Hierop wijst prof. dr. Gerrit Schutte in ”Het zendingsbusje en de toverlantaarn. Twee eeuwen zendingsliefde en zendingsorganisatie in Protestants Nederland”. Het boek belicht hoe sterk het mededogen met de ”heidenen in verre landen” in voorbije tijden is geweest.

Hoevelen hebben als kind niet zendingsgeld meegebracht? Op school deden leerlingen wekelijks, voor of na het opzeggen van het psalmversje, iets in het daarvoor bestemde busje; dan knikte bijvoorbeeld een negertje dankbaar voor de inworp. Oud papier werd ingezameld, er werden postzegels gespaard, bazaars georganiseerd en voorlichtingavonden gehouden. Alles om de zendingskas te spekken.

Zendelingen vertelden en toonden aan volle zalen wat er op de zendingsvelden gebeurde. Het ging om Evangelieverkondiging en onderwijs, medische zorg en agrarische mogelijkheden.

”Het zendingsbusje en de toverlantaarn” herinnert aan wat er allemaal gedaan werd om gehoor te geven aan de oproep ”kom over en help ons” uit het Bijbelboek Handelingen. Diverse auteurs –Tom van den End, Gerrit de Graaf, Alle G. Hoekema, Chris de Jong, Annemieke Kolle, Cees van der Laan, Marjoke Rietveld-van Wingerden en Jasper Vree– geven in dit boek een beeld van zendingsorganisaties en zendingsliefde. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer: wat er over zending is geschreven, zendingsarchieven, de zendingsopleiding, vrouwenhulpgenootschappen voor verzameling en financiering, kinderen als medewerkers, de doopsgezinde zending en die van de pinksterbeweging. Het boekje wordt ingeleid door prof. dr. Gerrit Schutte, emeritus hoogleraar geschiedenis van het protestantisme aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Hulpverlening

De bijdragen bieden genoeg stof voor reflectie. Dat maakt dit boekje interessant. De vroegere zendingsliefde en het zendingswerk laten zien wat Nederlanders bezielde, hoe zij de ander, ”de heiden”, zagen en hoe zij in hem zichzelf tegenkwamen. Dit komt bijvoorbeeld naar voren in de bijdrage over een Groningse lokale vereniging. Bovendien verschoof het karakter van zending in twee eeuwen tijd vaak van Evangelieverkondiging naar hulpverlening.

Spiegel

Terecht belicht prof. Schutte hoezeer de zendingsgeschiedenis een stiefkind is in de algemene geschiedenis, zelfs in de kerkgeschiedenis. En dat terwijl het thuisfront zo veel zendingsliefde toonde. De bewaarde verslagen en rapporten geven daar een goed beeld van. De Graaf ziet in de archieven zelfs ”de” spiegel van de voorbije zending.

”Het zendingsbusje en de toverlantaarn” is een verrijkend boekje. Een aanrader voor ieder die zich durft te spiegelen aan al die liefde die voor Gods Koninkrijk werd opgebracht.

Boekgegevens

Het zendingsbusje en de toverlantaarn. Twee eeuwen zendingsliefde en zendingsorganisatie in Protestants Nederland, G. J. Schutte, J. Vree en G. de Graaf (red.); uitg. Meinema, Zoetermeer, 2012; ISBN 978 90 2114 328 6; 175 blz.; € 18,50.