de wind en het water gebiedt, en zij zijn Hem gehoorzaam?”