Zo’n veertig mannen staan in vier groepen om de piano met daarachter dirigent Peter Eilander. Links van hem de eerste (hogere) tenoren, tegenover hem de tweede (lagere) tenoren, daarnaast de baritons en rechts de laagste mannenpartij, de bassen. Een bewerking van Psalm 42 galmt door de christelijke gereformeerde kerk van Werkendam.

Tot iemand een fractie te vroeg inzet. De piano valt stil. De dirigent draait langzaam zijn hoofd naar links. „Jullie kunnen het zonder dirigent, begrijp ik.” Even later zit een van de partijen er net naast. „Zo zóú het natuurlijk kunnen”, reageert Eilander. Met een lach: „Maar het staat er niet.”

Bij mannenkoor Door Eendracht Verbonden houden ze wel van een grapje op zijn tijd. „Het moet gezellig zijn”, vindt Eilander, die na zo’n tien jaar volgend jaar vertrekt bij het koor. De goede sfeer trekt mensen uit de wijde omgeving. Sommige leden rijden een heel aantal andere koren voorbij, vertelt oudgediende Paul Visser.

Het mannenkoor, opgericht in 1982, oefent soms wekelijks, soms een keer in de twee weken. De laatste repetities van 2023 staan helemaal in het teken van het jaarlijkse kerstconcert. Zeker tien liederen komen deze laatste avond van november in rap tempo voorbij. Bewerkingen van bekende namen als Klaas Jan Mulder, Peter Wildeman, Martin Mans en Dick van Luttikhuizen –oud-dirigent van Door Eendracht Verbonden– klinken. Sommige liederen zijn gesneden koek, andere zijn nog vrij onbekend. In het lied ”Vrede” zit een lastige sprong voor de baritons. Ze zingen hetzelfde stukje een keer alleen en zitten dan wel in één keer goed. Eilander is positief: „Hebbes. Volgende week doen we hem nog een keer, dan komt het vast goed.”

Wiebelig

Soms klinkt een lied nog „een beetje wiebelig” naar Eilanders smaak. De uitdagende bewerking van Psalm 42 bijvoorbeeld. „Tweede tenoren, ik hoor jullie niet meer, zijn jullie aan het playbacken? En baritons, die mol geldt niet meer in maat 82 hè?” En bij het lied ”Een roze fris ontloken”: „Bassen, jullie zijn braaf de melodie aan het zingen, maar die hebben jullie hier helemaal niet. Houd de bladmuziek goed in de gaten, mannen!”

Zorgen dat ieder koorlid de juiste noten zingt, is voor de dirigent slechts een eerste stap naar een geslaagde uitvoering. Veel aandacht besteedt de dirigent aan de tekstbeleving. Zoals bij de kerstcantate van Willem Hendrik Zwart. „Dit stuk begint met lof, daarna volgt een vertelling. Vervolgens barst in één keer het ”Ere zij God” los. Dat is echt een moment in dit stuk. Zorg dat het staat als een huis.” Ook bij het lied ”Eeuwenlang geleden” mag het koor wat Eilander betreft nog wel wat meer uit de kast halen. „De regel ”maar Gods waarheid verscheen” is een omslagpunt in de tekst. Zet daar maar fors in.”

Op andere momenten wil de dirigent juist dat de muziek langzaam wegsterft. Het gaat soms niet zacht genoeg naar zijn smaak: „Er zijn baritons die iets te lang te hard blijven zingen bij het ”kyrie”. Je moet eigenlijk gewoon op mij letten.” Tal van aanwijzingen krijgen de koorleden deze avond. „Spreek de ”n” van ”amen” goed uit, bouw die laatste noten mooi uit, let op de rust, articuleer de woorden in dat loopje duidelijker.” Naast tips zijn er ook complimenten voor de koorleden. „De gang zit er lekker in, mannen!”

Na ”Een roze fris ontloken” is het kwart voor tien en wordt de avond afgesloten met een psalm. Eilander is tevreden: „Het was een heerlijke repetitie.”