Niet alle getuigen geloven in meer slachtoffers

Twijfels over juistheid
dodental Bijlmer

De gedachte dat naast de 43 begraven slachtoffers nog een aantal mensen is omgekomen, leeft al enkele jaren. Een aantal illegaal in Nederland verblijvende mensen en anderen die nog steeds worden vermist, zouden in de vuurhaard volledig zijn „verast”, zodat van hen nooit iets is teruggevonden.

Brandweerman J. A. Vervoort, die bij het blussen van de Bijlmerbrand was betrokken, getuigde 14 dagen geleden voor de parlementaire enquêtecommissie dat zoiets goed denkbaar is. Hij kwam in woningen waar alles, op een stalen bedspiraal na, volledig was verdwenen. „Als er meubels volledig verast zijn, kunnen er ook mensen helemaal zijn verdwenen.”

Prof. A. Busuttil van de Universiteit van Edinburgh schatte enkele jaren geleden dat 10 procent van de slachtoffers volledig was weggevaagd. Volgens hem is dat ook gebeurd met zeventien inwoners van het Schotse Lockerbie en met twee passagiers van het Pan Am-toestel dat daar neerstortte in 1989.

De Nederlandse patholoog-anatoom C. Hens van het Gerechtelijk Laboratorium in Rijswijk bevestigde dat verhaal. De ervaring in crematoria leert, zo stelde Hens, dat een menselijk lichaam bij een temperatuur van 1100 graden Celsius vergaat. Bij een brand is een hoeveelheid van tussen de 10 en 100 liter kerosine genoeg voor het totaal verdwijnen van een menselijk lichaam.

Ongeloof
Leider L. van der Pols van het Rampen Identificatie Team sprak vanmorgen voor de commissie zijn ongeloof uit over de gedachte dat er meer dan 43 doden zouden zijn gevallen. Volgens hem zou in geval van extreme hitte en inferno altijd nog het gebit teruggevonden moeten worden. „Je houdt altijd wat over. Dat is onze praktijkervaring.”

Volgens Van der Pols is het in elk geval onjuist dat slachtoffers zouden zijn afgevoerd als gevolg van onzorgvuldige bergingswerkzaamheden. Hij gaf toe dat op vuilstortplaatsen kleine lichaamsonderdelen zijn teruggevonden. „Maar het gaat daarbij niet om bruikbaar materiaal, het kunnen ook dierlijke resten zijn geweest. Een hele hand, voet, romp of been zat er in ieder geval niet bij.”

Versnelde berging
Van der Pols had wel kritiek op de maatregel die de beleidsmakers in het stadhuis die bewuste maandagochtend vroeg namen om de bergingswerkzaamheden te versnellen. „Dat maakt de berging onzorgvuldiger en in verband met instortingsgevaar ook onveiliger.”

In het beleidscentrum werd ervan uitgegaan dat er onder het puin mogelijk nog overlevenden lagen. Van der Pols: „Dat was een verkeerde aanname. Wij gingen direct al uit van een veel lager aantal slachtoffers dan de mensen in het beleidscentrum. Een eenvoudige berekening leerde dat er geen tachtig, maar achttien woningen waren verwoest.”

Van der Pols suggereerde ook dat de beleidsmakers zich hebben laten leiden door de camerabeelden die zij rechtstreeks van de rampplek kregen. „Voor die beelden moet je jezelf in een crisiscentrum afsluiten. Anders krijg je te maken met de druk om rigoureuze maatregelen te nemen.”

Uiteindelijk is het bergen niet onzorgvuldig verlopen, aldus Van der Pols. „De versnelling zat meer in het realiseren van een 24-uursbezetting dan het sneller afgraven van de puinhopen. Mijn mensen van het RIT-team hebben alles met een schopje doorzocht.”

Overtuigd
Politiecommandant Welten, brandweercommandant Te Boekhorst en de heer Iwema Bakker van de Amsterdamse GG & GD wilden gisteren voor de commissie beroepshalve niet uitsluiten dat er meer dodelijke slachtoffers zouden zijn dan de 39 Bijlmerbewoners en de vier inzittenden van het vliegtuig. Toch zijn ze er alledrie van overtuigd dat het officiële dodental van 43 juist is. Welten vertelde hoe de politie in totaal een lijst van 1588 vermisten natrok en uiteindelijk uitkwam op 43 vermisten.

Maanmannen naar
rijk der fabelen