„Vooral rol van ouders verdient aandacht”
Als ouders alleen maar zeggen dat ze vroeger zelf ook van alles hebben uitgehaald rond de jaarwisseling, heeft dat een aanjagend in plaats van een dempend effect, zegt dr. O. Adang, die onderzoek doet naar geweld rond oud en nieuw.
De rol van ouders verdient aandacht bij het terugdringen van het geweld en het vandalisme rond de jaarwisseling, stelt de lector openbare orde en gevaarbeheersing aan de Politieacademie in Apeldoorn. „Uit onderzoek blijkt dat veel van de jongeren die bij de incidenten betrokken zijn nog bij hun ouders wonen.”Adang is voorzichtig in zijn terugblik op de jaarwisseling. „Op enkele plaatsen zijn leden van mijn onderzoeksteam de straat op geweest om te observeren. We hebben echter nog geen cijfers en niet alle incidenten zijn op 2 januari al bekend. Hier en daar zie je een positieve ontwikkeling, maar rust en jaarwisseling zijn nog steeds begrippen die niet goed bij elkaar passen.”
De overheid heeft zich beter op de jaarwisseling voorbereid, maar of dat gunstige effecten heeft, kan pas na een aantal jaren worden vastgesteld, zegt Adang. „Het is te vroeg om nu al van verbetering te spreken. De voorbereidingen voor de volgende jaarwisseling moeten nu al beginnen.”
De politie heeft extra agenten ingezet. „Preventie blijft echter het belangrijkst”, zegt Adang. „Ik ben benieuwd of het aantal aanhoudingen omhoog gegaan is. De pakkans en de juridische gevolgen moeten geloofwaardig zijn.”
Een gedragsverandering is moeilijker te bewerkstelligen. „Toch blijft het de moeite waard om elkaar de vraag te stellen: Wat is normaal? Wat is een goede manier om feest te vieren?”
Adang is bioloog en promoveerde op agressief gedrag van chimpansees. Vervolgens onderzocht hij als gedragswetenschapper de escalatie van voetbalrellen en het politieoptreden in andere riskante situaties.
In 2007 concludeerde hij dat de onrust tijdens de jaarwisselingen zich naast sommige wijken van de grote steden concentreert in de biblebelt: „Daar leeft het idee dat alles moet kunnen tijdens de viering van oud en nieuw. In dorpen waarin anders nooit iets gebeurt, zie je ineens confrontaties met de ME en geweld tegen de brandweer. Daar is het zoeken van een confrontatie zelfs een doel op zich geworden.”
Dit jaar zijn Oud-Beijerland, Veen, Moerkapelle en Uddel genoemd bij de plaatsen waar zich incidenten voordeden. „Dat zijn er niet veel, maar het is te vroeg om te zeggen dat de tendens doorbroken is. Juist uit kleinere plaatsen druppelen de berichten soms pas enkele dagen na de jaarwisseling binnen, weten we uit eerdere jaren.”