In ”Dus zo doen vrouwen dat” gaat Van de Pol in op de relaties waarover ze vrouwen in haar praktijk vaak hoort. Die met dochters, zussen, partners en moeders. „Het is raar, maar je hoort een vrouw bijna nooit over de relatie met haar vader. Die is blijkbaar minder problematisch. Of als zij dat wel is, lijken vrouwen dit beter te kunnen accepteren. Ik denk dat dit komt omdat tussen vrouwen identificatie duidelijker een rol speelt. Je vereenzelvigt je met de ander. Je bent bang om je moeder teleur te stellen door bijvoorbeeld niet te gaan studeren, omdat zij dat graag had gewild, maar het door omstandigheden nooit is gaan doen.”

In de relaties die ze beschrijft focust Van de Pol op macht. Een term waar volgens haar veel vrouwen moeite mee lijken te hebben. Ze schrijft laagdrempelig en roept met haar vele voorbeelden uit haar praktijk als orthopedagoog, psycholoog en seksuoloog herkenning op.

„Vaders zijn vaak veel duidelijker in het bevestigen van hun macht; die zeggen tegen hun kind: „En nu is het afgelopen. Eten.” Moeders maken er vaak een hele toestand van, zeggen dat ze hun best hebben gedaan om lekker te koken, dat de kleine Sanne echt nog een hapje moet nemen, anders wordt zij ziek en als zij goed haar best doet, krijgt ze ook nog een bakje vla met een aardbei. Zo krijgt Sanne alle ruimte om met haar moeder in de clinch te gaan. „Mama vies koken”, „ben niet ziek”, en „aardbeien zijn poep.””

Het kan volgens de psychologe geen kwaad om als vrouwen eens bij mannen in de leer te gaan. „Zij doen in relaties vaak wat minder moeilijk. Een vrouw kan er een hele heisa van maken als haar vriendin geen initiatief neemt om een afspraak te maken. Ze begint dan dingen te denken als: Ze vindt mij niet leuk meer. Vraag je een man om advies, dan zegt die hoogstwaarschijnlijk: „Misschien is je vriendin momenteel erg druk met haar carrière.” Zulke uitspraken zetten gedachten soms in een ander perspectief.”

Macht heeft volgens Fina van de Pol ook te maken met respect. „Hoe meer wederzijds respect er is, hoe minder machtsconflicten er zullen ontstaan.” Dat respect kan groeien wanneer je meer van de ander weet. „Ik gebruik bewust niet het woord begrijpen. In een man-vrouwsituatie snap je soms gewoon niet waarom de ander dingen doet zoals hij die doet. Maar accepteren dat iemand het zo doet kan een relatie veel goed doen.”

Het boek wil vrouwen een spiegel voorhouden. „Meer niet. Het is geen dramatisch boek geworden, waarin allerlei misstanden aan de orde komen. Het is soms gewoon aardig om te beseffen waarom je bepaalde dingen doet of zegt. Mogelijk maak ik vrouwen bewust van de macht die ze bezitten.”

”Dus zo doen vrouwen dat!”, 
Fina van de Pol-Drent; 
uitg. Kok, Utrecht, 2013; 
ISBN 9789043521291; 
125 blz.; € 13,95.

Oneliners om te prikkelen

Fina van de Pol houdt ervan om te prikkelen. Ze schrijft vrouwen niet graag de wet voor, maar zet hen wel aan het denken. Met onderstaande oneliners bijvoorbeeld, afkomstig uit haar boek. De schrijfster reageert kort op haar uitspraken.

Het valt mij op dat veel vrouwen altijd redenen moeten geven voor hun nee, alsof ze niet gewoon nee kunnen zeggen.

„Ja, dit is een heel opvallende. Als vrouwen een afspraak bij mij afzeggen, komt daar bijna standaard een verontschuldiging bij. Ook als het langer dan 24 uur van tevoren is, dus als dat geen financiële consequenties heeft. Door dat te doen, suggereer je dat de ander jouw verontschuldigingen nodig heeft. Vrouwen doen dit denk ik vooral omdat ze aardig gevonden willen worden. In werkcontacten kan het soms wel handig zijn je in zo’n situatie te verontschuldigen, omdat je er dan bewust aan werkt de relatie goed te houden.”

Macht en controle in de opvoeding zijn niet meer dan gebakken lucht, al vinden veel ouders het een fijn idee dat ze macht en invloed kunnen aanwenden om hun doel te bereiken.

„Je kunt als ouders je kinderen wel te eten geven, maar óf ze het opeten, is toch echt niet aan jou. Dit geldt ook voor de godsdienstige opvoeding. Je kunt bidden, Bijbellezen, naar de kerk gaan, voorleven en overdragen. Maar je kunt niet bepalen wat je kind daarmee doet. Ouders geven zichzelf vaak de schuld als hun kinderen dingen doen die zij niet goed vinden. Maar het is maar zeer de vraag of dat terecht is. Dan eigen je je misschien wel meer macht toe dan je hebt. Ook al moet je als ouders natuurlijk wel altijd kritisch naar je eigen rol blijven kijken.”

Als je de machtsstrijd met je zussen goed kunt uitvechten en oplossen, heb je later een hoop in handen om het ook met je partner te redden.

„Er zitten veel overeenkomsten in de strijd tussen zussen en die tussen partners. In de omgang met een zus leer je veel, zoals omgaan met jaloezie, voor jezelf opkomen, conflicten uitpraten. Een kleine troost voor moeders met vechtende dochters.”

Een zeurende vrouw is een soort super­peuter – en zo wordt ze vaak ook behandeld door haar eigen partner die haar gezeur negeert.

„Zeuren heeft minder te maken met macht dan met onmacht. Of misschien wel met geveinsde onmacht. Ik bedoel daarmee dat veel vrouwen het zeuren gebruiken om hun zin te krijgen. Niet bewust waarschijnlijk. Maar dat doen peuters ook niet. In gesprekken met echtparen leer ik vrouwen vaak om het zeurgedrag te vertalen naar ”wensen en verlangens”. Daar kan hun man wél iets mee. In plaats van: „Je bent er nooit, ik zit hier elke avond alleen met de kinderen”, kan iemand leren te zeggen. „Herman, ik mis je, nu je ’s avonds zo vaak weg bent. Ik zou het leuk vinden als het je lukt om deze week een avond vroeg thuis te zijn, dan doen we samen de kinderen op tijd naar bed en kunnen we gezellig op de bank een wijntje drinken met crackertjes en Franse kaas.”

Boos zijn op de invloed van je moeder terwijl je nu zelf niet het lef hebt om andere stappen te zetten, is zeer onvolwassen gedrag.

„Er zijn genoeg mensen, ik krijg ze hier ook in mijn praktijk, die op hun zestigste nog uitspraken doen als: „Dat heb ik vroeger nooit geleerd.” Oké, het kan een handicap zijn wanneer je als kind niet hebt geleerd over je gevoelens te praten, maar wat heb je daar dan de laatste veertig jaar aan gedaan? Mensen doen vaak dingen vanzelfsprekend en denken er niet over na dat ze volwassen zijn en zélf kunnen kiezen.”