Top van Barak en
Arafat afgeblazen

Wel zal Arafat vandaag naar Egypte afreizen voor besprekingen met president Mubarak. Onduidelijk is nog of Barak later op de dag ook met Mubarak zal overleggen. De Egyptische president geldt met Clinton als de belangrijkste bemiddelaar in het vredesproces.

Washington wilde niet te veel gewicht hechten aan het schrappen van de bilaterale gesprekken tussen Arafat en Barak, die elkaar voor het laatst in oktober spraken. Cruciaal is of Mubarak, namens de Arabische wereld, Arafat toestemming geeft om over Clintons plannen verder te praten, is de lezing van de Amerikanen.

Barak twijfelde gisteravond al openlijk of hij wel naar Sharm el-Sheik zou gaan. Israël ziet in de laatste voorstellen van Clinton wel „een basis voor discussie”, zo bleek na beraad van het Israëlische kabinet. Voorwaarde is daarbij dat ook de Palestijnen de voorstellen als basis aanvaarden.

Maar die vinden de schriftelijke voorstellen te vaag. Ze vragen onder meer om landkaarten waarop de VS aangeven welke verdeling van de grond zij precies voor ogen hebben.

Israël maakt zich vooral zorgen over hoe de toegang tot de „heilige plaatsen” in Jeruzalem wordt geregeld. De voor Joden, christenen en moslims waardevolle Tempelberg komt volgens Clintons plannen grotendeels onder Palestijns gezag.

De Israëlische premier, Barak, weigert volgens zijn veiligheidsadviseur ieder vredesakkoord met de Palestijnen waarin de Tempelberg Palestijns grondgebied wordt. Als Barak bij deze weigering blijft, betekent dat het einde van het voorliggende compromisvoorstel van de Amerikaanse president Clinton.

Beide partijen hebben bovendien vragen over het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen naar Israël. Weinig is bekend van Clintons plannen hieromtrent, maar duidelijk is dat veel minder mensen kunnen terugkeren dan de Palestijnen met de desbetreffende VN-resoluties in de hand eisen.

De VS hadden gisteren al een antwoord van de partijen verwacht. Washington toonde zich na verstrijken van de termijn bereid te wachten tot de weekwisseling. Clinton heeft echter grote haast, omdat hij op 20 januari plaats moet maken voor George W. Bush. Hij hoopt voor die tijd een vredesregeling te treffen.

Protesten
Op verschillende plaatsen in Israël is gisteren gedemonstreerd tegen het vredesplan. Het protest richt zich vooral tegen het voorstel rond de Tempelberg. In Jeruzalem werd bij regeringsgebouwen gedemonstreerd op het moment dat het kabinet-Barak bijeen was om een reactie te formuleren op het Amerikaanse vredesvoorstel. Op spandoeken van de demonstranten stond onder meer ”De Tempelberg is van ons”.

Op de Westelijke Jordaanoever kwam het tot een incident. Joodse kolonisten bestormden een legerpost aan de grens met buurland Jordanië. De kolonisten protesteerden daarmee tegen een mogelijke terugtrekking van het Israëlische leger uit het gebied.

Een meerderheid van de Israëliërs staat niet achter het compromisvoorstel van Clinton. Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerde opiniepeiling in het dagblad Jerusalem Post.

Uit de enquête blijkt dat 52 procent van de Israëliërs afwijzend tegenover het Amerikaans voorstel staat, 38 procent is voorstander en 10 procent heeft geen mening. Voor het onderzoek werden 501 mensen ondervraagd.

Beide partijen willen nog wel verduidelijkingen van Clinton voordat zij een officiële reactie geven.