Louise Henriëtte, heldin van Oranienburg

„Was ik maar een boerin”

ORANIENBURG – „O, was ik maar een boerin, dan kon ik iemand kiezen naar mijn zin en wie ik liefhad!”, verzuchtte Louise Henriëtte van Oranje (1627-1667) toen ze in 1646 moest trouwen met Frederik Willem, keurvorst van Brandenburg. Ze was verliefd op ene Charles, maar die werd door haar ouders Frederik Hendrik en Amalia van Solms te licht bevonden.

Noblesse oblige (adel verplicht) en Louise werd een meer dan ordentelijke keurvorstin. Frederik Willem was zo tevreden, dat hij haar verwende met slot Oranienburg, nu een uurtje sporen van Berlijn. Ze richtte het heel Nederlands in, binnen en buiten, en deed veel voor wat nu een 30.000 zielen tellend stadje is. Ze hielp de landbouw vooruit, liet de kerk oppoetsen en stichtte een weeshuis. Ze gaf een belangrijke impuls aan het leven in de omgeving.

Het slot raakte deze eeuw, door woest gebruik van soldaten en politie, in verval. Maar recent werd het voor 18 miljoen gulden (gedeeltelijk afkomstig van de Europese Unie) opgeknapt en vorige week kwamen Koningin Beatrix en prins Claus er de tentoonstelling ”Onder den Oranjeboom” openen, over Nederlandse kunst aan Duitse vorstenhoven.

Ze werden vergezeld door de nieuwe Duitse president Johannes Rau, die in die hoedanigheid voor het eerst een monarch mocht verwelkomen in zijn Berlijnse residentie Slot Bellevue.

Ongeveer vijfhonderd kunstwerken en -voorwerpen zijn uit verschillenden landen in Oranienburg verzameld. Namen als Rubens, Van Dyck en Honthorst zijn vertegenwoordigd. Het duurste stuk alleen al zou een verzekerde waarde hebben van 15 miljoen gulden. Koningin Beatrix is zelf een van de belangrijkste bruikleengevers voor de tentoonstelling, die eind dit jaar ook naar Museum Paleis Het Loo in Apeldoorn komt.

Sachsenhausen
Behalve de president was ook de Brandenburgse minister-president Manfred Stolpe naar Oranienburg gekomen. „Nederlanders zijn belangrijke partners voor ons. Ze bieden vaak een goede oriëntatie bij tal van zaken. Ook het poldermodel is voor ons zeer interessant”, aldus de SPD'er tijdens de openingsplechtigheid.

Stolpe herinnerde er tijdens de expositie aan, net als Oranienburgs burgemeester Hans-Joachim Laesicke, dat zowel de goede als de slechte zaken uit de gezamenlijke geschiedenis blijvend in herinnering moeten blijven. „Dat zal ons de weg wijzen in Europa.” In Oranienburg ligt het voormalig concentratiekamp Sachsenhausen, waar ook vele duizenden Nederlanders een gruwelijke tijd hebben gehad die velen van hen niet hebben overleefd.

Voor het slot staat niet alleen een bronzen beeld van Louise Henriëtte, maar ook een stenen vrouw die treurt om de slachtoffers van Sachsenhausen. Onder de genodigden bij de tentoonstelling ”Onder den Oranjeboom” waren ook enkele Nederlandse overlevenden van het kamp, die in de buurt waren voor de opening van een expositie over de gevangenen uit ons land in Sachsenhausen. Stolpe noemde het een goede zaak dat zij in Oranienburg aanwezig waren.