Veel mensen kennen ”Dutchies” al van een bezoek aan Nederland

Stroopwafels veroveren Zuid-Afrika

”Dutchies – a taste of Dutch”, zo worden de stroopwafels genoemd. Vooral bij de supermarkten van de Spar in Pretoria vliegen de pakjes stroopwafels momenteel over de toonbank. Inmiddels is Riaan Botha van plan de stroopwafels ook naar andere grote steden te brengen, zoals Johannesburg en Kaapstad.

Maar hoe kwam Botha op het idee? „Allereerst zocht ik een product dat nog niet op de Zuid-Afrikaanse markt werd verkocht. Zodat ik geen concurrentie hoefde aan te gaan. Vervolgens kwam mijn Nederlandse schoonvader met de gedachte stroopwafels te verkopen”, vertelt Botha, terwijl hij met zijn Nederlandse vrouw Miriam Botha op een terrasje in Centurion, ongeveer 20 kilometer ten zuiden van Pretoria, een sapje drinkt.

Het gesprek gaat terug naar 1997. Toen kwam Rudie van Diermen met zijn vrouw en vijf kinderen, onder wie Miriam, naar Zuid-Afrika. In Nederland had Van Diermen sinds de jaren tachtig ruim veertig kerken gesticht van de evangeliegemeenschap De Deur. Het gaat hierbij om volgelingen van de Amerikaanse dominee Wayman Mitchell. De kerk heeft over de hele wereld duizend gemeenten, in de Verenigde Staten, Australië, Afrika, Zuid-Amerika, Azië en zelfs ondergronds in China.

„Belangrijk is de straatevangelisatie”, legt Botha uit. „Ook worden leden getraind om zelf een kerk te stichten.” Inmiddels telt Zuid-Afrika zeventien kerken van De Deur (in Zuid-Afrika Die Deur genoemd), onder andere in Pretoria, Johannesburg, Durban, Kaapstad, Port Elizabeth, Oost-Londen en Soweto. „Mijn tante woonde al in Zuid-Afrika”, legt Miriam Botha de trek naar de regenboognatie uit. „Bovendien staan Zuid-Afrikanen nog heel open voor het Evangelie. Mijn vader voelde zich geroepen hiernaartoe te komen.”

Op het moment dat Van Diermen de eerste gemeente van de grond probeerde te krijgen in Hatfield, Pretoria, kwam Riaan Botha terug uit Brazilië, waar hij missiewerk had verricht. Hij kwam op straat in contact met Die Deur en had onmiddellijk belangstelling. „Hij kwam als tweede in de kerk”, glimlacht Miriam Botha, die toen dus nog Miriam van Diermen heette.

Inmiddels zijn Miriam en Riaan getrouwd en wonen ze in Centurion. Na terugkomst uit Brazilië was voor Riaan Botha uiteraard de vraag wat te gaan doen. Toen ontstond het idee van het verkopen van stroopwafels. In juni 1998 begon Botha aanvankelijk de stroopwafels zelf thuis te maken. Een machine voor de fabricage van de stroopwafels werd geïmporteerd.

Pallets
Op zaterdagochtend verkocht hij de zelfgebakken stroopwafels op de boerenmarkt in Pretoria. „Het mooie is dat vooral veel Afrikaners de stroopwafels al kennen van hun bezoek aan Nederland”, zegt Botha. „De reactie is dan vaak: „Hé, kijk daar! Stroopwafels!” Al spoedig werd een tweede stroopwafelmachine ingevoerd. Per machine kunnen vier stroopwafels per minuut worden gebakken.

Vervolgens legde Botha een bezoek af bij de diverse zogenoemde huisnijverheidwinkels in Pretoria. De meeste winkeliers hadden wel oren naar Botha's voorstel om stroopwafels te verkopen. De vraag groeide en groeide en vooral wanneer er een grote markt was, bakte Botha de hele week door. Zijn linkerarm toont brandwonden van de hete stroop.

Toch smaakt de Zuid-Afrikaanse stroopwafel iets anders. „Dat komt door de stroop”, vertelt Botha. „In Nederland worden bieten gebruikt voor de stroop. Hier wordt rietsuiker gebruikt, daardoor wordt de stroop zoeter.”

Op een gegeven moment trok Botha de stoute schoenen aan en ging naar de supermarkt Spar met het verzoek de stroopwafelpakken in de schappen te leggen. Het lukte. Maar het betekende wel dat hij door het vele bakwerk nauwelijks meer aan slapen toekwam.

Botha vertelt hoe hij op een keer voor een grote markt zo'n 3000 stroopwafels had gebakken, dus 300 pakjes. „Wat ik in een week tijd had gebakken, was in anderhalf uur volledig verkocht”, herinnert Botha zich.

Het besef groeide dat thuis bakken niet langer zin had als hij wilde doorgroeien. Botha legde contact met een stroopwafelbakker in Tilburg en vroeg deze of hij interesse had stroopwafels te exporteren naar Zuid-Afrika. Dat bleek het geval te zijn.

In april kwam de eerste pallet stroopwafels per vliegtuig op de luchthaven van Johannesburg aan. Deze maand arriveerden al vier pallets. Het gaat dan al om bijna 7500 pakjes stroopwafels.

Probleem is nog wel dat Botha alles rechtstreeks met de individuele supermarkt zelf organiseert. „Bij de Spar kun je centraal in het computersysteem komen, maar dat kost wel eerst 10.000 tot 20.000 rand (circa 3500 tot 7000 gulden)”, legt Botha uit, „dat vind ik te veel.”

Mayonaise
Inmiddels staat elke dag een goede vriend van Botha, Jan van der Nest, in twee supermarkten (een 's ochtends, een 's middags) om de Nederlandse stroopwafels te promoten.

Miriam Botha werkt thans 's ochtends in een restaurant en 's middags sinds twee weken als receptioniste bij de Nederlandse ambassade in Pretoria. Het is de bedoeling dat ze fulltime gaat werken op de ambassade.

Onlangs probeerde Riaan Botha ook mayonaise op de Zuid-Afrikaanse markt te brengen. Maar hij is daarmee inmiddels gestopt omdat de investeringen toch te hoog waren. Later, als de kapitaalbalans wat beter is, wil hij de mayonaise alsnog gaan importeren.

„Ik concentreer me voorlopig op de stroopwafel”, zegt Botha, die zich dus inmiddels dankzij de Nederlandse stroopwafel zelfstandig ondernemer mag noemen. „Ik ben bezig de afzet in Johannesburg, Kaapstad en andere steden uit te breiden. Ik wil met de stroopwafel Zuid-Afrika veroveren.”