Binnenland

Vorige aflevering
Zie ook: Automobiliteit: zelf bewegend

Bumper aan bumper

Door N. Sterk
ROTTERDAM – Toen de mobiele tekstwagens voor het eerst werden ingezet, werkten ze remmend op de langssnellende verkeersstroom, want automobilisten zijn razend nieuwsgierig. „Voetje van het gas, even kijken”. Dat fenomeen is inmiddels nagenoeg verleden tijd. De tekstwagen raakt steeds meer ingeburgerd in het snelweglandschap. Vooral bij incidentele files blijkt de inzet ervan een uitkomst.

Twee jaar geleden begon de dienstkring Delft van Rijkswaterstaat (RWS) ermee. Het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) bezit er inmiddels ook een stuk of vijftien, bijvoorbeeld voor het houden van alcoholcontroles. Rijkswaterstaat gaat ze massaal aanschaffen voor de verschillende dienstkringen. Ook de aannemers in de wegenbouw die veel voor RWS werken, hebben of krijgen ze.

In de aanloopfase bestaat er nog geen duidelijk beleid voor de toepassing van de tekstwagen en voor de hoeveelheid tekst die erop mag staan. „De afdeling technische menskunde van TNO doet veel onderzoek naar wat een weggebruiker aan informatie aankan. Zo weten we bijvoorbeeld dat we niet meer dan acht afritbenamingen op één portaal bij elkaar moeten zetten”, zegt J. Bremer, verkeersinspecteur van RWS in Zuid-Holland. „Zes is beter, maar acht is echt het maximum. Daarom zijn we soms heel streng als er bijvoorbeeld een extra vooraanduiding voor een industrieterrein wordt aangevraagd”.

Zestig varianten
De mogelijkheid bestaat om zestig tekstvarianten per tekstwagen te programmeren. „Maar de handmatige instelling blijft een optie. Op dit moment verschijnen er soms nog teksten die ad hoc bedacht zijn voor een bepaalde situatie”. Over het toepassen van de mobiele tekstwagen mag echter niet luchtig worden gedacht, zegt Bremer. „Want alles wat langs de weg staat, leidt af”. Ook met zinnen als “Weggebruikers, bedankt voor uw begrip”, wordt daarom tegenwoordig zuiniger omgesprongen dan voorheen.

Voor incidentele files is de mobiele tekstwagen een uitkomst. Toen vorig jaar in de zomer problemen aan de tweede Van Brienenoordbrug snel reparatiewerk nodig maakten, werden in betrekkelijk korte tijd tot ver in de omtrek omleidingen ingesteld. „Op zo'n moment is het een ideaal medium, iets anders lukt dan niet zo snel”, zegt Bremer. Omdat de hoeveelheid informatie die de berijder van de ring om Rotterdam moet verwerken toch al erg groot is, wordt uiterste terughoudendheid betracht, „maar als we bepaalde informatie níét zouden geven, zijn de effecten nog schadelijker”.

Ouderen
Vooral de oudere weggebruiker heeft last van de hoeveelheid indrukken op, boven en langs de weg. „Het maximumaantal tekens staat nog niet vast, maar de boodschappen zullen altijd zo kort en duidelijk mogelijk zijn”. Voor de zomervakantie moet er binnen Rijkswaterstaat een besluit vallen over de hoeveelheid aan te schaffen lichtkranten, maar dat er de komende jaren vele tientallen zullen worden gekocht, staat nu al vast. De aanbesteding moet in Europees verband plaatshebben.

De 'gewone' actiewagens van RWS, zoals die nu veel worden gebruikt met bord of lichtende pijl, kosten rond de 90.000 gulden. Een wagen met lichtkrant komt op 120.000 tot 150.000 gulden per stuk. De duurste variant is radiografisch 'bestuurbaar' vanuit de verkeerscentrale. „De filosofie van RWS is dat veiligheid iets mag kosten. Dat geld hebben we er heel bewust voor over. Als de veiligheid van de weggebruiker of de wegwerker ermee is gediend, gaan we heel ver”, zegt Bremer.

Het feit dat de laatste jaren legio actiewagens aan flarden zijn gereden en verschillende wegwerkers de dood vonden tijdens hun werk, baart Bremer grote zorgen. De Andreasstrips, die ter waarschuwing op 150 meter voor de wagen op de weg worden aangebracht, zijn omstreden vanwege het felle schrikeffect dat ze veroorzaken bij de automobilist. Ze zijn echter noodzakelijk in verband met de veiligheid van de wegwerker en diezelfde automobilist.

Robotwagens
„De Adviesdienst Verkeer en Vervoer (AVV) zoekt volop naar alternatieven. Wellicht dat er iets uitkomt van het plaatsen van sensors op de actiewagen die een waarschuwingssignaal veroorzaken. Omdat ook het aan- en afkoppelen van de actiewagens een heel gevaarlijk moment is, wordt zelfs al gedacht aan het inzetten van robotactiewagens zodra de markt die kan leveren. Nogmaals: de veiligheid staat voorop en dat mag best wat kosten. Een mensenleven is uiteindelijk niet in geld uit te drukken”.

Dit is het tweede deel in een serie over filebestrijding.