Financiële perikelen PKN
UTRECHT - De kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland heeft vrijdag onder andere vergaderd over een aantal financiële zaken. Eerder deze week ontstond ophef in de media over de financiële toestand van de PKN. Dit leidde tot veel vragen bij de afgevaardigden in de kleine synode.
KLEINE SYNODE - Een orgaan van 32 leden, samengesteld uit leden van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland, die in totaal 155 leden telt. In de Nederlandse Hervormde Kerk was het zogenaamde breed moderamen het orgaan dat ongeveer dezelfde functie had als de kleine synode nu. In de kerkorde van de Protestantse Kerk is geregeld welke verantwoordelijkheden de kleine synode heeft.FINANCIEN - De belangrijkste taken van de kleine synode liggen op het terrein van het beheer en het personele beleid van de kerk. Dit betekent in de praktijk dat de kleine synode veel zaken van financiële aard behandelt. Ook de commissie van bijzondere zorg (CBZ) valt direct onder dit kerkelijk orgaan.
AGENDAPUNTEN - Op de agenda van de vergadering van de kleine synode van gisteren stond onder andere een notitie over de activa, passiva, baten en lasten van de PKN. Concreet gaat deze notitie over de regels die in de toekomst moeten gelden bij het opstellen van de jaarrekeningen en de begrotingen. Verder werden vrijdag de jaarrekeningen van 2004 vastgesteld voor de Protestantse Kerk en de Dienstenorganisatie. Ook werd gesproken over de begroting van 2005.
BEGROTING - De Protestantse Kerk en de Dienstenorganisatie van de kerk -die bestaat uit het Protestants Dienstencentrum (PDC) in Utrecht en de verschillende regionale dienstencentra- moeten ieder voor zich een begroting en een jaarrekening opstellen. De Dienstenorganisatie is namelijk een eigen rechtspersoon en heeft het CBF-keurmerk gekregen. Een van de vereisten om dit keurmerk te mogen voeren, is dat de Dienstenorganisatie een eigen begroting en een eigen jaarrekening heeft.
JAARREKENINGEN 2004 - In de vergadering van de kleine synode van juni 2005 werd besloten de jaarrekening over 2004 voor de kerk en voor de Dienstenorganisatie nog niet vast te stellen omdat er veel verduidelijkingsvragen werden gesteld. Bovendien was er commotie ontstaan over het feit dat in het voorjaar bekend was geworden dat de jaarrekening 2004 van de PKN een tekort liet zien van ongeveer 1,1 miljoen euro. vrijdag besloot de synode de jaarrekening 2004 goed te keuren. Wel werd kritiek uitgesproken over de ondoorzichtigheid van en de onduidelijkheden in de rekeningen.
TEKORT 2004 - Oorzaak van het tekort over 2004 is voornamelijk de samenvoeging van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk tot de Protestantse Kerk in Nederland. Zo was er bijvoorbeeld in de regio Zuid-Holland een tekort dat aangezuiverd moest worden. Bovendien moesten er kosten gemaakt worden voor de verenigingsakte, waren er proceskosten met betrekking tot gemeenten die niet mee zeiden te kunnen gaan in de PKN en leverde de Protestantse Kerkdag van 12 juni 2004 minder geld op dan begroot.
MEMORANDUM - De inhoud van een intern memorandum van oud-hoogleraar M. van Overbeeke over de financiële situatie van de PKN werd donderdag gepubliceerd in het dagblad Trouw. In het memorandum stelt Van Overbeeke dat het tekort van de Protestantse Kerk over 2004 niet 1 miljoen maar 7 miljoen euro bedraagt. De voorzitter van de Vereniging van Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB), P. de Lange, zei in de media het in hoofdlijnen met de kritiek van Van Overbeeke eens te zijn. De directeur van de Dienstenorganisatie, H. Feenstra, bleef desgevraagd bij de stelling dat het tekort ruim 1 miljoen euro bedraagt. Hij wijt de verschillen aan een andere rekenmethode, waarbij ook uitgaven uit allerlei bestemmingsreserves als verlies worden geboekt.