Luisteren naar Jip en Janneke
In veel gezinnen heeft het luisterboek zijn weg al gevonden. Maar zijn er ook christelijke luister-cd’s? En wat is de kwaliteit hiervan? Een rondleiding.
In de seculiere wereld zijn luisterboeken niet meer weg te denken. Christelijk Nederland komt wat langzamer op gang. Vooral wat hoorspelen betreft is er nog weinig voorhanden. Aan de ene kant geen probleem, er is op de seculiere markt veel bruikbaar materiaal te vinden dat prima binnen de christelijke opvoeding past. De ene ouder zal de grens wat eerder trekken dan de andere, maar ”Jip en Janneke” zal bijvoorbeeld bijna overal wel gedraaid worden. Aan de andere kant is het net als bij kinderboeken: qua aanwezige talenten hoeven we niet onder te doen voor de seculiere wereld. Het komt alleen niet altijd naar buiten…
Klassiekers
Annie M. G. Schmidts ”Pluk van de Petteflet” is al jarenlang een groot succes. Het verhaal is omgezet in hoorspelen met verschillende karaktertjes, waaronder een ijzersterke Dollie, Zaza en familie Stamper, en voorzien van muziek en achtergrondgeluiden. De acht cd’s zorgen voor urenlang luisterplezier.Een andere klassieker is ”Het koekemannetje”, een cd waarop vier gouden boekjes worden voorgelezen. Deze verhalen zijn opgenomen in een mix tussen hoorspel en voorlezen; er wordt één stem gebruikt, maar op de achtergrond zijn alle bijbehorende geluiden te horen. De sirenes van de vijf brandweermannetjes en de toeter van Sloffie Sleepboot maken het geheel tot een levendig gebeuren.
Voor kleinere kinderen zijn er de cd’s van Nijntje, of van het ondeugende duo van Annie M. G. Schmidt: Jip en Janneke. Dick Bruna’s konijntje beleeft allerlei kleine avonturen. Ze worden rustig voorgelezen, in eenvoudige bewoordingen, en afgewisseld door liedjes die algauw meegezongen kunnen worden. Mieke Verstraeten leest ”Jip en Janneke” tot leven. Ouders hadden de verhalen vroeger op bandjes en ze zijn er tegenwoordig op cd. Keer op keer luisteren kinderen naar hoe Poppejans gaat varen, hoe Jip en Janneke ruzie maken en het ook elke keer weer goedmaken. Met een kop chocola en een sprits.
De boekjes van Bobbi, uitgegeven door Kluitman, zijn ook op luister-cd verkrijgbaar. Ze worden ietwat haastig voorgelezen door Lot Lohr. Op de cd staan drie verhaaltjes, een wat magere inhoud, maar heel geschikt voor jonge kinderen.
Voor muziekliefhebbers zijn er diverse cd’s waarop verhalen zijn gecombineerd met klassieke muziek. Denk aan Saint-Saëns’ ”Carnaval der Dieren”, voorgelezen door Ivo de Wijs, en ”Peter en de wolf” van Prokofjev.
Van de Hulst
Waar blijft christelijk Nederland? Zijn er veel christelijke luisterboeken en hoe aantrekkelijk zijn ze voor kinderen?
Columbus kwam vorig jaar met ”Jan Pieter en de gieter”. Voorgelezen door auteur Elly Zuiderveld. Elk verhaal wordt eerst een keer voorgelezen en daarna gezongen. Een vrolijke cd, voor kinderen vanaf een jaar of twee al heel leuk om naar te luisteren.
De bandjes met daarop voorgelezen verhalen van W. G. van de Hulst, zoals deze in diverse boekhandels nog verkrijgbaar zijn, lijken wat achterhaald. Niet alleen de lay-out (gekleurd papier met in zwarte letters de titel) maar ook de gebruikte voorleesstemmen lijken bij kinderen weinig tot de verbeelding te spreken. Toch zijn er wellicht kinderen die ook van deze verhalen houden. Immers, ieder kind houdt van voorlezen. De een heeft hierbij wat meer prikkels nodig dan de ander.
De Jeugdbond van de Gereformeerde Gemeenten heeft onlangs een luister-cd gepresenteerd met als titel ”De steen van Fernando”. Op de cd worden acht verhalen voorgelezen, de eerste vier voor kinderen van 4 tot 8 jaar, de laatste vier voor kinderen van 9 tot 12 jaar. De verhalen worden vrij plat voorgelezen, zonder bijgeluiden of andere geluidselementen. Een beetje in de traditie van eerder genoemde cassettebandjes. Het ene verhaal is spannender dan het andere, de ene voorlezer heeft een prettiger stem dan de andere, maar al met al is het een leuke cd. De opbrengst van de cd, met verhalen van onder andere A. Vogelaar-van Amersfoort, Sj. van Duinen en Ben de Raaf, is bestemd voor de landelijke actie Toekomst voor de kerk.
Frinsel
Bij Den Hertog verschenen onder andere de Bijbelverhalen van H. van Dam en de kerkgeschiedenis van A. Vogelaar-van Amersfoort als luisterboek. En in november worden er bij deze uitgever weer drie voorlees-cd’s gepresenteerd: een hoorspel van Hans Mijnders, ”Stress in groep zes”, en twee luisterboeken van W. G. van de Hulst. Callenbach komt binnenkort ook met een luister-cd van van de Hulst.
Een topper bij Den Hertog is de serie over Kokkie. Frinsel leest zijn eigen creatie rustig voor en houdt daarbij de aandacht van (wat oudere) kinderen moeiteloos urenlang gevangen. De verhalen gaan over Kokkie, een straatschoffie die via een blind meisje in aanraking komt met het christelijke geloof en ook tot bekering komt. Frinsel gebruikt het Amsterdamse accent op een prachtige manier.
Sabra Music gaf vorig jaar de kerstverhalen van Frinsel uit, voorgelezen door de auteur zelf. Ook geliefd bij wat oudere kinderen.
Al met al een niet zo’n rijke oogst als je kijkt naar de vele christelijke titels die zich lenen voor hoorspelen en luisterboeken. Maar wat niet is, kan nog komen… Bij Den Hertog lijkt de trend in ieder geval te zijn doorgedrongen. En dat is een goed begin.
N.a.v. ”De steen van Fernando”, door div. auteurs; uitg. JBGG, Woerden, 2007; ca. 153 min.; € 10,-; meer informatie via www.toekomstvoordekerk.nl;
”Bobbi”, door Ingeborg Bijlsma en Monica Maas; uitg. Kluitman, Alkmaar, 2007; ISBN 978 9020 6849 02; 96 blz.; cd ca. 8 min.; € 9,95;
”Jan Pieter en de gieter”, door Elly Zuiderveld; uitg. Columbus, Heerenveen, 2006; ISBN 90 8543 046 1; ca. 20 min.; € 9,95;
”Kokkie 1, arm en toch rijk” (deel 2 tot en met 7 ook verkrijgbaar), door J. J. Frinsel; uitg. Den Hertog, Houten; DHCD 820201.2; € 9,50 (per deel)
Deze en overige genoemde cd’s verkrijgbaar via www.luisterboeken.nl of www.hertog.nl.
Populaire luister cd’s
Willy Wouters, eigenaar van De Boekenmolen te Meliskerke: „Ik verkoop regelmatig luister cd’s als opvolgers van de gewone verhalencassettes. Eigenlijk lopen die ook gewoon nog. Pietje Puk is op dit moment uitverkocht, maar is in christelijke kring gewoon nog steeds heel in. Als Pietje Puk op cd zou verschijnen, zou het nog verkopen, altijd weer. Verder heb je natuurlijk de Kokkie cd’s van Frinsel. Frinsels verhalen verkopen heel goed, mooi verteld, prachtig Amsterdams accent, goede christelijke boodschap gemengd met vleugje humor. Prachtig!
De christelijke markt gaat nu pas meer luister cd’s maken, bijvoorbeeld van ”Niemand is zoals jij” van Max Lucado. Die loopt nog niet zo goed, mensen zien van dit verhaal liever het boek. Ik denk dat verhalen op een luister cd voor kinderen meer spanning moeten bevatten dan ”Niemand is zoals jij”.
Dit najaar heb ik voor het eerst meer christelijke titels besteld, zoals ”Stress in groep 6” van Hans Mijnders en ”Bardo” van Ben de Raaff. Ik weet nog niet hoe ze het gaan doen.
De titels van de algemene markt zijn tot nu toe de bestsellers. Het zijn ook vaak klassiekers, bij iedereen bekend. De verhalen zijn sterk, de vertelstemmen en de toon goed gekozen. Neem ”Boris” van Jaap ter Haar, ”Oorlogswinter” van Jan Terlouw, ”Blauwe plekken” van Anke de Vries, ”Alleen op de wereld” van Hector Malot, ”Pluk van de Petteflet” van Annie M. G. Schmidt, ”De Kameleon” van H. de Roos, ”Uit het leven van Dik Trom” van C. Joh. Kievit of de bekende Gouden Boekjes. Eerlijk is eerlijk, daar kan niet zo veel tegenop. Iedereen, christen of niet, kent die titels en ze zijn toch eigenlijk onovertroffen en van alle tijden?”
Annelies Goud van Veldhuisen, moeder van drie kinderen (1 tot 4 jaar): „Mijn kinderen luisteren het meest naar ”Jip en Janneke”. De verhalen worden goed voorgelezen, zijn herkenbaar en leiden hier tot grappige situaties, want alles moet ook even zelf worden uitgeprobeerd. Ik heb ook wel eens een cd met sprookjes gehad, maar die vonden ze niet interessant, daar zaten ze maar heel even naar te luisteren en toen liepen ze weg. Blijkbaar was het niet spannend genoeg voor hen. Luisterboeken zijn heel leuk voor kinderen, maar er gaat wat mij betreft toch niks boven live voorlezen!”
Monica Nieuwenhuijse Thijsen, moeder van vijf kinderen (3 tot 15 jaar): „Mijn kinderen luisteren regelmatig naar de bandjes van Pietje Puk en naar verhalen van Woord en Daad. Een mooie cd die we op vakantie hadden meegenomen dit jaar was de cd ”Winifred”. Gekregen als cadeautje bij de GezinsGids. De jongste is er eigenlijk nog iets te klein voor, maar de anderen zaten ademloos te luisteren. We hebben hem met z’n allen in de auto beluisterd, wat de reis erg veraangenaamde. Ik vond het zelf ook een prachtig verhaal. Het gaat over een meisje, Winifred, dat gaat logeren bij familie en daar in aanraking komt met het Woord van God. Een indrukwekkend verhaal!”