Voorpagina 10 mei 1999

Peking vraagt spoedzitting Veiligheidsraad

China furieus na aanval
NAVO op ambassade

Van onze correspondent
NEW YORK – China schort het overleg met de Verenigde Staten op een aantal terreinen op nadat de Chinese ambassade in Belgrado zaterdagmorgen vroeg tijdens NAVO-bombardementen werd getroffen en zwaar werd beschadigd. Drie Chinese journalisten kwamen daarbij om het leven en twintig personeelsleden van de ambassade werden gewond.

De NAVO gaf onmiddellijk toe dat het om een vergissing ging. Men ging ervan uit dat op de plaats van de ambassade het Federale Servische Bureau voor Aankoop en Productie (van wapens) stond. Maar sinds 4 jaar staat op die plaats de Chinese ambassade.

Peking vroeg onmiddellijk om spoedberaad van de VN-Veiligheidsraad, waar het bombardement door China en Rusland scherp werd veroordeeld. President Clinton en NAVO-secretaris-generaal Solana boden persoonlijk hun verontschuldigingen aan voor de ongelukkige gang van zaken, maar de Chinese ambassadeur Li Zhaoxing wees dat af als „een laffe poging om afschuwelijke gruweldaden goed te praten.”

Tsjernomyrdin
De Russische gezant voor Joegoslavië, Viktor Tsjernomyrdin, is naar Peking gereisd voor overleg over de crisis in Kosovo. Tsjernomyrdin, die hard werkt aan een diplomatieke oplossing van het conflict, is benieuwd welke houding Peking nu gaat innemen. China heeft vetorecht in de VN-Veiligheidsraad en kan een eventuele hardbevochten resolutie, die kan leiden tot een diplomatieke doorbraak, nu op haar beurt bombarderen. Jeltsin voerde vanochtend telefonisch overleg met zijn ambtgenoot Jiang Zemin. Bijzonderheden zijn niet bekendgemaakt.

De Chinese regering besloot vandaag in elk geval de uitwisseling van militaire gegevens met de Verenigde Staten op te schorten. Ook de dialoog met de Amerikanen over de rechten van de mens wordt voor onbepaalde duur gestaakt. Bij de samenwerking op militair gebied gaat het om het tegengaan van de verspreiding van kernwapens, wapenbeheersing en de internationale veiligheid.

In China kwamen na het incident grote massa's op de been die hun woede koelden op de vestigingen van verschillende NAVO-lidstaten, waarbij vooral Amerikaanse vertegenwoordigingen het moesten ontgelden. In Chendu ging de residentie van de Amerikaanse ambassadeur in vlammen op en werd het consulaat zwaar beschadigd. De Amerikaanse pers en media melden intussen uit China dat de Chinese politie en het leger de woedende massa's niet veel in de weg leggen en soms zelfs assisteren bij hun agressieve manifestaties. „Het is duidelijk dat de Chinese leiders deze quasi-spontane golf van verontwaardiging organiseren, maar de vraag is voor welk doel”, aldus senator John McCain in Washington.

Plaatsvervangend minister van buitenlandse zaken Thomas Pickering waarschuwde voor „ernstige gevolgen” voor de Amerikaans-Chinese betrekkingen als er geen eind komt aan de aanvallen op Amerikaanse vestigingen, waaronder ook de ambassade in Peking. De Amerikaanse ambassadeur in China, Jim Sasser, vreest dat de veiligheid van zijn staf niet meer gewaarborgd is als de demonstraties uit de hand lopen.

Reisadvies
Intussen raadt Washington alle Amerikanen aan om China voorlopig te mijden. Amerikanen die momenteel in China zijn, moeten de grootste voorzorgsmaatregelen in acht nemen. Washington heeft een aantal consulaten in China gesloten en heeft officiële reizen naar de Chinese Volksrepubliek voorlopig afgelast.

De hevige Chinese reactie op het bombardement in Belgrado verbaast diplomatieke kringen in Washington en binnen de Verenigde Naties in New York. „Het bijeenroepen van de VN-Veiligheidsraad na het bombardement op de ambassade was al erg extreem en ongebruikelijk. De massademonstraties in China, die zeker niet spontaan zijn, zetten de zaak nog scherper aan. Het lijkt erop dat China zich op deze manier een plaats wil veroveren aan de gesprekstafel over Kosovo, waar het standpunt van Peking tot nu toe werd genegeerd. Dat was zeker frustrerend voor een permanent lid van de VN-Veiligheidsraad, maar wat er nu gebeurt zal China's positie als behoedzaam speler op het internationale diplomatieke toneel zeker niet versterken”, aldus het commentaar van een westerse VN-ambassadeur.

Zie ook:
NAVO zet aanvallen op Joegoslavië voort

Voltreffers ambassade waren geen missers

Massale betogingen in Chinese steden

Gematigde Albanese leider Agani vermoord

Fischer: Westen zal Kosovo-crisis oplossen

Milosevic brengt rijkdom onder in Zuid-Afrika

Hongarije pleit voor autonomie Vojvodina

NAVO laat olietankers voorlopig ongemoeid

UCK veroordeelt president Kosovo

Rusland kan niet zonder westers geld

Korte berichtgeving