Minister komt PvdA in niets tegemoet

Senaat neemt na lang
debat varkenswet aan

De opstelling van de senaatsfractie van de PvdA was doorslaggevend. Woordvoerder Pit gaf gisteren in het debat aan dat zijn fractie alleen met het wetsvoorstel in kon stemmen als de minister zorgt voor financiële compensatie aan de boeren voor de korting op hun varkensrechten. Een andere uitweg uit het „duivelse dilemma” was volgens Pit dat de minister op korte termijn met de sector aan tafel gaat zitten om op vrijwillige basis afspraken te maken. In dat laatste geval blijft het wetsvoorstel „als een dikke stok achter de deur” boven de markt hangen.

Slappe knieën
Het CDA sloot zich bij monde van woordvoerder Braks bij deze visie aan. Daardoor bestond er een gerede kans dat de Varkenswet in de Senaat zou sneuvelen. Uiteindelijk stemde de PvdA-fractie, met uitzondering van de leden Jaarsma, Jurgens, Pit, Van de Zandschulp en Linthorst, toch voor het wetsvoorstel. Aan de door de socialisten gestelde voorwaarden heeft de minister echter in geen enkel opzicht willen voldoen.

Van Aartsen had na de stemming „geen overwinningsgevoel”. Hij benadrukte dat in het „inhoudelijke” debat geen moment aan de orde is geweest dat het machtswoord uitgesproken zou worden.

PvdA-fractieleider Cohen toonde zich weinig gelukkig met de verdeeldheid van zijn fractie. Volgens hem was er geen sprake van berekening om de wet aan een kleine meerderheid te helpen. De fractieleden waren vrij in hun stemgedrag, aldus Cohen.

CDA-woordvoerder Braks verweet de PvdA slappe knieën te hebben. De sociaal-democraten hadden volgens hem allerlei verwachtingen gewekt, maar zij hebben de sector, zonder ook maar één toezegging te hebben losgeweekt, in de kou laten staan, aldus Braks. Volgens de CDA'er zal de wet „in haar uitwerking zeer onrechtmatig” zijn.

D66-woordvoerder Hessing, die aanvankelijk ook pleitte voor schadeloossteling, legde zich in zijn tweede termijn bij de opvattingen van Van Aartsen neer. Hessing waarschuwde de minister wel voor juridische procedures die boeren tegen de Nederlandse staat aan zullen spannen, een angst die bij bijna alle senaatsfracties leeft. Van Aartsen daarentegen gelooft dat zijn wet niet strijdig is met grondwet en Europese regels. Toch kon hij de Eerste Kamer gisteren niet garanderen dat de rechter hem in de toekomst in het gelijk zal stellen.

Controleerbaarheid
De varkenssector reageerde vannacht zeer teleurgesteld. Voorzitter Van Gisbergen van de vakgroep varkenshouderij van LTO-Nederland zei niet te kunnen begrijpen hoe een meerderheid van de Eerste Kamer kan zeggen dat het wetsvoorstel juridisch niet kan, om er vervolgens toch mee in te stemmen.

Het afwijzen van een vergoeding voor de korting van de varkensrechten leidt er volgens Van Gisbergen toe dat tal van boeren juridische procedures tegen de Staat beginnen. De voorman betreurt de opstelling van de Senaat en de minister. „We waren het over de doelstellingen van het beleid eens, maar nu de boeren geen vergoeding krijgen voor de korting op hun varkensrechten, is er begrijpelijk geen draagvlak voor het beleid. „De boeren zullen hun hakken in het zand zetten en velen gaan juridische procedures tegen de Staat aanspannen”.

Voorzitter Wien van den Brink van de Nederlandse Varkenshouders Vakbond voorspelde dat veel boeren zullen proberen een korting te voorkomen. „Gezien de slechte controleerbaarheid van de wet is dat zeker mogelijk”.