Bij de Russische aanval op het kinderziekenhuis vielen twee doden. Elders in het land vielen nog eens 38 slachtoffers. Volgens Pavlo Khazan, werkzaam als kolonel elektronische en cyberoorlogsvoering bij de Oekraïense krijgsmacht en eerder als officier betrokken bij militaire operaties op het slagveld, was het een van de grootste aanvallen op Oekraïne sinds het uitbreken van de oorlog.

De Russen zijn erop uit energiecentrales, fabrieken en belangrijke infrastructuur in grote steden plat te leggen, maar proberen ook bewust zo veel mogelijk Oekraïense burgers te doden, stelt Khazan. „Dat ze daarbij ook kinderen niet ontzien, getuigt van tomeloze barbaarsheid. Het enige doel is de burgerbevolking te intimideren en haar moreel te breken.”

Onbemand

Uit onderzoek dat de Volkskrant in april  publiceerde, blijkt dat steeds meer raketten en drones door de Oekraïense luchtverdediging heen dringen. Zo braken er in de eerste drie maanden van dit jaar 374 doorheen. Dat is ruim drie keer zo veel als in dezelfde periode een jaar eerder.

Hoe komt het dat de luchtafweer van Oekraïne minder effectief is? Volgens de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) maakte Rusland bij de aanval van maandag gebruik van een nieuwe tactiek . De Russische kruisraketten zouden slechts 50 meter boven de grond gevlogen hebben, een hoogte waarop ze moeilijk te ontdekken zijn door de Oekraïense radar en de luchtafweer pas in actie kan komen als de kruisraket vlak bij het beoogde doel is. Zelfs een kruisraket van het type Kh-101 is daardoor lastig uit de lucht te schieten.

„Dat de Russen ook kinderen niet ontzien, getuigt van tomeloze barbaarsheid” - Pavlo Khazan, kolonel Oekraïense leger

Rusland maakt bovendien steeds vaker gebruik van meer geavanceerde raketten, die nauwelijks te onderscheppen zijn. Zo zet het land met regelmaat ballistische raketten in, die met een hoge boog naar hun doel vliegen. In tegenstelling tot kruisraketten, kun je een ballistische raket niet ontregelen, maar moet je hem echt uit de lucht schieten. Hypersonische raketten, die vijf keer sneller gaan dan het geluid, zijn voor de Oekraïense afweer helemaal moeilijk neer te halen.

Prijskaartje

Daarnaast maakt Rusland veelvuldig gebruik van drones. Khazan: „Waar aan het begin van de invasie voornamelijk raketten ingezet werden, leunen de Russen nu steeds vaker op drones. Wat je ook ziet, is dat Rusland raketten en drones combineert. Daarmee probeert het de Oekraïense luchtverdediging uit te putten.”

Kan Oekraïne dan helemaal niets doen? „Ja en nee”, vindt de kolonel. „We zijn absoluut succesvol in het vernietigen en neerhalen van drones en raketten. Tegelijkertijd is het door de toenemende aanvallen van Rusland lastig om alles uit de lucht te schieten.”

Het prijskaartje dat aan een luchtverdedigingsraket hangt, maakt het ook niet eenvoudig: de kosten voor een afweerraket liggen tussen de 1 en 3 miljoen euro. Bovendien zijn ze schaars. Khazan: „De Russen weten dat ook en maken daar misbruik van. We moeten voortdurend keuzes maken waarvoor we ze wel gebruiken en waarvoor niet. Het beschermen van burgerdoelen heeft daarbij prioriteit.”

Derde Wereldoorlog

Vlak na de aanval kondigde Biden op de NAVO-top in Washington aan dat de VS samen met andere landen, waaronder Nederland, voor vijf extra luchtdefensiesystemen zal zorgen. Dat stelt Oekraïne zeer op prijs, zegt de kolonel. „Maar ik kan er niet genoeg op hameren dat er meer nodig is. We willen Russische militaire infrastructuur, commandoposten en munitiemagazijnen aanvallen, ook in Rusland zelf. Daarvoor zijn onder meer langeafstandsraketten als de Storm Shadow en drones nodig.”

Het Westen moet ook niet blind zijn voor de gevaren, vindt Khazan. „Er is geen garantie dat de Russen hun raketten niet naar andere Europese landen sturen. Op dit moment bevindt het front van de oorlog zich op Oekraïens grondgebied, maar ik ben ervan overtuigd dat dit de Derde Wereldoorlog is. We vechten voor onze territoriale integriteit. Die strijd móéten we winnen.”