Laat duidelijk zijn: Pechtold speelt zijn rol goed. Hij is aanvoerder van een oppositiepartij en in die hoedanigheid ziet hij het als zijn taak de schijnwerper te richten op elke tekortkoming van een minister of 
van de minister-president.

Dat doet hij eigenlijk best knap. Want hoewel hij er vorige week niet expliciet naar verwees, riep zijn verwijt van onzichtbaarheid herinneringen op aan de vorige premier. Ook over hem klonk regelmatig –en niet ten onrechte– de kritiek dat hij in geen velden of wegen te bekennen was als het aan het Binnenhof spannend werd.

Iets anders is of Pechtold inhoudelijk gelijk heeft. Had Rutte in het geval van de Griekse kwestie inderdaad van zijn vakantieadres terug moeten keren en een ministerraad bijeen moeten roepen? Daarover valt op zijn minst te twisten. Wie de gangen van de diverse Europese regeringsleiders natrekt, kan vaststellen dat die de achterliggende maand heel verschillend gehandeld hebben. De een luidde wel degelijk de noodklok en riep zijn ministersploeg acuut bijeen, de ander liep veel minder hard van stapel. Maar allen kregen van hun oppositie de wind van voren. Te passief geweest. Of overactief.

Ja, dat laatste kan ook. Een premier die hals over kop van zijn vakantieadres terugkeert, kan ook, onnodig, de financiële paniek voeden. Met alle kwalijke gevolgen van dien.

Daarom, wat Rutte vandaag in het Kamerdebat met recht verweten kan worden, is dat hij de bevolking in juli op het verkeerde been zette door ten aanzien van de Europese steunverlening aan Griekenland andere cijfers te hanteren dan zijn EU-collega’s in hun land deden. Maar of hij tekortschoot in leiderschap is maar zeer de vraag.

Een sterk punt van deze minister-president is zijn relaxedheid, zijn ontspannen houding en zijn vermogen om door een kwinkslag of relativerende opmerking de angel uit een discussie te halen. De VVD’er Rutte zul je niet snel in paniek of hollend achter een hype aantreffen. Dat is voor een leider een belangrijke eigenschap die hij, als hij hem bezit, moet koesteren.

Toch is er ook een andere kant. Wat iemands sterkste eigenschap is, is niet zelden meteen ook zijn zwakste. Balkenendes laconieke houding redde hem soms uit lastige situaties, maar keerde zich ook regelmatig tegen hem, namelijk wanneer dat laconieke doorsloeg in een schijn van ongeinteresseerdheid.

Op een vergelijkbaar effect zal ook Rutte alert moeten zijn. Ontspannenheid is goed, maar wie echte problemen te vaak wegwuift, komt op anderen lauw en niet betrokken over, wat hem op de lange duur wel degelijk imagoschade kan berokkenen.