Ontmoeting tussen
Barak en Arafat

JERUZALEM – De Israëlische premier, Ehud Barak, en de Palestijnse leider Yasser Arafat zullen morgen een topontmoeting houden in Egypte, hebben de Israëlische media bericht. De leiders zouden willen proberen overeenstemming te bereiken over het vredesplan dat de Amerikaanse president Bill Clinton hun heeft voorgelegd.

De twee partijen worden morgen in de badplaats Sharm el-Sheik ontvangen door de Egyptische president, Hosni Mubarak. Volgens de Israëlische radio hebben Barak en Arafat de afgelopen nacht tijdens een telefonisch gesprek besloten tot de rechtstreekse ontmoeting.

Arafat zei vanochtend na een bezoek aan een moskee in de Gazastrook dat de Palestijnen nog steeds nadenken over het Amerikaanse vredesvoorstel. Hij noemde de komende dagen beslissend. „Met Allahs hulp zal een Palestijnse jongen of een Palestijnse meisje de vlag van Palestina gaan hijsen boven de muren van Jeruzalem”, aldus de Palestijnse leider.

De Amerikaanse president had Israël en de Palestijnen gevraagd om uiterlijk vandaag te laten weten of zijn voorstel de basis zou kunnen vormen voor een vredesverdrag. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei gisteren echter dat Clinton hoopt later deze week antwoorden te krijgen.

Barak heeft al gezegd dat hij wel wat ziet in het Amerikaanse voorstel. Vanochtend vergaderde hij erover met zijn veiligheidskabinet, berichtte de Israëlische radio. De door de Palestijnen gewenste terugkeer van miljoenen Palestijnse vluchtelingen naar Israël lijkt de voornaamste hindernis die nog moet worden genomen in het vredesproces.

Hoofdstad
Een van de leiders van Arafats Fatah-beweging, Hussein Ascheik, zei dat een akkoord met Israël moet uitgaan van het principe dat alle Palestijnse vluchtelingen recht hebben op terugkeer naar de dorpen waar ze vandaan komen. Clintons voorstel, dat de Palestijnen zelfbestuur over Oost-Jeruzalem geeft, voorziet daar niet in. De Amerikaanse president zou er voorstander van zijn dat de meeste Palestijnen in de landen blijven waar ze de afgelopen decennia als vluchteling hebben gewoond, zoals Jordanië, Syrië en Libanon, of naar de Palestijnse gebieden trekken. Slechts een klein deel van de vluchtelingen zou volgens het voorstel daadwerkelijk naar Israël mogen terugkeren.

Barak zei dat de tijd rijp is voor een vredesregeling. Hij erkende dat het onderhandelen voor beide partijen een moeizaam en pijnlijk proces is, maar hij zei ook dat als het niet lukt vrede te sluiten het einde van de ellende nog lang niet in zicht is. Als Arafat met het voorstel instemt, zullen wij dat vermoedelijk ook doen, verklaarde Barak voor de televisie.

Clinton wil dat Israël het bestuur over de Arabische wijken in Oost-Jeruzalem overlaat aan de Palestijnen en dat de Palestijnen de soevereiniteit krijgen over de Tempelberg. De burgemeester van Jeruzalem, Ehud Olmert, maakte duidelijk daar niets in te zien. „Ons volk heeft 2000 jaar lang gebeden voor een terugkeer naar Jeruzalem en ervan gedroomd naar één enkele plek te kunnen gaan, de Tempelberg. Wie heeft Ehud Barak toestemming gegeven die zomaar op te geven?”

De Tempelberg, waar in een ver verleden de tempel van de Joden stond, is de heiligste plek binnen het Jodendom. Voor de moslims is de Al Aqsa-moskee, die is gebouwd boven op de ruïnes van de verwoeste tempel, het op twee na belangrijkste heiligdom.

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Shlomo Ben-Ami, had het over het afstaan van de zeggenschap over de Tempelberg toen hij gisteravond zei dat voor Israël „de tijd van de grote, historische concessie is gekomen.” De bewindsman stelde dat er een „nieuwe fase in het zionisme” aanbreekt, waarin het Israëlische deel van Jeruzalem door de buitenwereld zal worden erkend als hoofdstad van Israël.

De Israëlische onderhandelaars hebben haast. Niet alleen omdat de ambtstermijn van de Amerikaanse president op zijn eind loopt, maar ook omdat in Israël op 6 februari vervroegde premiersverkiezingen worden gehouden, waarbij Barak het moet opnemen tegen de rechtse leider Ariel Sharon. Die liet gisteren al weten dat hij zich als hij tot premier wordt gekozen niet gebonden acht aan een jawoord van Barak aan de Palestijnen.