Van der Wall: Ook Leiden moet over zijn toekomst nadenken
Ruimte voor alle overtuigingen
Door B. J. Spruyt
LEIDEN – De Leidse faculteit der godgeleerdheid is de oudste van Nederland, bewijzen historische bronnen. En zij behoort tot de beste, bevestigen onderzoeksrapporten en studenten. Maar haar voortbestaan is niet onbedreigd. De decaan, mevrouw prof. dr. E. G. E. van der Wall, wil de dreigende sanering van de theologische faculteiten echter „nuchter, eerlijk en zakelijk” benaderen.
Mevrouw Van der Wall vindt de huidige situatie bepaald niet onhoudbaar. „Het gaat eigenlijk best”. Ze erkent wel dat in de toekomst een andere situatie kan intreden, „wanneer de studentenaantallen blijven dalen. De huidige overlegronde onder leiding van prof. Van den Broek is ook niet bedoeld voor de toestand zoals die nu is maar voor de toekomst”.
Prof. Van der Wall is sinds 1992 hoogleraar kerkgeschiedenis van na de Reformatie. Ze kan zich een decimering of opheffing van haar faculteit eigenlijk niet goed voorstellen. De Leidse faculteit is om te beginnen de oudste, in 1575 opgericht om een opleiding aan de predikanten van de jonge calvinistische kerk te bieden.
Waardering
„De waardering voor onze faculteit is bovendien groot”, zegt Van der Wall. Zij wijst daarbij op de rapporten van Oberman en Van den Broek, die zich allebei „zeer positief” over de Leidse faculteit der godgeleerdheid uitlieten. Ook onder studenten wordt Leiden goed beoordeeld. In de meest recente landelijke Keuzegids Hoger Onderwijs beoordelen studenten de Leidse faculteit als „de beste”. Een universitair instituut dat onderzoek verricht naar het academisch onderwijs in Leiden tekende uit de mond van de studenten een zeer gunstig oordeel op.
„De faculteit heeft een objectieve manier om naar zaken te kijken. Dat is weldadig, daar studeer ik voor”, zei een van de studenten. Als pluspunten werden genoemd de kleinschaligheid, het goede contact met de docenten, de nadruk op het bronnenonderzoek en het belang van eigen oordeelsvorming. „Vanwege dat laatste komen er studenten uit Utrecht en Amsterdam hier in Leiden hun kerkelijke opleiding doen”, aldus Van der Wall.
Het instituut concludeerde dan ook dat de studenten „met veel plezier studeren”. „Zij hebben het gevoel dat zij een zeer degelijke, brede, klassieke opleiding genieten van hoog academisch niveau”. Vooral dat laatste oordeel heeft de docenten van de faculteit goed gedaan. „Want dat is precies waarnaar wij streven: een gedegen klassieke opleiding”.
Leiden zoekt zijn eigen identiteit ook nog in een ander onderscheid. „Meer dan aan andere faculteiten krijgen studenten in Leiden alle ruimte om zich thuis te voelen, zonder dat zij in een bepaalde richting worden gedrongen”. Ook studenten uit de gereformeerde gezindte ontdekken die ruimte in toenemende mate. Zij hebben in Leiden een eigen dispuut: “Synopsis purioris theologiae”. Het dispuut vierde onlangs zijn tweede lustrum. „Studenten met een orthodoxe achtergrond komen hier volledig aan hun trekken, omdat het onderwijs in de kerkgeschiedenis sterk op de reformatorische traditie is gericht”, zegt Van der Wall.
Nadere Reformatie
In overleg met dr. W. Verboom, die namens de Gereformeerde Bond als docent aan de Leidse faculteit is verbonden, stelt Van der Wall de inhoud van een deel van haar colleges samen. De Nederlands gereformeerde docent dr. W. Janse verzorgt het onderwijs in de geschiedenis van de Reformatie. Van der Wall, hoofd van de vakgroep, is verantwoordelijk voor de periode daarna. In haar colleges besteedt zij veel aandacht aan „de Nadere Reformatie en het Piëtisme in het algemeen en aan de houding van de gereformeerde orthodoxie ten opzichte van de Verlichting”.
Onlangs heeft Van der Wall in Leiden een Werkgroep Religie en Verlichting opgericht, waarin ook een aantal deelnemers van projectgroepen van de Stichting Studie der Nadere Reformatie zitting hebben, zoals dr. F. A. van Lieburg en dr. C. A. de Niet. Beide groepen hopen dit najaar een gezamenlijke bijeenkomst te beleggen.
De decaan ziet in dat haar faculteit aan de weg zal moeten timmeren. In 1996 kon Leiden nog 40 eerstejaars begroeten, een jaar later waren dat er maar 11. Een enthousiasmerende brochure over de eigen opleiding, een 'ouderdag' en een 'meeloopdag' maken een nadere kennismaking met de studie theologie in Leiden mogelijk. In de slag om de studenten wordt de faculteiten in ieder geval steeds creatiever.
Dit is de eerste aflevering van een vijfdelige serie over theologische faculteiten. Morgen een gesprek met de Utrechtse decaan prof. dr. H. J. Tieleman.
