Belgrado berecht drie soldaten VS

Minister van Defensie William Cohen zei dat de Verenigde Staten met alle beschikbare middelen zullen proberen de gevangengenomen soldaten vrij te krijgen. Generaal Henry Shelton, die Cohen vergezelde op een persconferentie, zei in antwoord op de vraag of de VS zullen proberen de soldaten te redden dat er „enkele initiatieven” in gang zijn gezet. Hij wilde niet verder uitweiden.

President Bill Clinton zei dat zijn land de Joegoslavische president, Slobodan Milosevic, persoonlijk verantwoordelijk houdt voor de veiligheid van de gevangengenomen soldaten. „Hun gevangenhouding is ongegrond. Het is zeker ongegrond om hen te berechten”, zei Clinton in een toespraak op een marinebasis in Norfolk. Ook de NAVO liet weten Milosevic verantwoordelijk te houden voor de veiligheid van het drietal.

Effect
De VS en de NAVO zijn niet alleen geschokt door de gevangenneming van de drie, maar ook bezorgd over het effect dat de 'presentatie' van de duidelijk gewond geraakte mannen op de Servische televisie kan hebben op de publieke opinie. Het is voor het eerst sinds het begin van de luchtacties tegen Joegoslavië dat er geallieerde soldaten gevangengenomen zijn.

Washington heeft via de Zweedse diplomatie –die de belangen van de VS in Joegoslavië waarneemt– geëist dat de gevangenen humaan worden behandeld en dat ze onmiddellijk bezocht kunnen worden door het Internationale Rode Kruis.

De geallieerden en de Joegoslavische autoriteiten zijn het er slechts over eens dat de drie vastzitten en dat het gaat om de 24-jarige Andrew Ramirez, de 25-jarige Christopher Stone en de 24-jarige Steven Gonzales. Over de plaats waar ze gepakt zijn bestaat verschil van mening, evenals over de vraag of ze als krijgsgevangenen moeten worden behandeld.

Belgrado zegt dat de drie „diep waren doorgedrongen op Servisch gebied”, maar de NAVO en de VS stellen dat de Amerikanen door de Serviërs zijn ontvoerd toen ze op patrouille waren op Macedonisch grondgebied.

De Britse regering heeft Servië ervan beschuldigd de Conventie van Genève geschonden te hebben door de drie uit propagandistische overwegingen op de televisie te vertonen. Joegoslavische functionarissen stelden echter dat de drie geen krijgsgevangenen zijn omdat Joegoslavië het gewapende conflict niet is begonnen en omdat de NAVO Joegoslavië niet de oorlog heeft verklaard. De conventie geldt echter voor gevangenen in elk gewapend conflict.

De Amerikaanse president Clinton kreeg gisteren kort na middernacht de tijding dat de drie sinds woensdagavond vermiste militairen van de Amerikaanse basis in het Duitse Schweinfurt in handen van de Serviërs waren. Korte tijd later kon hij, en met hem televisiekijkers in de hele westerse wereld, de drie zien, met verwondingen aan hun gezicht.

De vernederende beelden van de 'presentatie' van de drie op de Servische tv kunnen een groot effect hebben op de steun voor de luchtacties van de NAVO in Joegoslavië. „De mensen worden met de neus op de feiten gedrukt dat het gaat om een militaire operatie en niet om een videospelletje”, zegt opiniepeilingsexpert Don Ferree van de Universiteit van Connecticut.

Het kan twee kanten opgaan: het publiek kan harder optreden tegen de 'boosdoeners' eisen, net als tijdens de Golfoorlog na de vertoning van de beelden van in Irak gevangenzittende geallieerde soldaten. Maar de tv-kijkende kiezers kunnen ook zo getraumatiseerd reageren dat de politiek het moeilijk krijgt met doorzetten van de acties. Dit was het geval na de beelden waarop een dode Amerikaan vrijwel naakt over straat werd gesleept in Somalië.

Luchtaanvallen
De NAVO liet gisteren weten dat de aanvallen op Joegoslavië onverminderd door gaan. De Amerikaanse president Clinton zei dat de acties ook met Pasen doorgaan. Ook minister van Defensie Cohen zei dat de operatie Allied Force gewoon zal worden voortgezet. „We boeken vooruitgang richting ons doel, het beschadigen en uitschakelen van de troepen van Milosevic.”

Tegen alle planningen in wordt er in de Verenigde Staten gewerkt aan de voorbereidingen voor het zenden van grondtroepen, zo meldde de Wall Street Journal gisteren. In de Washington Post pleitte de invloedrijke Republikeinse senator Richard Lugar voor de inzet van grondtroepen.

NAVO-secretaris-generaal Solana herhaalde in Brussel dat de verdragsorganisatie „op dit moment” nog niet voorbereid is op het sturen van grondtroepen, tenzij het om een vredesmacht gaat die toezicht moet houden op een vredesakkoord.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, zei tegen het sturen van grondtroepen te zijn. „Grondtroepen zullen het probleem niet oplossen.” De Britse minister van Defensie, George Robertson, waarschuwde dat het zenden van grondtroepen de situatie mogelijk zou verergeren en stelde dat de luchtaanvallen al succes opleveren.

Tanjug meldde dat Milosevic de hoogste legercommandant voor Montenegro en zeven andere hoge militairen heeft vervangen, daarmee voeding gevend aan de geruchten over een mogelijke militaire coup die hij in het pro-westerse Montenegro zou willen plegen. Als nieuwe commandant van het in Montenegro gevestigde tweede legerkorps wees Milosevic zijn vertrouweling Milorad Obradovic aan. Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Robin Cook, zou de onrust in de legertop erop kunnen duiden dat er onvrede bestaat over de koers van Milosevic.

Israël vraagt zich af of het „straks aan de beurt” is

Brug over de Sava
hield stand

Korte berichtgeving

Oorlog in Kosovo is geen godsdienstoorlog