Musk, die tot zes weken geleden Trumps medewerker was, kondigde zijn voornemen zaterdag aan uit onvrede over de begrotingswet die de president door de Senaat en het Huis van Afgevaardigden wist te loodsen.

Erg veel kans op succes heeft Musk met zijn America Party niet, denkt Amerikakenner prof. dr. James Kennedy. „Hij heeft geen achterban.”

Het is ook niet makkelijk het tweepartijenstelsel te doorbreken. Dat is al sinds de jaren 90 van de negentiende eeuw niet meer gelukt, zegt Kennedy, die zelf uit de Verenigde Staten komt. „De succesvolste poging was die van de onafhankelijke presidentskandidaat Ross Perot in 1992, en hij kwam niet verder dan 19 procent van de stemmen.”

Dat het tussen Trump en Musk misging, vindt Kennedy niet verwonderlijk. „Twee ego’s die hun eigen zin willen doordrijven. Het was van meet af aan de vraag hoe lang hun vriendschap zou standhouden. Daar komt bij dat hun prioriteiten verschilden. Musk vond het belangrijk de overheid af te slanken en efficiënter te maken. Trump vond dat alleen maar mooi als zijn politieke vijanden eronder zouden lijden. Hij is een populist.”

Trump stelde zondag dat Musk „volledig de weg kwijt is”. Hij noemde de miljardair een „treinwrak”, iemand die is ontspoord. Ook suggereerde hij dat Musk de partij opricht voor zijn eigen vermaak.

Musk plaatste vrijdag, op onafhankelijkheidsdag, een poll op zijn platform X waarin hij zijn ruim 221 miljoen volgers vroeg of zij een nieuwe partij willen. Ruim 1,2 miljoen volgers reageerden. Twee derde van hen gaf aan voorstander te zijn. Zaterdag liet Musk weten: „Jullie wilden een nieuwe politieke partij en jullie zullen die krijgen. Als het aankomt op het bankroet maken van ons land met verspilling en corruptie, leven we in een eenpartijsysteem, niet in een democratie. Vandaag is de America Party opgericht om u uw vrijheid terug te geven.”

Begrotingswet

Musk was een belangrijke steunpilaar voor Trump in de verkiezingscampagne. Nadat Trump opnieuw president werd, leidde Musk het Department of Government Efficiency (DOGE), dat moest snoeien in de overheidsuitgaven. Honderdduizenden ambtenaren kregen ontslag aangezegd. Musk bemoeide zich ook met verkiezingen in Europa.

Nadat hij eind mei terugtrad, begon Musk als muskiet voor Trumps regime te functioneren. Zo bekritiseerde de Teslabaas de One Big Beautiful Bill Act. „Als deze krankzinnige begrotingswet erdoor komt, wordt de Amerika Partij nog de volgende dag opgericht”, schreef de techmiljardair vorige week op X. Trump suggereerde daarna dat hij weleens fors zou kunnen gaan bezuinigen op subsidies waar Musk van profiteert. De president hield ook de mogelijkheid open dat hij zijn vroegere bondgenoot laat deporteren. Musk is overigens Amerikaans staatsburger, al is hij in Zuid-Afrika geboren.

Het parlement aanvaardde de begrotingswet vorige week. Musk zei dat alle bezuinigingen die hij heeft doorgevoerd in één klap ongedaan zijn gemaakt, want door deze wet kan het begrotingstekort oplopen tot 2,4 biljoen dollar. „Deze wet is de opmaat naar een nationaal bankroet. Het is fiscale zelfmoord.”

Een maand geleden schreef Musk op X dat Trump de verkiezingen nooit zou hebben gewonnen als de miljardair niet 250 miljoen dollar in de campagne had gestoken. Op zijn beurt beweerde de president dat Musk „aan het doordraaien” is en zich als een verongelijkt kind gedraagt „nu hij de glamour mist”.

Musk schreef daarop dat het tijd is „de echt grote bom te gooien”: de naam van Trump staat volgens hem in de Epsteindossiers. Dat betekent dat de president betrokken zou zijn geweest bij de escapades van Jeffrey Epstein, die in 2019 zelfmoord pleegde nadat hij was aangeklaagd vanwege misbruik van tientallen jonge meisjes. Musk schreef: „Markeer dit bericht voor de toekomst. De waarheid zal eens aan het licht komen.”