Aanslag in centrum van Jeruzalem
Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – Een Palestijnse extremist heeft gisteren rond de middag een zelfmoordaanslag in het centrum van Jeruzalem uitgevoerd. De spijkerbom die afging in een pizzarestaurant maakte ten minste vijftien doden, onder wie vijf leden van een Nederlands gezin. Bijna honderd mensen raakten gewond.
Het Nederlandse gezin was geëmigreerd naar de joodse nederzetting Telmon op de Westelijke Jordaanoever. Volgens de politie ging het om het echtpaar Mordechai en Tzirli Schijveschuurder en drie van hun kinderen van 2, 4 en 14 jaar oud. Twee andere kinderen van het gezin zijn gewond geraakt, maar verkeren buiten levensgevaar. Ook een Amerikaanse en een Braziliaanse kwamen om bij de aanslag. De meeste doden waren Israëliërs.
In reactie op de zelfmoordaanslag hebben Israëlische veiligheidstroepen afgelopen nacht PLO-kantoren in Oost-Jeruzalem bezet, waaronder het Orient House, dat de Palestijnen beschouwen als hun toekomstige regeringsgebouw. Bij de bezetting van het Orient House werden zeven Palestijnen gearresteerd. Ook negen andere kantoren van de Palestijnse Autoriteit zijn door de politie bezet.
Israëlische F-16's legden verder een Palestijnse politiepost in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever in de as. Daarbij raakte niemand gewond. Het was voor het eerst sinds mei dat Israël zulke gevechtsvliegtuigen in de strijd wierp tegen de Palestijnen. Ook werd de Israëlische politie in Oost-Jeruzalem in opperste staat van paraatheid gebracht voor het vrijdaggebed.
Het veiligheidskabinet vergaderde tot diep in de nacht onder leiding van premier Ariël Sharon om zich te beraden over een reactie, maar weinig Israëliërs wilden zich nog inhouden. „Dood aan de Arabieren”, riepen sommige jonge Israëliërs, die de straat op gingen gehuld in t-shirts met de tekst: ”Geen Arabieren – geen aanslagen.” De Israëlische minister Gideon Saar zei na de spoedzitting van het kabinet dat het gewapende optreden van het Israëlische leger was bedoeld om de Palestijnse Autoriteit ertoe te bewegen eindelijk werk te maken van de strijd tegen terrorisme en geweld.
„Wij zijn in oorlog”, zei burgemeester van Jeruzalem Ehud Olmert na de aanslag in de pizzeria Sbarro. „Wij zullen samen met de regering van Israël optreden om iedereen die voor terreur verantwoordelijk is te grijpen en te doden.”
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is opgeëist door de radicale Palestijnse organisaties Islamitische Jihad en Hamas. Het zou gaan om een 'cadeautje' voor de Iraakse president Saddam Hussein, die de Palestijnen deze week opriep voor hun zaak te strijden. Saddam geeft ook geld aan de nabestaanden van de daders van zelfmoordaanslagen. In verklaringen werden meer zelfmoordaanslagen in het vooruitzicht gesteld.
De Palestijnse leider Arafat zei gisteravond weten de aanslag te veroordelen. Hij riep Israël op gezamenlijk een nieuw staakt-het-vuren uit te roepen. Maar Israël liet weten dat Arafats oproep alleen is bedoeld om vergeldingsmaatregelen af te wenden. Als Arafat vrede had gewild, dan had hij zijn mensen beter onder controle kunnen houden, aldus een regeringswoordvoerder.
Verscheidene Palestijnse functionarissen schoven de verantwoordelijkheid gisteren echter af op de Israëlische regering. De minister van Informatie, Yasser Abed Rabbo, zei dat de Israëlische premier Sharon volledig verantwoordelijk is voor de aanslag. „Hij heeft dit gewild en er op gewacht, door Palestijnse leiders en burgers te vermoorden”, aldus Abed Rabbo. Sharons beleid zou dergelijke bloedige reacties hebben uitgelokt. Vooral de gerichte liquidaties van radicale activisten zouden kwaad bloed hebben gezet.
Israël stelde zich de afgelopen weken relatief rustig op, maar zette wel de liquidaties van activisten voort. Vorige week kwamen acht Palestijnen om bij een gerichte raketaanval op een kantoorgebouw op de Westelijke Jordaanoever. Twee van de slachtoffers waren leiders van Hamas, maar er werden ook twee kinderen gedood. Verscheidene leden van de terroristische organisatie Hamas verklaarden dat Israël moet weten dat „het bloed van onze mensen niet goedkoop is.”
De Verenigde Staten, de Europese Unie, Rusland, Nederland en diverse andere landen hebben de Palestijnse aanslag scherp veroordeeld. De Amerikaanse president Bush eist dat Arafat de personen laat arresteren die medeverantwoordelijk zijn voor de zelfmoordaanslag. Arafat zou bovendien „direct in actie” moeten komen om soortgelijke terreurdaden in de toekomst te voorkomen. „Het feit dat wij nog steeds aandringen op actie, impliceert dat wij vinden dat er nog onvoldoende actie is geweest”, zei woordvoerder Richard Boucher van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken. Rusland riep Israël en de Palestijnen vandaag verder op tot nieuwe vredesonderhandelingen.
Nederland roept Israël op tot de grootst mogelijke zelfbeheersing om verdere escalatie van het conflict te voorkomen. Voor alles moet de vicieuze cirkel van geweld doorbroken worden, aldus een verklaring gisteravond. Alleen onderhandelingen gericht op een structurele politieke oplossing kunnen volgens de regering leiden tot beëindiging van het conflict. De Palestijnse autoriteiten moeten alles in het werk stellen om de verantwoordelijken op te sporen en zich volledig inzetten om dergelijke terreurdaden te voorkomen. Het vertrouwen tussen de bevolkingsgroepen mag niet verder ondergraven worden.
Doodstraf
Een rechtbank in Nablus op de Westoever veroordeelde een 43-jarige Palestijn tot de doodstraf wegens samenwerking met de Israëlische geheime dienst. De Palestijn bekende dat hij sinds 1979 voor de geheime dienst werkt. Hij gaf de dienst onder meer informatie over een lid van de Hamas dat op 19 februari werd vermoord. De veroordeelde is de vijfde Palestijn die in twee weken tijd wegens collaboratie met Israël ter dood werd veroordeeld.
Reuke des doods in Palestijnse intifada
