Uitleg: Discussie over zegening homorelaties PKN
De predikantenbeweging Op Goed Gerucht en de Vereniging voor Vrijzinnige Protestanten zijn een actie gestart om de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) zo te wijzigen dat het huwelijk tussen twee mensen van een gelijk en een verschillend geslacht gelijk gesteld wordt. Vijf vragen en antwoorden.
Wat beoogt deze actie?
De opstellers van de Protestantse Kerkorde hebben er, na veel discussie, voor gekozen om in de kerkorde één ordinantie over het „inzegenen” van het huwelijk tussen man en vrouw op te nemen en één over het „zegenen” van andere levensverbintenissen. Deze ordinanties hebben de nummers 5.3 („De inzegening van een huwelijk van man en vrouw als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht geschiedt in een kerkdienst”) en 5.4 („De kerkenraad kan –na beraad in de gemeente– besluiten dat ook andere levensverbintenissen van twee personen als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht kunnen worden gezegend”) gekregen. Opvallend is hierbij dat er bij het huwelijk tussen man en vrouw wordt gesproken over ínzegening en bij andere levensverbintenissen over zégening. De actie van bovengenoemde organisaties is erop gericht dit verschil uit de tekst te verwijderen.
Maar de PKN kent het homohuwelijk toch al?
Nee. De kerkorde van de Protestantse Kerk noemt de term ”huwelijk” alleen bij het huwelijk tussen man en vrouw. Andere levensverbintenissen van twee personen worden niet als een huwelijk aangeduid.
Waarom is dit zo geregeld in de Protestantse Kerkorde?
Het opnemen van verschillende ordinanties over het inzegenen van het huwelijk en het zegenen van levensverbintenissen heeft te maken met de grote weerstand die er in orthodoxe gemeenten in de Protestantse Kerk is tegen het zogenoemde homohuwelijk. Op grond van de Bijbel zien deze gemeenten geen ruimte om een relatie tussen twee mensen van hetzelfde geslacht te zegenen. Om een ordinantie over het zegenen van onder andere homorelaties te voorkomen, is zelfs geopperd om in de kerkorde niets op te nemen over het huwelijk.
Uiteindelijk is er voor gekozen om twee artikelen onder ordinantie 5 op te nemen die duidelijk verschillen van elkaar en waarin het huwelijk wordt omschreven als een relatie tussen man en vrouw. De kerkorde wijkt hiermee af van de Nederlandse wet die zowel de verbintenis van een man en een vrouw als die van twee personen van hetzelfde geslacht als een huwelijk omschrijft.
Zijn gemeenten in de Protestantse Kerk verplicht een huwelijk tussen homo’s te zegenen?
Nee. Er staat in ordinantie 5.4 dat er beraad in de gemeente nodig is wanneer een kerkenraad wil overgaan tot de zegening van een relatie tussen homo’s. De gemeente is hierin autonoom en kan niet gedwongen worden deze relaties te zegenen. Veel orthodoxe gemeenten hebben in het plaatselijke beleidsplan ook opgenomen dat alleen het huwelijk tussen man en vrouw ingezegend kan worden.
Heeft de actie die nu gevoerd wordt kans van slagen?
De initiatiefnemers volgen de kerkelijke weg. Dat wil zeggen dat zij kerkenraden oproepen dit aan te dragen voor classesvergaderingen. Die kunnen het vervolgens weer op de agenda laten zetten van de generale synode.
De tekst van de ordinanties 5.3 en 5.4. is een compromistekst die er op gericht is de verschillende vleugels in de Protestantse Kerk, die over deze kwestie principieel verschillend denken, enigszins bij elkaar te houden. Bij latere herzieningen van de kerkorde is bewust besloten tekstueel niet te sleutelen aan deze ordinanties. Ook al zou dat nu wel gebeuren, of al zouden de twee ordinanties in elkaar worden geschoven, dan nog zullen gemeenten in de PKN niet gedwongen worden homorelaties te zegenen, of in te zegenen. Gemeenten zijn hierin autonoom.
Reactie synodepreses ds. K. van den Broeke
Ds. K. van den Broeke, preses van de synode, reageerde gistermiddag desgevraagd dat het moderamen op dit moment geen aanleiding heeft om het onderwerp te agenderen. „Eens per jaar bespreken we met de synode welke onderwerpen de synode graag geagendeerd ziet. Daarin is dit onderwerp niet aan de orde gekomen. We weten dat hierover verschillend gedacht wordt in de kerk. Als vanuit classes of synode het verzoek komt om dit gesprek te heropenen, dan zullen we dit doen.”
Lees ook:
Artikel in RD 21 januari 2015, Actie voor inzegening homohuwelijk in PKN
Overzichtsartikel in RD 30 november 2013, Kerken in gesprek over homoseksualiteit