Buitenland 3 september 1999

Zie ook: Multiculturalisme loos begrip op de Balkan

Holbrooke noemt situatie Mostar grootste fiasco

„Bosnië geplaagd door
racisme en separatisme”

Van onze buitenlandredactie
BANJA LUKA – De nieuwe Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Richard Holbrooke, vindt de stad Mostar de grootste mislukking in de uitvoering van het Dayton-vredesakkoord. „Wij staan hier in de meest gespleten stad van het Europese continent, een stad waarvan de fiasco's symbool staan voor de tragedie van de Balkan”, zei Holbrooke gisteren tijdens een bezoek aan Mostar.

Bijna vier jaar geleden werd mede door de bemiddeling van Holbrooke het vredesakkoord van Dayton getekend, dat een einde maakte aan drieënhalf jaar etnische oorlog in Bosnië. Holbrooke zei dat Bosnië nog steeds geteisterd wordt door racisme en separatisme.

In de Bosnisch-Servische hoofdstad Banja Luka sprak Holbrooke met de Bosnisch-Servische premier Milorad Dodik. „Er zijn in dit gebied separatisten, racisten, oorlogsmisdadigers en lieden die niet alleen proberen het Daytonakkoord te vernietigen, maar ook de Serviërs terug te voeren naar de donkere tijden van zes jaar geleden”, zei hij.

Het moslimgedeelte van Mostar is totaal verwoest door de gevechten tussen moslims, Kroaten en Serviërs in 1992 en 1993. Vier jaar na de oorlog in Bosnië (1992-1995) is de stad nog steeds verdeeld in twee vijandige gedeelten; in het oosten wonen moslims en in het westen Kroaten.

Pogingen de delen van de stad te herenigen en ontheemde families naar hun huizen te laten terugkeren, hebben geen succes gehad. Mostar wordt nog steeds verdeeld door etnische lijnen. Symbool hiervoor zijn de restanten van de brug uit het ottomaanse tijdperk die de rivier de Neretva 400 jaar overspande, totdat de Kroaten de brug in 1993 verwoestten.

Holbrooke zei tijdens zijn bezoek aan de Balkan dat er nog steeds etnische leiders zijn die het idee van een multi-etnische democratie proberen te vernietigen. Holbrooke concludeerde, na twee dagen van ontmoetingen met verschillende Servische en Kroatische en moslimleiders in Bosnië, dat enige vooruitgang in het proces te zien is. Hij noemt die echter veel te traag.

De VN-ambassadeur had in Mostar een ontmoeting met de Kroatische burgemeester en de moslimloco-burgemeester van de stad. Vandaag ontmoet Holbrooke in Zagreb de Kroatische president Franjo Tudjman en leiders van de Kroatische oppositie.

Massagraven
In twee massagraven in Bosnië zijn ten minste 56 lijken gevonden. Op de Trebevic-heuvel ten noorden van Sarajevo vonden leden van de Moslimcommissie voor Vermiste Personen een massagraf met 28 lichamen. De slachtoffers komen waarschijnlijk uit Grbavica, een voorstad van Sarajevo die tijdens de oorlog door Bosnische Serviërs werd belegerd. Een woordvoerder van de commissie neemt aan dat de slachtoffers vermoorde moslims en Kroaten zijn.

Een tweede massagraf is ten noorden van het door Serviërs bewoonde dorp Teslic gevonden. Een team forensische experts van de commissie ontdekte daar 28 lijken. De handen van de meeste doden waren op de rug vastgebonden. Een van de experts meldde dat veel slachtoffers van dichtbij door het hoofd waren geschoten.

In het land worden nog 20.000 personen vermist. Deze oorlog heeft aan minstens 200.000 mensen het leven gekost.