Aartsbisschop Wim Eijk luidt zaterdag in een interview met de Gelderlander de noodklok: steeds meer parochies gaan failliet en zullen moeten fuseren. Dat zal leiden tot forse inkrimping van het aantal kerkgebouwen in het grootste bisdom van Nederland, dat behalve de provincie Utrecht ook Gelderland boven de Waal, Overijssel en het noorden van Flevoland omvat.

Over de oorzaak is kardinaal Eijk glashelder: „De kerk wordt niet gesloten door mensen die nog komen of door mij, maar door degenen die wegblijven en niet meer bijdragen.”

Boosdoener is dus de secularisatie, die niet alleen onder rooms-katholieken maar ook onder protestanten haar tol eist. Iedere week sluit er wel ergens een kerk in Nederland.

De cijfers geven Eijk gelijk: Nederland telt officieel 3,5 miljoen rooms-katholieken, maar zo’n 173.500 van hen gaan nog naar de kerk. En dat aantal neemt steeds verder af.

Volkskerk

De uitspraken van Eijk zijn overigens niet nieuw. Eind 2013 sprak hij de verwachting uit dat er in zijn aartsbisdom op termijn nog zo’n twintig kerken over zouden blijven. Die prognose is nu bijgesteld, in ongunstige zin.

Ruim vier jaar geleden legde Eijk de oorzaak van de kerksluitingen ook grotendeels bij de kerkgangers. De beslissing om kerkgebouwen af te stoten, werd volgens hem „feitelijk genomen door de mensen die zijn afgehaakt en die niet meer praktiseren.” En daarmee kwam er niet genoeg geld in het laatje om de vaak monumentale kerkgebouwen in stand te houden.

Het beleid van Eijk is erop gericht dat parochies fuseren tot zogenoemde eucharistische centra. Als er inderdaad nog maar tien tot vijftien kerken in het aartsbisdom overblijven, betekent dat niet dat er op andere plekken geen rooms-katholieken meer zullen samenkomen. De kerk hoopt dat mensen gemeenschappen zullen vormen die voor de eucharistie naar de hoofdkerk zullen reizen.

Door de secularisatie behoort het idee van een volkskerk –met daarbij de aanwezigheid met een kerkgebouw in elk dorp en in elke wijk– tot het verleden.

Lees ook:

Kerken sluiten doet pijn, Reformatorisch Dagblad (20-01-2014)

Kaarsen doven langzaam uit… …en de kerk gaat op slot, Reformatorisch Dagblad (04-01-2014)