”Het gedroomde paradijs. Cultuurwijzer voor het Franse leven”
Auteur: Cees van Lotringen en Maurice Bood
Uitgeverij: Bert Bakker, Amsterdam, 2001
ISBN 90 351 22631
Pagina’s: 262
Prijs: € 14,52. Een tweede huis, en nog wel in Frankrijk, is voor veel Nederlanders een droom, maar voor 250.000 tot 300.000 van hen zelfs werkelijkheid. Als je dan ook nog bedenkt dat 73 miljoen buitenlanders jaarlijks een bezoek aan Frankrijk brengen, krijg je de indruk dat het er wel érg leuk moet zijn. Wil je er werkelijk genieten, dan is gedegen kennis van de Franse cultuur niet overbodig. Dat blijkt uit ”Het gedroomde paradijs”.

De auteurs Van Lotringen en Bood waren respectievelijk correspondent in Frankrijk voor twee Nederlandse dagbladen en ondernemer en columnist in Parijs. In hun boek maken zij duidelijk dat Frankrijk een gecodeerd land is. Wil je een succesvolle vriendschappelijke of zakelijke relatie met Fransen aanknopen, dan moet je vele geschreven en ongeschreven regels kennen. Vandaar deze cultuurwijzer.

Een boek vol reisverhalen is ”Het gedroomde paradijs” dus duidelijk niet. Het wil een „perfecte ingang” zijn voor Nederlanders die in Frankrijk zoeken wat ze in eigen land niet meer vinden kunnen: „ruimte, een overweldigende natuur, een sterk historisch besef en een onwrikbaar geloof in de eenvoudige geneugten van het bestaan als tegengif voor de opmars van het marktdenken.”

Ondanks de stroom van informatie die 262 bladzijden telt, is het boek prettig leesbaar. Anekdotes, opgediept uit herinneringen van de auteurs zelf, dragen daaraan bij. Dat het vermeende paradijs in meer dan één opzicht minder paradijselijk is dan velen zich voorstellen, verbloemen ze niet. Over het drinkwater bijvoorbeeld: „De situatie is zelfs zo ernstig dat er gevallen bekend zijn van kinderen die door het drinken van kraanwater leukemie hebben gekregen.”

De kopjes van de hoofdstukken geven de veelzijdigheid van deze cultuurwijzer al aan: Telecommunicatie, Overheid, Makelaar, Fiscus, Hygiëne en gezondheidszorg. De verschillen met Nederlandse gewoonten zijn vaak groot. Neem het verschijnsel ”buren”: „Beter een goede buur dan een verre vriend.” Een dergelijk spreekwoord zouden ze in Frankrijk niet hebben kunnen bedenken. Voor Fransen zijn buren geen hulp, maar een last. Regel is dat ze op afstand moeten worden gehouden.”

Geschiedenis
Eén aspect blijft onderbelicht. Advies van de schrijvers: „In dit boek komt de nationale geschiedenis slechts terloops aan de orde, maar als u als bezoeker of inwoner van Frankrijk een gesprekspartner van de Fransen wilt zijn, verdiept u zich er dan in. U zult er geen spijt van krijgen; niet alleen is het een buitengewoon interessante geschiedenis, maar belangrijker nog: het helpt u om er te slagen. Want geschiedenis wordt net als taal, eten, kunst en liefde beschouwd als onderdeel van de cultuur. En het is de cultuur die het belangrijkste gespreksonderwerp van de Fransen is tijdens lunches of diners.”