Jan Mark ten Hove - 30 jan 2009 11:53 - Gewijzigd: 30 jan 2009 11:53

Nachtelijke montage van een uitkijktoren

Huppakee! Met een zwaai vliegt een afvalcontainer, gevuld met drie kuub zand, aan een ketting over een nieuwbouwhuis. Voor kraanmachinist Jan Boeve (28) uit Rijssen is het een routineklusje. „Zoiets gaat op de automatische piloot; dat doe je gewoon.”

Alle artikelen uit het dossier School en Beroep 2009 vind je hier.

Boeve is een ervaren kraanmachinist; al tien jaar lang is hij werknemer bij kraanverhuurbedrijf P&K uit Rijssen. En als je zo lang bij de baas bent, krijg je ook wel eens bijzondere klussen.

„Onlangs moesten we ’s nachts in Putten werken. Vanuit Vriezenveen was een schip naar Nijkerk gevaren met onderdelen van een uitkijktoren. Per zwaar transport ging de vracht over de weg van Nijkerk naar Putten. In Putten moesten we met de kraan de toren in elkaar zetten. Dan praat je toch al snel over onderdelen met een gewicht van 25 tot 40 ton.” De klus duurde tot halfvier de volgende ochtend.

Boeve maakt lange werkweken. „Weken van vijftig tot zestig uur zijn eerder regel dan uitzondering.” Hij reist stad en land af. „Omdat P&K een verhuurbedrijf is, kan ik volgende week bij wijze van spreken in Amsterdam staan en een dag later in Enschede.”

Bij sommige klussen is een kraan onmisbaar, aldus Boeve. „Bij veel opdrachten volstaat een graafshovel of een rupskraan niet. Het voordeel van een kraanmachine is dat je op hoogte kunt werken en dat je weinig last hebt van oneffenheden in het terrein.”

Certificaten
Na het vbo ging Boeve twee jaar timmeren. Dat beviel hem niet. Al langer wilde hij kraanmachinist worden. Als 18-jarige begon hij met de vakopleiding machinist mobiele kraan aan het SOMA College in Harderwijk. Na vier weken kreeg hij een voorlopig hijsbewijs als certificaat. Daarna ging Boeve twee jaar lang één dag per week naar Zwolle, om de theorie van het vak tot zich te nemen aan het Deltion College. De overige vier dagen werkte hij bij P&K.

Behalve het volgen van een vakopleiding en het halen van een hijsbewijs ben je als kraanmachinist verplicht een veiligheidscertificaat te behalen: de VCA, voluit: Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers. Die moet om de drie maanden afgetekend worden, als een soort urenverantwoording.

Gewichtsverdeling
Cruciaal bij het werken met een kraan is het rekening houden met gewichten. Daarvoor is bijvoorbeeld de aanhangwagen achter de kraan bestemd. „Hierop liggen contragewichten”, legt Boeve uit. Een elektronische waterpas geeft aan of de kraan horizontaal staat.

Bij het uitschuiven van de poten van de kraan worden stempelschotten geplaatst om te voorkomen dat de machine wegzakt in de grond. „Veiligheid is in ons vak erg belangrijk. De gevolgen van het omvallen van een kraan kunnen immens zijn.”

Een beveiligingslampje kleurt rood wanneer het maximumgewicht overschreden wordt. Zo snel kom je trouwens niet aan deze limiet; alleen de kraan met aanhanger weegt al zo’n 70 ton.

Kick
Het besturen van een kraan geeft een kick, aldus Boeve. „Mijn werk is mijn hobby, vandaar ook de lange werktijden. Ik vind het een uitdaging om een lastige klus te klaren.”

„Vorige week moesten een collega en ik in Enschede een chalet van 38 ton zwaar 10 meter verplaatsen. Op de oude plek worden de elektriciteit en de bestrating vernieuwd. Daarna moet het geheel weer worden teruggeplaatst.”

Een opmerkelijke opdracht was het verhuizen van een grote steen, afgelopen voorjaar. „Een gedenksteen van 18 ton zwaar moest een kilometer of vijf verplaatst worden: van steenfabriek Smeijers en Voortman in Rijssen naar een locatie midden in een bos in Markelo.” Het gevaarte staat daar inmiddels als een herdenkingssteen voor een tijdpad.

Alle artikelen uit het dossier School en Beroep 2009 vind je hier.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Opleiding

* Vooropleiding: vmbo.
* Vakopleidingen: SOMA Harderwijk, VTC Barneveld, VBTO Apeldoorn, roc-opleidingen machinist torenkraan, machinist mobiele kraan.
* Vakdiploma’s: VCA-basisveiligheidscursus, vrachtwagenrijbewijs, hijsbewijs TCVT mobiele kraan.
* Opleidingsduur: roc-opleidingen duren 2,5 jaar.