Voorpagina 16 oktober 2000

VN komen met „acceptabel” compromis

Alom pessimisme
rond top Arafat-Barak

Van onze buitenlandredactie
SHARM EL-SHEIK – De verwachtingen over de top tussen de Palestijnse leider Arafat en premier Barak zijn niet hooggespannen. Een medewerker van VN-secretaris Annan zei evenwel vanochtend dat „een voor alle partijen acceptabel compromis” op tafel ligt. De formule moet een eind maken aan het geweld in Israël en de Palestijnse gebieden.

De top dient allereerst om dat geweld te bezweren. „Als de rust niet weerkeert, kun je helemaal niets”, zei VS-gezant Dennis Ross gisteren.

Een woordvoerder van de Israëlische premier Barak zei vanochtend voor de Israëlische radio dat de top kan uitlopen tot twee dagen.

Washington noch de andere deelnemers verwachten dat de bijeenkomst een beslissende stap op weg naar een akkoord voor duurzame vrede oplevert. „Dit is een zeer moeilijke situatie”, zei de veiligheidsadviseur van president Clinton, Sandy Berger, gisteren. „De emoties en frustraties zijn zeer hoog aan beide kanten.”

Gisteren deden zich geen grote botsingen meer voor tussen Israëlische troepen en Palestijnen. Wel overleed in Ramallah een man die vier dagen geleden een kogel in zijn hoofd had gekregen. Het aantal doden sinds het begin van het geweld eind september steeg daarmee tot honderd.

Als nieuwe belastende factor bevestigde Israël gisteren dat de radicale moslimbeweging Hezbollah nog een Israëlische militair in handen heeft weten te krijgen. Het is een reservekolonel die volgens Israël inmiddels in Libanon vastzit. De zakenman werd in Europa ontvoerd. Barak sprak van een „ernstige daad van terreur.”

Naast de gastheer van de top in Sharm el-Sheik, de Egyptische president Hosni Mubarak, zullen ook Clinton en de Jordaanse koning Abdullah aanwezig zijn, alsmede Kofi Annan, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken gaf gisteren aan dat ook president Vladimir Poetin de top mogelijk zal bijwonen.

Nog niet aan toe
Ook premier Barak maakte gisteren een pessimistische indruk. Tegen zijn kabinet zei hij te geloven dat de Palestijnse leiders er nog niet aan toe zijn om compromissen te sluiten die blijvende vrede mogelijk maken. Wel zei Barak te geloven dat Israël uiteindelijk vrede zal sluiten met de Palestijnen.

Groepen Palestijnen losten gisteravond met automatische wapens voor het kantoor van Arafat salvo's in de lucht om hun afkeuring te laten blijken over de deelname van hun leider aan de top. Arafat kwam daarop naar de poort van het complex om een menigte van 200 Palestijnen uitleg te geven over zijn besluit naar Egypte af te reizen. „We gaan naar Sharm el-Sheik, maar we nemen de eis van het Palestijnse volk mee”, aldus Arafat. „We zijn op weg naar Jeruzalem, totdat een Palestijns kind de Palestijnse vlag boven de muren van Jeruzalem hijst.”

Eerder op de avond leek Arafats deelname aan de top nog onzeker, omdat de partijen van mening verschilden over de agenda. „President Arafat gaat niet naar de top als we geen agenda bereiken die een kans op succes biedt”, zei de Palestijnse minister Nabil Shaath.

In Palestijnse vluchtelingenkampen in de Gazastrook riepen duizenden aanhangers van Arafats Fatah-factie hun leider op niet naar de top te gaan. In Hebron op de Westoever meldden zaterdag tientallen mannen zich aan voor een nieuwe militie. Eerder op de dag woonden circa 7000 mensen de begrafenis bij van een Palestijn die een dag eerder bij een confrontatie met het Israelische leger was doodgeschoten. Palestijnse politiemannen in uniform droegen de kist van het slachtoffer en vanuit de menigte werd in de lucht geschoten en geroepen: „Weg met de olijftak, lang leve het geweer.”

Excuses
Het Israëlische leger heeft zijn excuses aangeboden voor het neerschieten van een Palestijnse boer, die vrijdag op een ezel over een weg in de buurt van een Joodse nederzetting op de Westoever reed. De boer, de 38-jarige Ibrahim Abu Turki, werd door een kogel in zijn hoofd getroffen en ligt in coma. Volgens het leger had een soldaat waarschuwingsschoten willen lossen, maar per ongeluk Abu Turki getroffen. Abu Turki's broer Abdel Majid werd twee jaar geleden op dezelfde weg door een Joodse tiener zonder aanleiding doodgeslagen met een stok.

De beelden van de uitzinnige menigte die zich uitleeft op de lichamen van de twee Israëlische soldaten die vorige week in Ramallah werden gelyncht, werden door de Israëlische televisie keer op keer vertoond, evenals de beelden van een voorganger die vrijdag in Gaza tijdens een gebedsdienst de gelovigen opriep „de Joden” te doden.

In Jeruzalem werden dertien fans van Beit Jeruzalem voor korte tijd opgepakt nadat ze tijdens een wedstrijd „Dood aan de Arabieren” hadden geroepen. Enkelen hielden een spandoek omhoog met dreigementen.

Zie ook:
Dossier Israël

Hezbollah ontvoert opnieuw Israëliër

Vredesproces niet op agenda Israël

Vrouw gelynchte militair sprak met moordenaar

Kok belt Peres en Arafat over onlusten Israël