De regering belooft regelmatig extra tegemoetkomingen aan groepen die hoge kosten moeten maken. Omdat die ’verzilvering’ via de belasting wordt geregeld, lopen veel kwetsbare mensen dit inkomen mis.Zo ook Leila, een wilskrachtige alleenstaande ouder met twee kleine kinderen. Na haar echtscheiding is ze niet bij de pakken neer gaan zitten. Ze ging werken in de thuiszorg. Van de alimentatie en van haar loon houdt ze, na aftrek van de loonbelasting het bestaansminimum over. Netto is dat ongeveer de bijstandsnorm voor een alleenstaande moeder (988,71 euro excl. vakantiegeld).

Onrechtvaardig
Een werkende alleenstaande ouder met kleine kinderen heeft recht op extra belastingkortingen, de heffingskortingen. Het zijn fiscale tegemoetkomingen die staan voor de extra kosten (kleine kinderen / alleenstaande ouder / ouderdom, enzovoorts).

Leila heeft echter in een laagbetaalde baan. Op haar nettosalaris is niet veel, en op de alimentatie helemaal geen loonbelasting ingehouden. Daarom ontvangt zij per jaar slechts 356 euro van de 1758 euro alleenstaandeouderkortingen waar ze recht op heeft. Zo mist zij per maand dus 116 euro. Dat is een fors bedrag als je afhankelijk bent van een laag inkomen.

We vergelijken de situatie van Leila in de eerste plaats met een alleenstaande moeder die hetzelfde bedrag aan alimentatie ontvangt en net zo veel uren werkt maar een loon op hbo-niveau heeft. Zij verdient meer en betaalt meer loonbelastingheffing. Die alleenstaande moeder kan wél het gehele bedrag à 1758 euro aan alleenstaandeouderkortingen via haar belasting verzilveren. Dit is onrechtvaardig.

Neem in de tweede plaats een alleenstaande moeder met een volledige bijstandsuitkering. Die kan haar heffingskortingen wél volledig verzilveren, dit in tegenstelling tot Leila. De bijstandsmoeder is dus in veel gevallen gunstiger uit dan Leila. En dat, terwijl dezelfde regering het werken van alleenstaande moeders stimuleert…

Er zijn een kwart miljoen werkende ouders, bleek kortgeleden in de Tweede Kamer, die niet hun gehele heffingskortingen kunnen verzilveren. Een meerderheid van de Kamer wil dat in ieder geval de kinderkortingen en de ouderkortingen betaalbaar worden gesteld. Staatssecretaris Wijn vindt dat de belastingdiensten niet voor 2008 met extra taken belast kunnen worden, en weigert dus de motie de eerstkomende jaren uit te voeren.

De groep die de heffingskortingen onvoldoende kan verzilveren, bestaat echter al sinds 2001 en is groeiende, terwijl de lasten steeds hoger worden. Dat komt hard aan bij burgers zoals Leila die van het bestaansminimum moeten rondkomen.

Het is maar de vraag of het een en ander echt zo moeilijk uitvoerbaar is. Instrumenten daartoe zijn al vier jaar beschikbaar: de belastingdienst kan de heffingskortingen uitbetalen bij de voorlopige teruggave. Die verstrekt ze nu ook al. Laat de belastingdienst het maximale verzamelinkomen berekenen dat toegang geeft tot alle kortingen en -afhankelijk van de specifieke gezinssituatie- standaard de te verzilveren kortingen helemaal uitbetalen, ook al is er niet voldoende loonbelasting geheven.

Menskracht
Dit levert zelfs een besparing op bij de Belastingdienst. Veel bezwaren immers die betrekking hebben op de zogenaamde toegepaste heffingskortingen worden voorkomen en dat spaart menskracht.

Als sociaal raadsvrouw vind ik dat in 2006 in ieder geval de kinderkortingen en de ouderkortingen op deze wijze moeten worden verrekend. Vervolgens moeten ook de alleenstaandeouderkortingen zo snel mogelijk betaalbaar worden gesteld. Dat voorkomt veel financiële problemen.

De auteur is sociaal raadsvrouw bij de Stichting Meerwaarde te Haarlemmermeer. Het Sociaal Raadsliedenwerk is landelijk verenigd in de Maatschappelijk Ondernemers Groep (MOgroep).