De vraag naar de reikwijdte van Jezus’ heilswerk houdt de remonstrantse en contraremonstrantse gemoederen in de zeventiende eeuw flink bezig. In die theologische strijd kiest ds. Jacobus Trigland (1583-1654) de kant van de contraremonstranten.

Trigland wordt rooms-katholiek opgevoed, maar breekt met zijn moederkerk. Hij gaat inzien dat deze kerk ingaat tegen de leer van de Schrift en de kerkvaders. Hij ontdekt de augustijnse genadeleer en wordt een belangwekkend woordvoerder van de gereformeerde rechtzinnigheid.

Ds. K. ten Klooster ging donderdagavond in Lunteren in op Triglands inzet voor het gereformeerde belijden. Trigland was lid van de synode van Dordrecht en werkte mee aan de Dordtse Leerregels. Hij verdient aandacht, aldus de hervormde predikant uit Ridderkerk, „omdat de leer van de Gereformeerde Kerk in hem als het ware vlees en bloed is geworden.”

In de strijd met de remonstranten staat Trigland een strikte binding aan de belijdenis voor. Hij is er uiterst beducht voor dat de bijbelse leer onzeker zal worden gesteld, aldus ds. Ten Klooster. „Als Trigland het zo opneemt voor het wezen en de waarde van de gereformeerde belijdenis, gaat het hem niet slechts om formulierdwang of letterknechterij. Hij keert zich tegen het verwijt dat de belijdenis een ”papieren paus” is.”

Dat Christus Zaligmaker van alle mensen mag worden genoemd, ontkent de gereformeerde predikant tegenover de remonstranten. „Trigland is van oordeel dat onder het woord ”wereld” in Johannes 3:16 en 1 Johannes 2:2 niet alle mensen zonder onderscheid verstaan moeten worden. Met de teksten wordt te kennen gegeven dat het onderscheid wat er in het Oude Testament was tussen Jood en heiden door de dood van Christus is weggenomen. En dat nu de genade van God ook tot de heidenen in de wereld is gekomen. Dat Christus de zonden der wereld wegneemt, is omdat Hij een verzoening is niet alleen voor de Joden, maar ook voor de heidenen.”

Deel twee in de Lunterse serie kerkhistorische lezingen gaat over Stephen Charnock en wordt verzorgd door ds. M. J. Kater uit Zeist (19 juni). Ds. P. den Butter uit Middelharnis belicht August Toplady (26 juni).