„Niks puurder dan een jongensstem”
Het Kampen Boys Choir viert deze week zijn eerste lustrum. Dirigent Bouwe R. Dijkstra: „De klank van Engelse jongenskoren kunnen we hier in Nederland nooit evenaren.”
Bouwe Dijkstra (1945) uit het Drentse Roden heeft wat met jongenskoren. In 1985 richtte hij het Roder Jongenskoor op. Tien jaar later stond hij aan de wieg van het Martini Jongenskoor Sneek. Vijf jaar geleden begon hij opnieuw: vanuit de Jongenskoorschool Kampen ontstond het Kampen Boys Choir (KBC), opnieuw een jongenskoor naar Engels voorbeeld. Inmiddels deed Dijkstra de beide andere koren over aan anderen. Twee dagen per week doceert de dirigent en zangpedagoog nu in Kampen. De koorschool telt momenteel 55 leden.Waarom in Nederland een jongenskoor naar Engels voorbeeld?
„Dat heeft te maken met een persoonlijke ervaring. Het was in de jaren ’60. Ik was in die tijd dirigent van verschillende Friese brassbands. Toen we voor een concours in Londen waren, kwam ik toevallig in de St. Pauls, waar ik jongens en mannen in witte gewaden zag die aan het zingen waren. Dat heeft me enorm geraakt. Het geluid van die jongensstemmen alleen al: er is niks puurder en niks mooier dan een prachtige jongensstem. Die ervaring heeft me zo gegrepen dat ik ben gestopt met de brassbands en over ben gegaan op jongenskoren. Daarbij wilde ik ook het repertoire van die Engelse koren hier importeren. Ik vind namelijk dat als je een koor naar Engels model opricht, je ook Engelse muziek moet zingen. Dat neemt overigens niet weg dat we ook ander repertoire op het programma hebben staan.”
Wat spreekt u aan in de Engelse koorklank?
„De jongenskoren in Engeland hebben een heel eigen klank ten opzichte van bijvoorbeeld Duitse jongenskoren. In Engeland heb je jongenssopranen, maar in de meeste gevallen geen jongensalten. Naast de jongenssopranen heb je mánnelijke alten, tenoren en bassen. In Duitsland heb je wél jongensalten, eigenlijk een onnatuurlijk fenomeen. Daardoor is de klank totaal anders dan in Engeland. Het Engelse klankkarakter heeft onder andere te maken met de manier waarop de adem in de Engelse taal functioneert. Denk aan woorden als ”how”, ”the”, ”those” en ”there”. Overigens kunnen we die klank hier in Nederland nooit evenaren. Maar dat hoeft ook niet.”
U zoekt naar een eigen klank?
„Wij zitten hier tussen Duitsland en Engeland in. Van beide muziekculturen probeer ik wat mee te nemen, gecombineerd met een eigen visie op zangtechnisch gebied. Dat is dan de Nederlandse koorklank. Waarbij er overigens weer verschil is tussen de klank van een koor in Friesland of Drenthe en die van het koor in Kampen. In Kampen hebben de jongens een voorsprong op jongens uit bijvoorbeeld Sneek of Roden, omdat veel Kamper jongens vaak nog in de kerk zingen. De klank is daardoor robuust. In Roden klinken de stemmen bijvoorbeeld veel meer ’zanderig’, ronder van klank, terwijl het in Sneek weer veel verfijnder en ijler klinkt.”
Haalt uw koor het niveau van de Engelse jongenskoren?
„Onmogelijk. De echte jongenskoren in Engeland, zoals dat van het King’s College, bestaan uit beroepszangers. Die jongens worden streng geselecteerd en krijgen vervolgens een zeer gedegen opleiding, waarbij ze minstens twee keer per dag repeteren. Naast het zingen moeten ze ook nog twee instrumenten bespelen.”
Hoe verklaart u de populariteit van jongenskoren in Nederland?
„Het zingen van jongens maakt mensen vaak nieuwsgierig. Het fascineert en ontroert: mensen zitten nogal eens met tranen in de ogen te luisteren. Historisch gezien zijn het de Engelse jongenskoren geweest die, doordat ze vanaf de jaren ’60 naar Nederland kwamen, de wegbereider zijn geworden voor jongenskoren hier.”
Wat zijn uw plannen voor de komende vijf jaar met het KBC?
„Gewoon zo doorgaan en verder uitbouwen. Daarbij heb ik wel een wens. Bij de jubileumconcerten deze week worden we voor het eerst begeleid door een orkest. Het zou mooi zijn als dat in de toekomst vaker zou kunnen. Een orkest komt toch dichter bij de klank van de Engelse orgels dan een orgel van Nederlandse bodem.”
Het Kampen Boys Choir geeft twee jubileumconcerten: donderdag 25/10 in Harderwijk en zaterdag 27/10 in Kampen. Op het programma staan werken van Purcell, Vivaldi en Haydn. Meer informatie: www.kampenboyschoir.nl.