Voorleesuur voor ouderen tovert glimlach op gezichten
„Wilt u thee?” „Alstublieft mevrouw.” In een huiskamer van een van de kleinschalige woongroepen van De Looborch in Zeist wordt alles in gereedheid gebracht voor het wekelijkse voorleesuur. De vrijwilligers Maria Barten en Ineke Tel delen thee en koffie met iets lekkers uit, leggen een kleed op tafel en steken een kaars aan. „Dank u wel”, reageert een vrouw. De elf senioren laten zich graag verwennen. „De mensen weten dat dit kleed bij voorlezen hoort”, vertelt Barten. Het blijkt niet het enige herkenningspunt. Ook een oude theepot en kopjes van vroeger horen bij het inventaris. „Een gezellige sfeer creëren is erg belangrijk.”
„Ik begin met een gedicht van Annie M. G. Schmidt over iemand die geen zin heeft om aan de lijn te doen”, kondigt Tel aan. „Dat zult u wel begrijpen, want u zit nu lekker te snoepen.” Enkele aanwezigen grinniken. „Ik hou van aardappels met jus en veel gehakt. (...) Je kunt nog beter lekker mollig zijn dan treurig.” „Voor jezelf niet hoor”, aldus een bewoner. „Zozo”, mompelt een ander. Het tweede gedicht gaat over iemand die wel lijnt en het daar moeilijk mee heeft: „Als een konijn zit ik te knagen. Hele dagen.”
Tel gaat na het voorlezen van de gedichten in gesprek met de aanwezigen. „Wat doet u het liefst: lekker dooreten of aan de lijn?” „Dooreten.” „Mevrouw, heeft u wel eens gelijnd?” „Nee hoor, gewoon hard werken, dan gaat het gewicht er vanzelf af.”
Barten neemt het stokje van Tel over. Ze leest een sprookje over ”Maria Christina” voor uit ”Lichten van de kersttijd”, geschreven door Hermien IJzerman. Een verhaal vol sneeuw. Tel maakt na het sprookje een rondje langs alle ouderen met het boek ”Thuis in de jaren ’50”. Ze laat een foto zien van een kind op een slee en vraagt de mensen naar herinneringen aan de sneeuw. „Ja, ja, dat was gezellig.” „Wij moesten wel eerst een pad maken.”
Het wekelijkse moment in De Looborch is onderdeel van het project ”Luisteren in je leunstoel” van de bibliotheek Zeist, waarbij vrijwilligers (dementerende) ouderen voorlezen. De bibliotheek bezit een speciale collectie voor dit project.
De senioren in de huiskamer van De Looborch lijden allemaal aan dementie. Het valt op hoe goed ze de humor in de verhalen oppikken. Grappige kinderuitspraken en de avonturen van meester Jaap en zijn klas leveren de nodige lachsalvo’s op. De ouderen genieten zichtbaar. Ook van het tweede kopje thee of koffie. De vrijwilligers hebben het eveneens prima naar hun zin. Barten: „Het is prachtig om een glimlach te zien verschijnen op een gezicht. Daar doe je het voor.” Tel: „Er komen soms ontroerende herinneringen boven. Je moet je als vrijwilliger kunnen inleven in de wereld van de luisteraars, maar je mag hen nooit betuttelen.” Barten en Tel brengen het in praktijk door de aanwezigen consequent met meneer en mevrouw aan te spreken. „Mevrouw, houdt u van ruzie?” „O nee, zo gauw mogelijk goedmaken.”
Dit is het tweede deel in een serie. Volgende week dinsdag deel 3.