Weinig mensen zullen hun wenkbrauwen optrekken bij de mededeling dat winterbanden in Finland verplicht zijn. In Noord-Europa vallen immers veel meer sneeuwvlokken dan in ons kikkerlandje. Voor die enkele keer dat in het vlakke Nederland de weg wit kleurt is alle winterbandenheisa overbodig, meent menigeen.De bandenbranche denkt daar anders over. Folders, advertenties en websites van bedrijven als Euromaster, Kwik-Fit en Profile Tyrecenter liegen er niet om. Slaan ze de spijker op de kop of creëren deze concerns alleen een vraag om er grof geld mee te verdienen? Gezien het feit dat een organisatie als de ANWB zich de laatste jaren sterk maakt voor de winterband lijken ze het gelijk aan hun kant te hebben.

De winterband is de laatste vijf jaar in opkomst, merkt Marcel Struijk. Als medewerker van de ANWB Autoadvieslijn beantwoordt hij dagelijks tientallen vragen van ANWB-leden. „De winterband is momenteel een hot item. Mensen letten meer op veiligheidsaspecten, realiseren zich het belang van de vier stukjes rubber die het enige contact van de auto met de weg vormen. In 2004 maakten winterbanden zo’n 8 procent van de totale bandenverkoop uit. Recentere cijfers ken ik niet. Ik verwacht dat winterbanden verder ingeburgerd raken. Steeds meer leasemaatschappijen laten bijvoorbeeld winterbanden monteren, onder meer om de schadelast te beperken.”

Vastbijten
De eigenschappen van zomer- en winterbanden komen steeds verder uit elkaar te liggen. Struijk: „Het profiel van een zomerband is afgestemd op het rijden op droog wegdek en op het afvoeren van water. Moderne zomerbanden worden steeds beter voor zomerse omstandigheden, maar de wintereigenschappen van dit type zijn in vergelijking met vroeger sterk gereduceerd. Met de huidige generatie is eigenlijk niet meer veilig op sneeuw te rijden.

Een winterband heeft een grover profiel. Daarnaast talrijke karteltjes waarin lamellen zitten. Die lamellen zijn losse stukjes band, ontwikkeld om zich desgewenst in sneeuw vast te bijten. Bij een remproef op sneeuw bij een snelheid van 50 kilometer per uur staat een auto met zomerbanden na 65 meter stil, een voertuig met winterbanden al na 30 meter. De remweg op ijs is met winterbanden ongeveer een derde korter. Wat de afvoer van regenwater en het remmen op droog wegdek betreft, scoren zomer- en winterband ongeveer gelijk.”

Contact
Een belangrijk aspect is ook de stugheid van een band, legt Struijk uit. „Een zomerband wordt stugger bij temperaturen onder de 7 graden, wat nadelige gevolgen heeft voor het contact met het wegdek. Het is moeilijker voor de band om de vorm van het wegdek aan te nemen. Een winterband blijft dankzij de zachtere rubbersoort bij dergelijke temperaturen flexibel en garandeert daardoor een beter weggedrag.”

Minpunten van de winterband weet de ANWB-medewerker niet op te sommen, wel heeft hij verschillende adviezen in petto. „Winterbanden zijn aan te raden in de maanden november tot en met maart. Dan is er niet alleen ’s nachts, maar ook bij zonsondergang en -opgang vaak sprake van lage temperaturen en bestaat de kans er op sneeuw.

Het is goed in die periode de bandenspanning met 0,2 bar te verhogen, omdat de lucht in de banden iets krimpt bij koude. Verder adviseren we winterbanden met velgen aan te schaffen. Dat kost iets meer, maar die investering verdient zich terug. Je bespaart namelijk op het wisselen van de banden en op het balanceren. Sowieso is het voor een band niet leuk om twee keer per jaar van een velg gehaald te worden. Je moet hem forceren, wat tot beschadigingen kan leiden.

Hoge claims
De ANWB doet aanbevelingen, voegt persvoorlichter Markus van Tol toe. „We adviseren mensen een auto zonder winterbanden te laten staan op dagen dat er sneeuw of ijs op de weg ligt. Winterbanden zijn een pre, geen must. Voor iemand die in Nederland niet dagelijks op de auto hoeft te vertrouwen, zijn ze niet strikt noodzakelijk. In alle andere gevallen raden we winterbanden aan.

Een geregelde wintersportganger kan in elk geval niet zonder. Ook omdat in Duitsland en in de Alpenlanden van weggebruikers wordt verwacht dat ze hun voertuig aanpassen aan winterse omstandigheden. Winterbanden dus bij sneeuw en ijs.

Wanneer je in zo’n situatie toch met zomerbanden rijdt, loop je risico’s vanwege een „ondoelmatige voertuiguitrusting.” Strand je op een met sneeuw bedekt wegdek en belemmer je het verkeer, dan kun je ter verantwoording worden geroepen. De kans bestaat dat de politie je dwingt langs de kant te blijven staan zolang er sneeuw of ijs ligt. Veroorzaak je in zo’n situatie een ongeval, dan kan dat verstrekkende gevolgen hebben. Je bent mogelijk voor een deel aansprakelijk voor de schade en voor eventueel toegebracht letsel aan de tegenpartij. Hoge claims kunnen het gevolg zijn. Bedragen die niet op een verzekering te verhalen zijn.”

Mooi weer is geen garantie dat een reis probleemloos verloopt. „Je kunt met een blauwe lucht van huis gaan en honderden kilometers verder in een sneeuwbui terecht komen. Waar en wanneer een sneeuwbui valt is veelal niet in te schatten. Winterbanden zijn dus verstandig, ook al ga je maar één dag langlaufen in Winterberg.”

Vooroordelen

Er bestaan veel vooroordelen over de winterband. Marcel Struijk van de ANWB Autoadvieslijn helpt ze stuk voor stuk om zeep.

De winterband is een vorm van geldklopperij.
„Uiteraard verdient de branche er geld aan, maar er is geen sprake van geldklopperij.”

Een winterband biedt optimale veiligheid
„Een winterband biedt zeker meer veiligheid in de wintermaanden. Het is echter geen tovermiddel, evenmin als ABS en airbags. Een weggebruiker dient altijd zijn snelheid en volgafstand af te stemmen op de omstandigheden.”

Winterbanden vergen een forse extra investering.
„Die investering valt wel mee. Op het moment dat je de ene band gebruikt, slijt de andere niet. Wij adviseren zomerbanden bij een profiel van 2 millimeter te vervangen. Voor winterbanden geldt een profiel van 4 millimeter, want met minder diepte gaat het effect van deze band verloren. Iemand met een normaal rijgedrag kan zijn winterbanden met 4 millimeterprofiel in de zomer oprijden.”

Bij temperaturen boven 7 graden slijt een winterband heel hard.
„Een winterband slijt iets sneller bij hogere temperaturen. Een rustige rijder zal daar echter niet zo veel van merken. Iemand die hard door de bochten gaat en bij het stoplicht als eerste weg wil zijn natuurlijk wel. Dan leidt een hoge belasting van het zachtere rubber tot meer slijtage. Overigens slijt een zomerband harder bij lage temperaturen, vanwege de toegenomen stugheid.”

Een winterband maakt veel meer herrie dan een zomerband.
„Die tijd is voorbij. Een winterband kan iets meer herrie maken, maar ik vind het verschil tegenwoordig te verwaarlozen.”

Het monteren van twee winterbanden is voldoende.
„Onjuist. Wanneer je enkel met de voorbanden goed grip op de weg hebt, kan dit tot vreemde situaties leiden. Als je remt, word je bij wijze van spreken ingehaald door de achterkant van de auto. En ook bij een voorwielaangedreven auto bepaalt de achteras de rijrichting.”

Testgegevens

Jaarlijks onderwerpt de ANWB, samen met haar Europese partners, zomer- en winterbanden en zogeheten vierseizoenenbanden aan een pittige test. Uit testen komt naar voren dat all-seasonbanden een compromis tussen de zomer- en winterband vormen en kenmerken van een zomer- en een winterband bevatten. De vierseizoenenband doet het in de winter beter dan de zomerband, maar scoort -ook in de zomer- beduidend lager dan de winterband.

De kwaliteit van winterbanden vertoont nog steeds een stijgende lijn. Steeds meer typen blijken aanbevelingswaardig. De kwaliteit van de A-merken als Good Year, Vredestein, Michelin, Continental, Bridgestone en Pirelli ligt dicht bij elkaar.

Bij B-merken ligt dit anders. Een fiks aantal krijgt slechts een van de te behalen vier sterren toebedeeld. Het is dus zaak je vooraf goed te oriënteren en niet af te gaan op de blauwe ogen van een verkoper.