Evangelischen lijken NBV te accepteren
KAMPEN - „Evangelische christenen hebben minstens drie vertalingen in huis; een vierde kan er nog wel bij.” Die mening heeft dr. E. van Staalduine-Sulman. Zij is als onderzoeker verbonden aan de Theologische Universiteit Kampen (ThUK) en als oudtestamenticus aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE).
Ze gaf haar mening dinsdagmiddag tijdens een workshop over de ontvangst van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). De workshop was onderdeel van de op maandag en dinsdag door de ThUK gehouden Kamper bijbeldagen. Op deze dagen stond de NBV centraal met onder meer de bruikbaarheid ervan in de eredienst en de vergelijking met andere bijbelvertalingen. Tijdens de workshop zette dr. Van Staalduine-Sulman haar verwachtingen uiteen over de ontvangst van de NBV in de evangelische wereld.In de evangelische beweging aanvaardt men de Bijbel van kaft tot kaft, zei dr. Van Staalduine-Sulman, maar men vraagt zich vaak niet af welke vertaling er tussen die kaften zit. Evangelische christenen gebruiken allerlei vertalingen naast elkaar. Uit een kleine enquête die het evangelische blad Uitdaging in september 2004 publiceerde, over bijbelgebruik onder evangelische voorgangers, bleek dat 65 procent van hen de vertaling van 1951 (NBG) het meest gebruikt. Ongeveer een kwart gebruikt vooral Het Boek. De Willibrord-vertaling (WV), de Groot Nieuws Bijbel (GNB) en de Statenvertaling (SV) is bij een klein percentage evangelischen de meest gebruikte Bijbel. Een officiële kanselbijbel zal de NBV dus niet worden, omdat de evangelische beweging dat verschijnsel niet kent. Vooral onder de jeugd, maar toch ook onder ouderen, heeft Het Boek veel opgang gemaakt.
De onderzoeker vroeg zich af of het mogelijk zal zijn om degenen die Het Boek gebruiken te winnen voor de NBV. „Veel jongeren vinden een parafrase zoals Het Boek is genoeg. De NBV is moeilijker dan Het Boek. Waarom zouden in deze tijd van ontlezing mensen overschakelen op moeilijker Nederlands als het geen garanties biedt op letterlijkheid en concordantie?”
De laatste tijd wint onder evangelischen de WV aan populariteit. Die zal geen echte concurrent worden van de NBV, verwacht de docente, omdat de WV ondanks de aanpassingen toch een rooms-katholieke bijbelvertaling is.
Dr. Van Staalduine maakte duidelijk dat er bij de evangelischen van een andersoortige behoefte sprake is dan in de gevestigde protestantse kerken. Daar is men op zoek naar een eenvoudige (voor)leesbijbel na de SV en de NBG. De evangelische beweging zoekt juist naar een studiebijbel naast Het Boek. „Mijn studenten in Ede kennen nauwelijks Hebreeuws, maar ze werken wel met verschillende vertalingen en proberen zo na te gaan hoe de vertaalbeweging is geweest. Ze willen een Bijbel die zowel brontekstgetrouw is als doeltaalgericht. Aan de eisen van zo’n studiebijbel voldoet de NBV niet helemaal.”
Van veel belang is het volgens de docente hoe evangelische voorgangers gaan oordelen over de NBV. „Als er een hetze komt door vooraanstaande geestelijke leiders tegen de NBV dan is het mis en zal niet meer dan 5 procent van deze beweging de vertaling gaan gebruiken. Ik verwacht niet dat die er komt. Er is nog niet veel negatiefs verschenen. De meeste reacties zijn juist positief. Als er geen hetze komt, zal de evangelische beweging functioneren als een afgeleide en gesprekspartner van de PKN en de reformatorische kerken en zal de NBV bij minstens 50 procent in huis komen en gebruikt worden.”
Breekpunt zou voor enkelen de vertaling van bekende teksten kunnen worden. „Evangelische mensen hebben vaak geen diepe bijbelkennis, maar ze hebben wel een vertrouwdheid met hoofdpassages. Uit het hoofd leren daarvan is voor hen belangrijk. Dat heeft te maken met hun dogmatiek.”
Concluderend verwacht dr. Staalduine dat massa’s evangelischen de NBV zullen kopen. „De NBG is weerbarstig, vooral de brieven van Paulus. Evangelischen willen best switchen om de tekst fris te krijgen. Ik ben er blij mee, als het maar niet ten koste gaat van de studiemethode om de verschillende vertalingen met elkaar te vergelijken.”
