Filosofische focus op fysica
Elke natuurkundige ontdekkingstocht begint met een vraag. Bijvoorbeeld: waarom valt een appel naar beneden? Of: Kunnen we door de tijd reizen? Want ergens in het heelal wacht iets ongelofelijks om te worden ontdekt. Daarmee is natuurkunde volgens de Amerikaanse hoogleraar filosofie Michael Brooks allerminst saai.
Brooks trekt voor de beantwoording van deze vragen geen pot formules open, maar gaat de problemen meer filosofisch te lijf. Dus niet: F = m x g, maar: „De zwaartekracht is een tiran, ziet u. Er valt niet mee te spotten. We kunnen hem niet buitensluiten. Anderzijds is hij zo zwak dat een magneetje hem al kan opheffen.” Die constatering brengt hem vervolgens bij de relativiteitstheorie van Albert Einstein: „zwaartekracht is een soort gezichtsbedrog.”
Op een onderhoudende manier weet Brooks de lezer de meest diepgaande theorieën (tamelijk) simpel duidelijk te maken. Mensen die nooit iets van natuurkunde hebben begrepen, wil hij zo interesseren voor lastige onderwerpen als chaostheorie, kwantumfysica, snaartheorie, de deeltjesversneller LHC, Higgs-boson en quarks.
Ook thema’s die op zijn minst discutabel zijn, passeren de revue, zoals parallelle universums, de oerknal en antimaterie. Bij de bespreking hiervan komt dan ook meer verbeeldingskracht kijken dan natuurkunde.
Soms blijft Brooks het juiste antwoord schuldig: Waarom is er iets en niet niets? Hij gaat slechts in op het ”hoe”. Het ”waarom” blijft een raadsel. Verder komt een natuurkundige ook niet, omdat deze vraag alleen vanuit de Bijbel kan worden beantwoord.
Natuurkunde. De grote vragen, Michael Brooks; uitg. Veen Magazines, Diemen, 2010; ISBN 978 90 85 713 302; 208 blz.; € 24,95.